Fonds Ψχ - Αρχείο Ψύχα

Identity area

Reference code

Ψχ

Title

Αρχείο Ψύχα

Date(s)

  • 1717;-1962 (κυρίως: 1858-1939) (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

4 κουτιά (40 φάκελλοι, 3 άλμπουμ και 5 πρόσθετα)

Context area

Name of creator

Biographical history

Ο Δημήτριος Ψύχας (1837-1909) καταγόταν από οικογένεια εμποροκτηματιών του Άργους, αλλά ο πατέρας του Σωτήρ(ι)ος 1789-1850) σταδιοδρόμησε στον αιγυπτιακό στρατό και επέστρεψε στην Ελλάδα με την εκστρατεία του Ιμπραήμ. Ο ίδιος εργάστηκε ως τελώνης και έφορος σε νησιά των Κυκλάδων κ.ά.· μετά το 1890 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και έγινε λογιστής του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Νέος μετείχε στο κίνημα του Ναυπλίου κατά του Όθωνα (1862) και το 1864 παντρεύτηκε στη Νάξο με εκούσια απαγωγή την αρχοντοπούλα Αρτεμισία (ή Άννα) Βαρότση (1845-1932). Παιδιά τους ήταν η Αικατερίνη (1868-1937), ο διπλωματούχος χημικός και διευθυντής σε κρατικές εμπορικές σχολές Άγις ή Γεώργιος (1874-1945) και ο δικηγόρος αλλά και ερασιτέχνης ποιητής Ιδομενέας (1875-1956). Ο τελευταίος εγκαταστάθηκε το 1906 στο Κάιρο, όπου παντρεύτηκε τη γερμανίδα της Κων/πολης Αμάντα (ή Ελένη) Μάντσκε (1881-1959) και όπου γεννήθηκαν τα τρία παιδιά τους.

Archival history

Ο πυρήνας του αρχείου φαίνεται ότι βρισκόταν ως το θάνατό της (1937) στα χέρια της Αικατερίνης Ψύχα στην Πάρο, για να περάσει μετά με άλλες προσθήκες στον ανηψιό της Άγι ή Γεώργιο Ι. Ψύχα (1919-1994), που πρόσθεσε και δικά του χειρόγραφα σχόλια.

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρήθηκε στην ΕΒΕ (2020-2021) μαζί με συλλογή παλιών βιβλίων από τον εγγονό του Ιδομενέα Ψύχα και τελευταίο κληρονόμο Μάριο Δ. Ψύχα

Content and structure area

Scope and content

Προεπαναστατικά δικαιοπρακτικά έγγραφα Πάρου και Νάξου· ιστορικό των προγόνων του και σύντομα απομνημονεύματα του Δ. Ψύχα (1899)· οικογενειακή αλληλογραφία (περίπου 750 γράμματα και κάρτες που περιλαμβάνουν αλληλογραφία του Δ. Ψύχα με την Αρτεμισία Βαρότση πριν και μετά το γάμο τους, γράμματα Παρθενίου Ακύλα, Παναγιώτη Βουγιούκα, Νικολάου Χατσόπουλου και Στέφανου Μαρτζώκη, καρτ-ποσταλ της Κωνσταντινούπολης από το 1905 κε., μεγάλη σειρά οικογενειακών επιστολών του Ιδομενέα Ψύχα από το Κάιρο κλπ.)· διάφορα άλλα προσωπικά έγγραφα ή ενθύμια και 63 φωτογραφίες προσώπων (περ. 1865-1945)· σχολικά τετράδια Αρχαίων (1886-1894), μαθητικά σημειωματάρια, ποιητικά χειρόγραφα και άλλα φιλολογικά κατάλοιπα του Ιδομενέα Ψύχα. Το υλικό του αρχείου περιέχει ελάχιστα ψήγματα από τα προσωπικά κατάλοιπα του Δομένικου Βαρότση (πεθερού του Δ. Ψύχα), του άλλου γαμπρού του Κων. Κονδύλη (τελευταίου προξένου της Γαλλίας στην Πάρο) και της κόρης του τελευταίου Μαριγούλας Ολυμπίου (1870-1961).

Appraisal, destruction and scheduling

Αφαιρέθηκαν ελάχιστα λευκά χαρτιά, πολλαπλές έντυπες φόρμες και άχρηστα χαρτοφάκελλα

Accruals

System of arrangement

Κατατάχτηκε σε 4 τυπολογικές ενότητες και κατόπιν σε φακέλλους βάσει προέλευσης και χρονολογίας

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

  • French
  • German
  • Greek

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Συνοπτικός περιγραφικός κατάλογος (2021)

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Subject access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής Φορέα

Archivist's note

Μιχάλης Κοκολάκης, 19/3/2021

Accession area