Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1919-2015 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
43 αρχειακά κουτιά
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Άρης Αλεξάνδρου (ψευδώνυμο του Αριστοτέλη Βασιλειάδη) γεννήθηκε το 1922 στο Λένινγκραντ, από πατέρα Έλληνα και μητέρα Ρωσίδα εσθονικής καταγωγής. Το 1928 η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, αρχικά στη Θεσσαλονίκη -οπότε ο Αλεξάνδρου πρωτοδιδάχτηκε την ελληνική γλώσσα- και στη συνέχεια στην Αθήνα, όπου τελείωσε το Βαρβάκειο πρακτικό (1940). Παρακολούθησε για δύο έτη μαθήματα στην ΑΣΟΕΕ και από το 1942 άρχισε να εργάζεται ως μεταφραστής. Στην Κατοχή υπήρξε μέλος αντιστασιακής οργάνωσης που προσχώρησε στο ΕΑΜ Νέων, αποχώρησε όμως διαφωνώντας με τη συκοφάντηση συντρόφων του ως προδοτών. Συνελήφθη από τις αγγλικές στρατιωτικές αρχές και κρατήθηκε στο στρατόπεδο της Ελ Ντάμπα στη Λιβύη ως τον Απρίλιο του 1945. Εξορίστηκε για τα πολιτικά του φρονήματα στη Λήμνο, στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη (Ιούνιος 1948-Δεκέμβριος 1951). Τον Νοέμβριο του 1953 καταδικάστηκε ως ανυπότακτος, παραμένοντας έγκλειστος στις φυλακές Αβέρωφ, Αίγινας και Γυάρου ως τον Αύγουστο του 1958. Το 1959 παντρεύτηκε με την λογοτέχνιδα και δημοσιογράφο Καίτη Δρόσου. Λόγω της δικτατορίας του 1967 εγκαταστάθηκαν στη Γαλλία (Ιούνιος 1967), απασχολούμενοι σε ποικίλες χειρωνακτικές εργασίες. Από το 1975 ο Αλεξάνδρου εργάστηκε και πάλι ως μεταφραστής για ελληνικούς εκδοτικούς οίκους. Πέθανε στις 2 Ιουλίου του 1978. Tο μυθιστόρημά του Το Κιβώτιο (Αθήνα 1966 - Παρίσι 1972) αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Έργα του μεταφράστηκαν κυρίως στα γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά.
Έργα:
Ποιητικές συλλογές: Ακόμα τούτη η άνοιξη (1946), Άγονος γραμμή (1952), Ευθύτης οδών (1959), Ποιήματα (1941-1971), Ποιήματα (1941-1974).
Πεζά: Το Κιβώτιο (1975), Ta ksilopohara (1976).
Θεατρικό: Αντιγόνη.
Σενάρια: Ο καθηγητής Βαρχάιτ, Ο λόφος με το συντριβάνι (διασκευή ομώνυμου θεατρικού του Γ. Ρίτσου), Προδοσία (κινηματογραφική ταινία, συνεργασία με Ν. Περγιάλη, Κ. Μανουσάκη, 1964).
Δοκίμια, μελέτες κ.ά.: Έξω απ’ τα δόντια (1937-1975), Η εξέγερση της Κροστάνδης (1975), Oh! (με σχέδια Άγγελου Καμπάνη, 1983).
[Πηγές βιογραφικών: υλικό του αρχείου και οι εκδόσεις: Κατερίνα Καμπάνη, Άρης Αλεξάνδρου, ο παππούς μου, Αθήνα, Ύψιλον, 2006. Δημήτρης Ραυτόπουλος, Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος, Αθήνα, Σοκόλης, 1996. Γιάννης Ρίτσος, Τροχιές σε διασταύρωση. Επιστολικά δελτάρια της εξορίας και γράμματα στην Καίτη Δρόσου και τον Άρη Αλεξάνδρου. Πρόλογος: Καίτη Δρόσου. Επιμέλεια-εισαγωγή-σημειώσεις: Λίζυ Τσιριμώκου, Αθήνα, Άγρα, 2008.]
