Βασική επικοινωνία
Δεινοκράτους 68
Αθήνα, Αττικής
Ιστορικόν Αρχείον της Εκκλησίας της Ελλάδος
Το Ιστορικόν Αρχείον της Εκκλησίας της Ελλάδος συγκροτήθηκε με τον Κανονισμό 248/2013 της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Το Ιστορικό Αρχείο λειτουργεί ως Συνοδική Υπηρεσία της Διευθύνσεως Γραμματείας παρά τη Αρχιγραμματεία της Ιεράς Συνόδου. Το Ιστορικό Αρχείο αποτελεί μετεξέλιξη του Γραφείου του Ιστορικού Αρχείου της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος που δημιουργήθηκε το 1995 και λειτουργούσε ως ιδιαίτερη υπηρεσία που ανήκε στη Συνοδική Επιτροπή της Αρχιγραμματείας της Ιεράς Συνόδου. Το Ιστορικό Αρχείο περιλαμβάνει το ήδη υπάρχον στο «Γραφείο Αρχείου» αρχειακό υλικό και άπαντα τα Αρχεία των Συνοδικών Επιτροπών, των Ειδικών Συνοδικών Επιτροπών, των Συνοδικών Υπηρεσιών, της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ), και όλων των λοιπών εκκλησιαστικών προσώπων ή υπηρεσιών, οι οποίες συστεγάζονται μετά της Ιεράς Συνόδου στο κτήριο του Διοικητικού Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως και το φυλασσόμενο σε άλλα κτήρια αρχειακό υλικό των ως άνω Υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Σκοπός του Ιστορικού Αρχείου
Το Ιστορικό Αρχείο της Εκκλησίας της Ελλάδος έχει σκοπό τη συλλογή, φύλαξη και αξιοποίηση των ιστορικών τεκμηρίων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Ειδικώτερα, για την επίτευξη του σκοπού του, το Ιστορικό Αρχείο καλύπτει τις παρακάτω λειτουργίες:
α) Συλλογή, διατήρηση, αξιοποίηση και διάδοση των αρχείων, που τεκμηριώνουν την ιστορία της Εκκλησίας.
β) Παροχή αρχειακών υπηρεσιών για τη διατήρηση, την ορθολογική διαχείριση και την πρόσβαση των διηνεκών αρχείων της Εκκλησίας.
γ) Συλλογή, διατήρηση, αξιοποίηση και διάδοση των προσωπικών αρχείων των μελών της Ιεραρχίας και των στελεχών της Εκκλησίας.
δ) Έρευνα, συλλογή, διατήρηση, αξιοποίηση και διάδοση των ιστορικών τεκμηρίων που αφορούν στην ιστορία της Εκκλησίας και βρίσκονται στην κατοχή άλλων φορέων.
ε) Ταξινόμηση των αρχείων και εξασφάλιση της πρόσβασής τους από τους κληρικούς και το προσωπικό της Εκκλησίας και τους ενδιαφερόμενους εξωτερικούς ερευνητές.
στ) Αξιοποίηση του αρχειακού υλικού για την επιμόρφωση των κληρικών και του προσωπικού της Εκκλησίας.
ζ) Αξιοποίηση του αρχειακού υλικού για τις δημόσιες σχέσεις και την προβολή της ιστορίας και του έργου της Εκκλησίας στο ευρύτερο κοινό.
Κανονισμός της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος υπ’ αριθ. 248/2013/13 (ΦΕΚ 286 Α/30-12-2013) : Σύσταση και λειτουργία του «ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ»
Κανονισμός της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος υπ'αριθ. 326/2021/21 (ΦΕΚ 52 Α/5-4-2021): Πρόσβαση του κοινού στα εκκλησιαστικά αρχεία.
