Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1885-1956 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
2 φάκελοι
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Σπυρίδων Θεοτόκης (Κέρκυρα, 1876-1940), ιστορικός συγγραφέας ήταν γιος του αρχειοφύλακα του Αρχείου της Ιονίου Πολιτείας, Μάρκου Θεοτόκη και της Αγγελικής Πολυλά (εξαδέλφη του Ιάκωβου) και αδελφός του γνωστού λογοτέχνη Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Το 1912 ανέλαβε τη διεύθυνση του Αρχείου της Ιονίου Πολιτείας, θέση που διατήρησε έως το 1935 εκτός από τα χρόνια που πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913) και όταν ήταν εξόριστος (1917-1920). Το 1935 τοποθετήθηκε ως νομάρχης στο Ηράκλειο Κρήτης, σύντομα όμως αναγκάστηκε να παραιτηθεί εξαιτίας της αντίδρασης των κατοίκων λόγω του αυταρχισμού του.
Τον Μάρτιο του 1920 στάλθηκε από τον υπουργό των Εξωτερικών, Νικόλαο Πολίτη, στη Βενετία για να μελετήσει το περιεχόμενο των εκεί κρατικών αρχείων ως προς την Ελληνική Ιστορία. Η αποστολή του διακόπηκε απότομα και οριστικά τον Απρίλιο του 1923, λόγω των εξαιρετικών συνθηκών που επικράτησαν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Με βάση την έρευνα των πηγών στη Βενετία δημοσίευσε, το 1926, με δαπάνη του υπουργείου Εξωτερικών τη μελέτη «Εισαγωγή εις την έρευναν των μνημείων της Ελληνικής Ιστορίας και ιδία της Κρήτης εν τω κρατικώ αρχείω της Βενετίας». Η έκδοση, ωστόσο, από την Ακαδημία Αθηνών του μεγαλύτερου μέρους του υλικού που είχε συλλέξει ο Θεοτόκης (χειρόγραφα αντίγραφα των εγγράφων), κατέστη δυνατή μόνο μετά από την οικονομική ενίσχυση της Έλενας Βενιζέλου. Έτσι κατά τα έτη 1933-1937 εκδόθηκαν οι τρεις τόμοι των «Μνημείων της Ελληνικής Ιστορίας». Το 1937 έκανε προσπάθειες να πείσει τον υπουργό Εθνικής Εκπαιδεύσεως να χρηματοδοτήσει την έκδοση του υπόλοιπου μέρους του υλικού καθώς και να συνεχίσει την έρευνά του στη Βενετία, επιδίωξη που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Δημοσίευσε πολλά άρθρα σε περιοδικά και έκανε πολλές επιστημονικές ανακοινώσεις και ομιλίες σε διεθνή συνέδρια και στην Ακαδημία Αθηνών. Συνέβαλε, ως γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής Κέρκυρας, στην επιτυχία της μεγάλης Αναμνηστικής Πανιονίου Εκθέσεως του 1914, για τα 50 χρόνια από την ενσωμάτωση της Επτανήσου στην Ελλάδα. Συνέγραψε, με βάση το υλικό της έκθεσης το έργο «Αναμνηστικόν τεύχος της Πανιονίου Αναδρομικής εκθέσεως. Μέρος Α΄. Ενετοκρατία, Κέρκυρα 1914, Μέρος Β΄. Δημοκρατούμενοι Γάλλοι, Κέρκυρα 1917.
Ο Σπυρίδων Θεοτόκης υπήρξε μέλος πολλών κερκυραϊκών επιτροπών, συλλόγων και πολιτιστικών εταιριών, (Φιλαρμονική Εταιρεία, Αναγνωστική Εταιρεία, Επιτροπή Δημοτικού Θεάτρου, Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδας, Σύλλογος Προστασίας Κερκυραϊκών συμφερόντων κ.ά.). Ήταν επίσης μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο Θεοτόκης ήταν παντρεμένος με την Μαρίκα (Μαρία) Παλαιολόγου, κόρη του Λέανδρου και της Φωτεινής, το γένος Χριστοδουλίδη, και απέκτησε μαζί της δύο κόρες, τη Ζαΐρα και την Ζηνοβία. Μετά το 1935 φαίνεται ότι παντρεύτηκε την Λουκία Κολιακοπούλου, χήρα του Γεωργίου Κολιακόπουλου και μητέρα δύο παιδιών του Άκη (Αναστάσιου) και του Έκτορα.
Το αρχείο περιέχει υλικό και για άλλα μέλη της οικογένειας Θεοτόκη όπως τον πατέρα του, Μάρκο, τα αδέλφια του Δημήτριο και Όλγα , το σύζυγο της Όλγας, Μίμη Φραγκόπουλο και την οικογένειά του κ.ά. (βλ. γενεαλογικό δέντρο).
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά του Θεόφιλου Δ. Φραγκόπουλου to 1986.
