Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1795-1987 (κυρίως 1911-1965) (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
4 αρχειακά κουτιά
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο εκδότης και ποιητής Χρυσόστομος Γανιάρης γεννήθηκε στην Καλλιμασιά Χίου στις 7 Ιουλίου 1894. Γιος του Παναγιώτη και της Ανθούλας (το γένος Ψαλτάκη) είχε άλλα πέντε αδέλφια. Πήγε στο δημοτικό σχολείο της Καλλιμασιάς, στο γυμνάσιο της Χώρας και συνέχισε τις σπουδές του στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, από όπου αποφοίτησε το 1913. Αμέσως μετά διορίστηκε δάσκαλος στο Β΄Δημοτικό Σχολείο της Χίου. Τον Φεβρουάριο του 1918 παντρεύτηκε την Ευφημία, κόρη του τραπεζίτη Εμ. Δάνου, και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Την ίδια εποχή ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο Χ. Γανιάρη εκδίδοντας στην αρχή για κάποιο διάστημα το περιοδικό Νουμάς και στη συνέχεια πάνω από 150 έργα της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας. Σταμάτησε τις προσωπικές εκδοτικές επιχειρήσεις, που οικονομικά ήταν τελείως ασύμφορες, το 1935. Έκτοτε εργάστηκε στις εκδοτικές εταιρείες «Πυρσός» και «Αετός» μέχρι το 1954 που πήρε σύνταξη.
Στη διάρκεια της Κατοχής φυλακίστηκε για οκτώ μήνες, ενώ οι Γερμανοί σκότωσαν τη γυναίκα του στις 8 Σεπτεμβρίου του 1944. Έγραψε και τύπωσε δύο ποιητικές συλλογές την Ευφημία (1946) και τα Καλλιμασιώτικα (1949) και άλλα πεζά αφηγήματα που δημοσιεύθηκαν στην Χιακή Επιθεώρηση.
Ο Γανιάρης απέκτησε δύο παιδιά, την Ανθούλα και τον Ανδρέα, τα οποία συνέχισαν τη βιβλιοδετική τέχνη που είχε ξεκινήσει πρωτοποριακά η μητέρα τους στη «Βιβλιοφιλική Γωνιά».
Πέθανε στην Αθήνα στις 21 Ιουλίου 1966 ύστερα από μακροχρόνια αρρώστια.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά των παιδιών του Ανδρέα και Ανθούλας Γανιάρη, τον Απρίλιο του 2002.
Content and structure area
Scope and content
Περιλαμβάνεται το λογοτεχνικό έργο του εκδότη και ποιητή Χρ. Γανιάρη, που αποτελείται κυρίως από ποιήματα και λίγα πεζογραφήματα, καθώς και η αλληλογραφία του. Τα χειρόγραφα των ποιητικών συλλογών Ευφημία (1946) και Καλλιμασιώτικα (1949) συνοδεύονται από κριτικές επιστολές και δημοσιεύματα στον Τύπο, ενώ υπάρχουν και άλλες συλλογές ποιημάτων, αφηγήματα, αλληλογραφία με πνευματικούς ανθρώπους, μεταξύ των οποίων οι Γ. Ψυχάρης, Ν. Καζαντζάκης. Σώζονται επίσης η οικογενειακή αλληλογραφία του κυρίως με τη μητέρα του και τα αδέλφια του (1908-1961), τεκμήρια σχετικά με το θάνατο της γυναίκας του Ευφημίας κ.λπ.
Στο αρχείο συμπεριλαμβάνονται τέλος χειρόγραφα των Γ. Ψυχάρη και Ν. Καζαντζάκη που δημοσιεύθηκαν στον Νουμά ή εκδόθηκαν με την επιμέλεια του Γανιάρη.
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγινε καμία εκκαθάριση υλικού. Αντικαταστάθηκαν μόνο τα εξωτερικά ντοσιέ και χρησιμοποιήθηκαν ειδικοί αντιόξινοι υποφάκελοι.
Accruals
Δεν αναμένονται προσθήκες.
System of arrangement
Η ταξινόμηση έγινε με βάση το είδος του υλικού. Στους δύο πρώτους φακέλους ταξινομήθηκε το ποιητικό και πεζό έργο του Γανιάρη, στον τρίτο φάκελο η αλληλογραφία του με πνευματικούς ανθρώπους και οι εκδοτικές και βιβλιοδετικές δραστηριότητες της οικογένειας και στον τέταρτο η οικογενειακή αλληλογραφία.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή σε επίπεδο φακέλου / υποφακέλου.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
1) Εμμανουήλ Κριαράς, «Γράμματα του Ψυχάρη στο Χρυσόστομο Γανιάρη και άλλους 1920-1923» στα Νέα του ΕΛΙΑ, αρ. 60, θερινό αρχειοστάσιο, 2002, σελ. 3-31.
2) Αννίτα Παναρέτου, Ηδονή και οδύνη των βιβλίων. Χρυσόστομου Γανιάρη βίος και έργα. Αθήνα, ΕΛΙΑ, 2002.
Notes area
Note
Περιλαμβάνονται τα χειρόγραφα του μυθιστορήματος του Γιάννη Ψυχάρη με τίτλο «Τα δύο τριαντάφυλλα του Χάρου» που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νουμά (1921).
Περιλαμβάνονται τμήματα χειρογράφων των έργων του Ν. Καζαντζάκη «Ιαπωνία-Κίνα» και «Αγγλία».
Στο βιβλίο της Παναρέτου επανεκδίδεται το σύνολο σχεδόν του έργου του Γανιάρη.
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Ψυχάρης, Γιάννης (Subject)
- Untitled (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Οκτώβριος 2002
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Archivist's note
Χριστίνα Βάρδα