Name of creator
Biographical history
Η Καίτη Δρόσου γεννήθηκε στη Σμύρνη, στις 7 Ιουνίου 1922. Ήταν κόρη του δημοσιογράφου Άγγελου (Ευάγγελου) Δρόσου (είχε και το επώνυμο Καλούδας, γεν. το 1896 στην Ιστιαία Εύβοιας) και της Αναστασίας Αργυροπούλου (γεν. το 1903 στην Μικρά Ασία, με καταγωγή από τα Κύθηρα). Είχε μία αδελφή, την Αύρα που γεννήθηκε το 1924. Η Καίτη Δρόσου εργάστηκε λίγα χρόνια ως υπάλληλος στο υπουργείο Οικονομικών (1941-1944) και στη συνέχεια ως δημοσιογράφος. Ήταν στενή φίλη του Γιάννη Ρίτσου. Το 1943 παντρεύτηκε τον ηθοποιό Φάνη Καμπάνη (1916-1982) και απέκτησαν έναν γιο, τον Άγγελο (1944-2001). Χώρισαν λίγα χρόνια αργότερα. Μετά από πολύχρονη σχέση παντρεύτηκε τον Άρη Αλεξάνδρου το 1959. Μαζί έφυγαν στη Γαλλία λόγω της δικτατορίας του 1967. Μετά τον θάνατο του Άρη, η Καίτη Δρόσου μοίραζε τη ζωή της μεταξύ Παρισιού και Αθήνας. Πέθανε στο Παρίσι, στις 3.2.2016.
Έργα:
Ποίηση: Ποιήματα, Αθήνα, Λογοτεχνική γωνιά, 1950. Φύλλα φωτιάς, Αθήνα 1953. Οι τοίχοι τέσσερις, Αθήνα, Κείμενα, 1985.
Μελέτες-μεταφράσεις:
Άρη Αλεξάνδρου, Διάλεξα. Συγκένντωση υλικού, βιογραφικά σημειώματα, σχόλια, Καίτη Δρόσου, Αθήνα, Κείμενα, 1984.
Ιωσήφ Μπρόντσκι. Ο ποιητής και η Κα-Γκε-Μπε, Αθήνα, Ύψιλον, 1988. Ο «αποστάτης» Μαγιακόβσκη και η Οκτωβριανή Επανάσταση, Αθήνα, Ύψιλον, 1990.
Αναμνήσεις απ’ το σπίτι των πεθαμένων κατά Κλωντ Σιμόν. Ανάγνωση του βιβλίου του Κλωντ Σιμόν Η πρόσκληση, Αθήνα, Γκοβόστης, χ.χ.
[Πηγές βιογραφικών: υλικό του αρχείου και οι εκδόσεις: Κατερίνα Καμπάνη, Άρης Αλεξάνδρου, ο παππούς μου, Αθήνα, Ύψιλον, 2006. Δημήτρης Ραυτόπουλος, Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος, Αθήνα, Σοκόλης, 1996. Γιάννης Ρίτσος, Τροχιές σε διασταύρωση. Επιστολικά δελτάρια της εξορίας και γράμματα στην Καίτη Δρόσου και τον Άρη Αλεξάνδρου. Πρόλογος: Καίτη Δρόσου. Επιμέλεια-εισαγωγή-σημειώσεις: Λίζυ Τσιριμώκου, Αθήνα, Άγρα, 2008.]
Archival history
Το υλικό συγκεντρώθηκε και σχολιάστηκε λεπτομερώς από την Καίτη Δρόσου. Οι φάκελοι που είχαν συγκροτηθεί από τον Αλεξάνδρου φέρουν ενδείξεις με την δική του (φωνητική, στις περισσότερες περιπτώσεις) γραφή.