Content and structure area
Scope and content
Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του Θεοτόκη με το υπουργείο Εξωτερικών, τον πρόξενο της Ελλάδας στη Βενετία Ι. Φορέστη, τους Ν. Πολίτη, Ι. Βλαχογιάννη, Θωμά Βελιανίτη, Γ. Δροσίνη, Ά. Ρωμάνο, Κ. Θ. Δημαρά, Ιωάννη Θεοτόκη, Σπ. Μινώττο (υπουργός Γεωργίας), και άλλους έλληνες και ξένους επιστήμονες, γόνους επιφανών οικογενειών (κυρίως επτανησιακών), ιταλικούς επιστημονικούς φορείς, ελληνικούς εκδοτικούς οίκους, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης κ.ά., τον πρόεδρο και διάφορα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, διάφορους φορείς της Κέρκυρας, την οικογένειά του, συγγενείς (κυρίως Δημήτριο Θεοτόκη, Όλγα και Μίμη Φραγκόπουλο, Κωνσταντίνο Φραγκόπουλο και τη γυναίκα του Gella, τους ανιψιούς του Μάρκο Θεοτόκη και Αντώνη Καποδίστρια και τον εξάδελφό του, Τζων Θεοτόκη κ.ά.), χειρόγραφα λόγων του, αντίγραφα αρχειακών πηγών, περιλήψεις επιστημονικών ανακοινώσεων, χειρόγραφα άρθρων του, διάφορα οικονομικά και ποικίλο υλικό. Επίσης περιέχει υλικό (κυρίως αλληλογραφία) σχετικό με διάφορα άλλα μέλη των οικογενειών Θεοτόκη και Φραγκόπουλου και συγκεκριμένα τους Μάρκο, Δημήτριο και Ernestine Θεοτόκη, Βασίλειο και Ήρα Εκμέ, καθώς και για τη Λουκία Κολιακοπούλου τους γιους της Άκη και Έκτορα, τον Μαρίνο Κολιακόπουλο (κουνιάδο της Λουκίας) κ.ά.
Το υλικό αφορά την αποστολή του Θεοτόκη στη Βενετία, τη δημιουργία ελληνικού τυπογραφείου στη Βενετία, την παροχή πληροφοριών για γενεαλογικές έρευνες, την έκδοση έργων του και την πραγματοποίηση διαλέξεων, την οργάνωση της Πανιονίου Εκθέσεως και την επιστροφή εκθεμάτων σε ιδιώτες, την οργάνωση των αρχειοφυλακείων της Επτανήσου, τη σύσταση της Γενεαλογικής και Εραλδικής Εταιρείας, τη συνεργασία με περιοδικά, την αποστολή αντιτύπων των βιβλίων του και ευχαριστήριες/συγχαρητήριες επιστολές για αυτά , την παροχή βοήθειας σε ερευνητές, τη συμμετοχή του σε συλλόγους, εταιρείες κ.λπ. της Κέρκυρας, και οικογενειακά του Θεοτόκη και άλλων συγγενών του.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Η ταξινόμηση είναι θεματική και χρονολογική, ενώ διατηρήθηκε η αρχική ταξινόμηση όπου ήταν δυνατόν.
Διάγραμμα ταξινόμησης
ΦΑΚΕΛΟΣ 1 Επιστημονική και επαγγελματική δραστηριότητα (1911-1937)
Υποφάκελος 1.1 Βενετία (1920-1937)
Υποφάκελος 1.2 Ακαδημία και άλλα πολιτιστικά ιδρύματα (1917-1937)
Υποφάκελος 1.3 Αλληλογραφία με διάφορους (1909-1940))
Υποφάκελος 1.4 Κέρκυρα ( 1911-1936)
Υποφάκελος 1.5 «Ιστορικαί σημειώσεις» (λόγοι, πηγές, ανακοινώσεις)
ΦΑΚΕΛΟΣ 2 Οικογενειακά (1885-1956)
Υποφάκελος 2.1 Οικογενειακή αλληλογραφία (1911-1932)
Υποφάκελος 2.2 Οικογενειακή αλληλογραφία (1910-1938)
Υποφάκελος 2.3 Διάφοροι συγγενείς (1885-1956)
Υποφάκελος 2.4 Διάφορα (1920-1937)
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Η γλώσσα των εγγράφων είναι ελληνική, ιταλική και γαλλική.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Γενεαλογική και Εραλδική Εταιρία (Subject)
- Αρχειοφυλακεία Επτανήσου (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Dates of creation revision deletion
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Archivist's note
Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια επιστολή του Θωμά Βελιανίτη προς τον Θεοτόκη (14-27/2/1923) για την κατάσταση των αρχειοφυλακείων της Επτανήσου, η επιστολή ενός Φαίδωνα για την αντιδικία του Θεοτόκη με τον Βλαχογιάννη και η αλληλογραφία με τον Γ. Παπαδάκη (Ιστορικό Αρχείο Κρήτης) για την επιστροφή προς τον Θεοτόκη του χειρογράφου του Καστροφύλακα.