Fonds - Αρχείο Καβάφη

Identity area

Reference code

Title

Αρχείο Καβάφη

Date(s)

Level of description

Fonds

Extent and medium

2.000 αρχειακά τεκμήρια

Context area

Name of creator

(1863 - 1933)

Biographical history

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1863 με καταγωγή από την Πόλη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του μετακομίζει με τη μητέρα του Χαρίκλεια και τα οκτώ αδέλφια του στην Αγγλία. Επιστρέφει οριστικά στην Αλεξάνδρεια και ζει μόνιμα στο διαμέρισμα της οδού Lepsius 10. Εργάζεται στην Υπηρεσία Αρδεύσεων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων για τριάντα χρόνια από το 1892 μέχρι το 1922, όταν και παραιτείται. Πεθαίνει από καρκίνο του λάρυγγα στις 29 Απριλίου 1933, την ημέρα των γενεθλίων του, σε ηλικία 70 χρονών. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα από την εφημερίδα Κωνσταντινούπολις της Πόλης το 1886 και δημοσίευσε ποιήματά του σε αρκετά περιοδικά της εποχής. Παρά τις τακτικές δημοσιεύσεις του, δεν εξέδωσε καμία ποιητική συλλογή. Αντίθετα συνήθιζε να τυπώνει τα ποιήματά του σε μονόφυλλα που τα συνένωνε, καταρτίζοντας αυτοσχέδιες συλλογές (χρονολογικές ή θεματικές) τις οποίες κυκλοφορούσε «εκτός εμπορίου». Tα 154 ποιήματα, το επίσημο ποιητικό σώμα, τυπώθηκαν πρώτη φορά το 1935 στην Aλεξάνδρεια, σε πολυτελή έκδοση με επιμέλεια των κληρονόμων του Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και ακολούθησε η δίτομη φιλολογική έκδοση με επιμέλεια του Γ.Π. Σαββίδη (Ίκαρος, 1963).

Πηγή: Κώστας Στεργιόπουλος (επιμ.), «Κ.Π. Καβάφης 1863-1933», Η ελληνική ποίηση. Ανθολογία-Γραμματολογία. Η ανανεωμένη παράδοση, τ. Γ΄, Αθήνα, Σοκόλης 1990, σ. 192-229.

Archival history

Το βασικό τμήμα του αρχείου κληροδοτήθηκε το 1933 στον Α. Σεγκόπουλο από τον Κ. Π. Καβάφη, ο οποίος δεν είχε αφήσει φιλολογική διαθήκη που να υποδεικνύει τον τρόπο διαχείρισής του. Ο Σεγκόπουλος αρχικά το διαχειρίστηκε μαζί με την πρώτη του σύζυγο Ρίκα Σεγκοπούλου-Αγαλλιανού, ενώ μετά τον θάνατό του το κληροδότησε στη δεύτερη σύζυγό του Κυβέλη. Το 1948 ο καβαφιστής Μιχάλης Περίδης θα πιστοποιήσει την ύπαρξή του με το βιβλίο «Ο βίος και το έργο του Κωνστ. Καβάφη».

Το 1969 η κυριότητα του αρχείου πέρασε στον κορυφαίο νεοελληνιστή Γ. Π. Σαββίδη, ο οποίος το αποκατέστησε σε μεγάλο βαθμό, ανακτώντας χειρόγραφα και άλλο υλικό που είχε αποσπαστεί, προχωρώντας στη σταδιακή έκδοση υλικού με τη βοήθεια άλλων φιλολόγων (ήδη τον Ιανουάριο του 1963, σε συνεργασία με τον Β. Π. Παναγιωτόπουλο, είχε ξεκινήσει τη φωτογράφισή του). Μετά το 1995 το αρχείο διαχειρίστηκε ο Μανόλης Σαββίδης, ο οποίος το εντάσσει στο υλικό του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού, εμπλουτίζοντάς το επίσης με έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις.

Immediate source of acquisition or transfer

Το αρχείο περιήλθε στη διαχείριση του Ιδρύματος Ωνάση στα τέλη του 2012, εξασφαλίζοντας την παραμονή του στην Ελλάδα και αποφεύγοντας ενδεχόμενο κατακερματισμό του. Στόχος ήταν και παραμένει η ανοιχτότητα και η ελεύθερη πρόσβασή του σε κοινό και ερευνητές, καθώς και η διάδοση του διεθνούς χαρακτήρα της ποίησης του Αλεξανδρινού ποιητή, ύστερα από την ψηφιοποίηση και εκ νέου τεκμηρίωσή του.

Content and structure area

Scope and content

Ανάμεσα στα αρχειακά τεκμήρια συγκαταλέγονται χειρόγραφα καβαφικών ποιημάτων καθώς και έντυπες αυτοσχέδιες εκδόσεις αλλά και πεζά λογοτεχνικά κείμενα, άρθρα και μελέτες του ποιητή. Εντοπίζονται επίσης μεταφράσεις ποιημάτων καθώς και σημειώσεις λογοτεχνικού και προσωπικού χαρακτήρα, όπως και το προσωπικό αρχείο του ποιητή, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πλούσια αλληλογραφία, κείμενα ημερολογιακού χαρακτήρα και φωτογραφίες. Ξεχωριστή ενότητα αποτελεί το αρχείο Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου στο οποίο περιλαμβάνεται υλικό σχετικό με τον ποιητή, καθώς και το αρχείο της «Αλεξανδρινής Τέχνης», του περιοδικού που διηύθυνε ο Α. Γ. Συμεωνίδης και η Ρίκα Σεγκοπούλου, με την συχνή καθοδήγηση του Κ. Π. Καβάφη.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Η ψηφιακή συλλογή : https://cavafy.onassis.org/

Related units of description

Notes area

Note

Η ψηφιακή αναπαραγωγή του πρωτότυπου αρχειακού υλικού ολοκληρώθηκε το 2017 (11.086 λήψεις).

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Sources

Επισήμανση από την ιστοσελίδα του Φορέα: https://www.onassis.org/el/initiatives/cavafy-archive/cavafy-archive (τελευταία επίσκεψη: 17.03.2020)

Accession area