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά της συζύγου του Α. Αλεξάνδρου, Καίτης Δρόσου, Νοέμβριος 2006. Προσθήκες από την ίδια, 2007-2009, 2014. Η τελευταία προσθήκη αρχειακού υλικού και των βιβλίων από τη βιβλιοθήκη της Καίτης Δρόσου στην Αθήνα έγινε με δωρεά της εγγονής της, Κατερίνας Καμπάνη, τον Νοέμβριο του 2018. Τα βιβλία της βιβλιοθήκης εντάχθηκαν στην βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ, εκτός από τα πολλαπλά αντίτυπα και τις κατηγορίες που δεν συλλέγει η βιβλιοθήκη τα οποία φυλάσσονται στο τμήμα αρχείων.
Content and structure area
Scope and content
Χειρόγραφα και δακτυλόγραφα λογοτεχνικών έργων, μεταφράσεων και μελετών του Άρη Αλεξάνδρου, συμφωνητικά και άλλα τεκμήρια σχετικά με τις εκδόσεις έργων του και με μεταφράσεις τους σε ξένες γλώσσες. Αλληλογραφία του Άρη Αλεξάνδρου με την Καίτη Δρόσου και με την αδελφή της, Αύρα, αλληλογραφία του με εκδότες, μεταφραστές, κριτικούς, ομότεχνους και φίλους. Αλληλογραφία της Καίτης Δρόσου με μεταφραστές, εκδότες, μελετητές του έργου του Αλεξάνδρου και με άλλα πρόσωπα. Προσωπικά τους τεκμήρια, κυρίως από την επαγγελματική απα-σχόληση του Αλεξάνδρου στην Γαλλία. Ποικίλα τεκ-μήρια και προσωπικά αντικείμενα. Αναμνηστικά άλλων λογοτεχνών. Μελέτες, κριτικές και μεταφράσεις έργων του (έντυπα και αποκόμματα), αφιερώματα στον συγγραφέα, παραστάσεις και συναυλίες με έργα του. Ποίηση και άλλα δημοσιεύματα της Καίτης Δρόσου, κριτικές για το έργο της, εκδόσεις λογοτεχνικών έργων του πατέρα της, Άγγελου Δρόσου, δημοσιεύματα που αφορούν τον Γ. Ρίτσο, τον Η. Έρεμπουργκ και άλλους συγγραφείς. Εκδόσεις έργων του Α. Αλεξάνδρου και της Κ. Δρόσου, βιβλία από τη βιβλιοθήκη τους, ηχογραφήσεις μουσικής από τον Α. Αλεξάνδρου.
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγινε καμία εκκαθάριση.
Accruals
Δεν αναμένονται προσθήκες.
System of arrangement
Διατηρήθηκε η αρχική τάξη των φακέλων που είχαν συγκροτηθεί από τον Α. Αλεξάνδρου. Το υπόλοιπο υλικό ταξινομήθηκε ειδολογικά και θεματικά. Οι φάκελοι με τις επεξηγηματικές σημειώσεις της Κ. Δρόσου τοποθετήθηκαν στους θεματικά συναφέστερους φακέλους της παρούσας ταξινόμησης. Γι’ αυτό το λόγο, κάποια από τα αναγραφόμενα στους φακέλους της Κ. Δρόσου τεκμήρια δεν βρίσκονται πλέον στον ίδιο αρχειακό φάκελο, αλλά στη νέα ταξινομική τους θέση.