Το Ιστορικό Αρχείο στελεχώνεται από τον Προϊστάμενο (ο οποίος φέρει τον τίτλο του Διευθυντή) και τους υπαλλήλους αυτού, οι οποίοι είναι υπάλληλοι της Συνοδικής Επιτροπής επί της Αρχιγραμματείας και προσλαμβάνονται ή διορίζονται εις αυτήν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Διαδικασίες πρόσκτησης αρχείων:
Χαρακτηρισμός αρχείων ως ιστορικών
Αρχικά το Ιστορικό Αρχείο στεγαζόταν στο Συνοδικό Μέγαρο επί της οδού Αγίας Φιλοθέης. Το 1969 οι Συνοδικές Υπηρεσίες μεταφέρθηκαν στο Μέγαρο της Αποστολικής Διακονίας (Ι.Μ. Πετράκη) και το Ιστορικό Αρχείο στον υπόγειο χώρο επί της οδού Αλωπεκής 46. Το 1977 το αρχειακό υλικό μεταφέρθηκε στον τρίτο όροφο του Συνοδικού Μεγάρου. Από το 2013 στεγάζεται σε κτήριο στην οδό Δεινοκράτος 68.
Το Ιστορικό Αρχείο της Εκκλησίας της Ελλάδος περιλαμβάνει το ήδη υπάρχον στο «Γραφείο Αρχείου» της Ιεράς Συνόδου αρχειακό υλικό και άπαντα τα Αρχεία των Συνοδικών Επιτροπών, των Ειδικών Συνοδικών Επιτροπών, των Συνοδικών Υπηρεσιών, της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ), και όλων των λοιπών εκκλησιαστικών προσώπων ή υπηρεσιών, οι οποίες συστεγάζονται μετά της Ιεράς Συνόδου στο κτήριο του Διοικητικού Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως και το φυλασσόμενο σε άλλα κτήρια αρχειακό υλικό των ως άνω Υπηρεσιών της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Το Ιστορικό Αρχείο περιλαμβάνει Πατριαρχικούς Τόμους, Πατριαρχικά και Συνοδικά Γράμματα, Κώδικες, τα Πρακτικά της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, τα Πρακτικά της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, έγγραφα για τη σύσταση της Ιεράς Συνόδου και της ανακήρυξης του Αυτοκέφαλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, πρωτόκολλα, Μοναχολάγια, Ενοριακοί Πίνακες, έγγραφα της Ιεράς Συνόδου, άλλων ορθοδόξων εκκλησιών, της Πολιτείας και άλλων φορέων για την ιστορία και τη δράση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Αρχιμ. Αγαθάγγελος Χαραμαντίδης, "Το Ιστορικόν Αρχείον της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος", Θεολογία, τ. ΟΑ΄, τχ. 1(2000), 25-130, τχ. 2 (2000), 507-518, τ. ΟΒ΄, τχ. 2 (2001), 545-558
Σύμφωνα με τον κανονισμό της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος υπ' αρ. 326/2021/21 (ΦΕΚ 52 Α/5-4-2021):Πρόσβαση του κοινού στα εκκλησιαστικά αρχεία.
Δικαίωμα πρόσβασης
Η πρόσβαση στα αρχεία ασκείται κατά την επιλογή της υπηρεσίας είτε με λήψη φωτοαντιγράφου είτε με επιτόπια μελέτη είτε με χρήση μέσων τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας. Φωτοαντίγραφο δεν χορηγείται οπωσδήποτε, εάν η διαδικασία αναπαραγωγής αντιγράφου μπορεί να βλάψει το πρωτότυπο αρχείο. Σε κάθε περίπτωση η σχετική δαπάνη αναπαραγωγής βαρύνει τον αιτούντα.
Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται για το κοινό η εξαγωγή εκκλησιαστικού αρχείου από τον χώρο φυλάξεώς του.
Οι ερευνητές, που χρησιμοποιούν τα εκκλησιαστικά αρχεία για την συγγραφή και δημοσίευση κάθε είδους επιστημονικού πονήματος, έχουν την υποχρέωση να αναφέρουν ως ιστορικές πηγές τα αρχεία που χρησιμοποίησαν και να χορηγήσουν δωρεάν τρία (3) αντίτυπα των σχετικών δημοσιευμάτων τους, ένα (1) για την βιβλιοθήκη του εκκλησιαστικού νομικού προσώπου και δύο (2) για το τυχόν υπάρχον ιστορικό του αρχείο.