Διάγραμμα ταξινόμησης:
Ι. Έργο
ΦΑΚΕΛΟΣ 1 ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ (1966-1998)
ΦΑΚΕΛΟΣ 2 ΑΛΛΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ (1936-1992)
ΦΑΚΕΛΟΙ 3-7 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
ΦΑΚΕΛΟΙ 8-9 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ – Η. ΕΡΕΜΠΟΥΡΓΚ (1957-1981)
ΦΑΚΕΛΟΣ 10 ΜΕΛΕΤΕΣ, ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΒΙΟΕΡΓΟΓΡΑΦΙΚΑ
ΙΙ. Αλληλογραφία
ΦΑΚΕΛΟΣ 11 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1949-1985)
ΦΑΚΕΛΟΣ 12 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ (1961-2004)
ΦΑΚΕΛΟΣ 13 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ, ΜΕΛΕΤΕΣ Κ.ΛΠ. ΓΙΑ ΤΟΝ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (1953-2009)
ΦΑΚΕΛΟΙ 14-17 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ Κ. ΔΡΟΣΟΥ (1953-2015)
ΦΑΚΕΛΟΣ 18 ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ Κ. ΔΡΟΣΟΥ (1943-2010)
ΙΙΙ. Προσωπικά, ποικίλα, αντικείμενα, οπτικοακουστικό υλικό
ΦΑΚΕΛΟΣ 19 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ (1922-1994)
ΦΑΚΕΛΟΣ 20-21 ΠΟΙΚΙΛΑ ([1943]-2014)
ΦΑΚΕΛΟΙ 22-23 ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ (1957-2007)
ΦΑΚΕΛΟΣ 24 ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΑΛΛΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ
ΦΑΚΕΛΟΣ 25 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
ΦΑΚΕΛΟΣ 26-27 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ
IV. Μεταφράσεις, μελετες, κριτικές αφιερώματα
ΦΑΚΕΛΟΣ 28 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ - ΠΟΙΗΣΗ (1974-2013)
ΦΑΚΕΛΟΣ 29 ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ – ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ (1983-1997)
ΦΑΚΕΛΟΣ 30 ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (1982-2005)
ΦΑΚΕΛΟΙ 31-33 ΚΡΙΤΙΚΕΣ (1946-2011)
ΦΑΚΕΛΟΣ 34-35 ΚΡΙΤΙΚΕΣ, ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ (1978-2008)
ΦΑΚΕΛΟΙ 36-37 ΚΑΙΤΗ ΔΡΟΣΟΥ: ΠΟΙΗΣΗ - ΧΦΑ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΑ, ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΕΣ (1949-2003)
ΦΑΚΕΛΟΣ 38 ΚΑΙΤΗ ΔΡΟΣΟΥ: ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΡΙΤΣΟΥ ΜΕ ΔΡΟΣΟΥ ΚΑΙ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ κ.ά., ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΓΕΛΟ ΔΡΟΣΟ (1931-2014)
V. Έντυπα
ΦΑΚΕΛΟΣ 39 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Α. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ Κ. ΔΡΟΣΟΥ (1946-1985)
ΦΑΚΕΛΟΣ 40-41 ΒΙΒΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ (1919-2001)
ΦΑΚΕΛΟΣ 42 ΒΙΒΛΙΑ ΧΑΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΗΝ Κ. ΔΡΟΣΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΕΡΕΜΠΟΥΡΓΚ (1934-1966)
VI. Ηχογραφήσεις μουσικής
ΦΑΚΕΛΟΣ 43 ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, ρωσικά, ιταλικά, σερβοκροατικά, γερμανικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή σε επίπεδο φακέλου / υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Τεκμήρια του αρχείου έχουν χρησιμοποιηθεί στο: Δ. Ραυτόπουλος, Άρης Αλεξάνδρου, ο εξόριστος, Αθήνα, Σοκόλης,1996, 22004.
Γιάννης Ρίτσος, Τροχιές σε διασταύρωση. Επιστολικά δελτάρια της εξορίας και γράμματα στην Καίτη Δρόσου και τον Άρη Αλεξάνδρου. Πρόλογος: Καίτη Δρόσου. Επιμέλεια-εισαγωγή-σημειώσεις: Λίζυ Τσιριμώκου, Αθήνα, Άγρα, 2008.
Γεια σου Αυράκι, εννέα γράμματα του Άρη Αλεξάνδρου στην Αύρα Δρόσου, επιμέλεια – εισαγωγή – σημειώσεις, Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2018.
Notes area
Note
Note
Note
Μετά την ένταξη της τελευταίας προσθήκης αρχειακού υλικού το 2022 (δωρεά Κατερίνας Καμπάνη, 2018), χρειάστηκε να αλλάξει η αρίθμηση των φακέλων. Με κόκκινο χρώμα σημειώνεται η παλιά αρίθμηση.
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Απρίλιος 2007, Μάιος-Ιούνιος 2009, 2011-2012, 2022
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Archivist's note
Σοφία Μπόρα