Fonds GR GL SMT 029 - Αρχείο Σπυρίδωνος Θεοτόκη

Identity area

Reference code

GR-ASCSA GR GL SMT 029

Title

Αρχείο Σπυρίδωνος Θεοτόκη

Date(s)

  • 1792-1940 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

0.60 γραμμικά μέτρα

Context area

Name of creator

(1876-1940)

Biographical history

Ο Σπυρίδων Θεοτόκης (Κέρκυρα, 1876-1940), ιστορικός συγγραφέας ήταν γιος του αρχειοφύλακα του Αρχείου της Ιονίου Πολιτείας, Μάρκου Θεοτόκη και της Αγγελικής Πολυλά (εξαδέλφη του Ιάκωβου) και αδελφός του γνωστού λογοτέχνη Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Το 1912 ανέλαβε τη διεύθυνση του Αρχείου της Ιονίου Πολιτείας, θέση που διατήρησε έως το 1935 εκτός από τα χρόνια που πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913) και όταν ήταν εξόριστος (1917-1920). Το 1935 τοποθετήθηκε ως νομάρχης στο Ηράκλειο Κρήτης, σύντομα όμως αναγκάστηκε να παραιτηθεί εξαιτίας της αντίδρασης των κατοίκων λόγω του αυταρχισμού του.
Τον Μάρτιο του 1920 στάλθηκε από τον υπουργό των Εξωτερικών, Νικόλαο Πολίτη, στη Βενετία για να μελετήσει το περιεχόμενο των εκεί κρατικών αρχείων ως προς την Ελληνική Ιστορία. Η αποστολή του διακόπηκε απότομα και οριστικά τον Απρίλιο του 1923, λόγω των εξαιρετικών συνθηκών που επικράτησαν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Με βάση την έρευνα των πηγών στη Βενετία δημοσίευσε, το 1926, με δαπάνη του υπουργείου Εξωτερικών τη μελέτη «Εισαγωγή εις την έρευναν των μνημείων της Ελληνικής Ιστορίας και ιδία της Κρήτης εν τω κρατικώ αρχείω της Βενετίας». Η έκδοση, ωστόσο, από την Ακαδημία Αθηνών του μεγαλύτερου μέρους του υλικού που είχε συλλέξει ο Θεοτόκης (χειρόγραφα αντίγραφα των εγγράφων), κατέστη δυνατή μόνο μετά από την οικονομική ενίσχυση της Έλενας Βενιζέλου. Έτσι κατά τα έτη 1933-1937 εκδόθηκαν οι τρεις τόμοι των «Μνημείων της Ελληνικής Ιστορίας». Το 1937 έκανε προσπάθειες να πείσει τον υπουργό Εθνικής Εκπαιδεύσεως να χρηματοδοτήσει την έκδοση του υπόλοιπου μέρους του υλικού καθώς και να συνεχίσει την έρευνά του στη Βενετία, επιδίωξη που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Δημοσίευσε πολλά άρθρα σε περιοδικά και έκανε πολλές επιστημονικές ανακοινώσεις και ομιλίες σε διεθνή συνέδρια και στην Ακαδημία Αθηνών. Συνέβαλε, ως γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής Κέρκυρας, στην επιτυχία της μεγάλης Αναμνηστικής Πανιονίου Εκθέσεως του 1914, για τα 50 χρόνια από την ενσωμάτωση της Επτανήσου στην Ελλάδα. Συνέγραψε, με βάση το υλικό της έκθεσης το έργο «Αναμνηστικόν τεύχος της Πανιονίου Αναδρομικής εκθέσεως. Μέρος Α΄. Ενετοκρατία, Κέρκυρα 1914, Μέρος Β΄. Δημοκρατούμενοι Γάλλοι, Κέρκυρα 1917.
Ο Σπυρίδων Θεοτόκης υπήρξε μέλος πολλών κερκυραϊκών επιτροπών, συλλόγων και πολιτιστικών εταιριών, (Φιλαρμονική Εταιρεία, Αναγνωστική Εταιρεία, Επιτροπή Δημοτικού Θεάτρου, Κεντρική Επιτροπή Εκατονταετηρίδας, Σύλλογος Προστασίας Κερκυραϊκών συμφερόντων κ.ά.). Ήταν επίσης μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο Θεοτόκης ήταν παντρεμένος με την Μαρίκα (Μαρία) Παλαιολόγου, κόρη του Λέανδρου και της Φωτεινής, το γένος Χριστοδουλίδη, και απέκτησε μαζί της δύο κόρες, τη Ζαΐρα και την Ζηνοβία. Μετά το 1935 φαίνεται ότι παντρεύτηκε την Λουκία Κολιακοπούλου, χήρα του Γεωργίου Κολιακόπουλου και μητέρα δύο παιδιών του Άκη (Αναστάσιου) και του Έκτορα.
Το αρχείο περιέχει υλικό και για άλλα μέλη της οικογένειας Θεοτόκη όπως τον πατέρα του, Μάρκο, τα αδέλφια του Δημήτριο και Όλγα , το σύζυγο της Όλγας, Μίμη Φραγκόπουλο και την οικογένειά του κ.ά. (βλ. γενεαλογικό δέντρο).

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Η συλλογή δωρήθηκε τον Μάϊο του 1968 από τον Θεόφιλο Δ. Φραγκόπουλο (1923-1998). Τον Απρίλιο του 2016 ο Μίλτος Θ. Φραγκόπουλος εμπλούτισε τη συλλογή καταθέτοντας στα Αρχεία προσωπική και επαγγελματική αλληλογραφία του Σπ. Μ. Θεοτόκη. Υλικό που πιθανολογείται πως ανήκει στην πρώτη δωρεά Θ.Δ. Φραγκόπουλου (1968) εντοπίστηκε στην εκκαθάριση βιβλίων και περιοδικών του δευτέρου υπογείου της Δυτικής Πτέρυγας της Γενναδείου Βιβλιοιθήκης πριν την εκκένωσή του για τις εργασίες ανακατασκευής της πτέρυγας, τον Νοέμβριο του 2014. Το υλικό καταλογογραφήθηκε συνολικά μετά τη δωρεά Μ.Θ. Φραγκόπουλου τον Απρίλιο του 2016.

Content and structure area

Scope and content

Συμπεριλαμβάνει α. προσωπική και επαγγελματική αλληλογραφία, β. έγγραφα και ερευνητικό υλικό σχετικό με την Ιστορία των Ιονίων Νήσων και της Κρήτης κατά τα έτη της Βενετικής κυριαρχίας καθώς και έγγραφα από το Αρχείο της Ιονίου Πολιτείας, της οποίας ο Σπ. Θεοτόκης προΐστατο από το 1912 έως το 1935, γ. μικρό αριθμό εγγράφων που αφορούν στον εορτασμό της μεγάλης Πανιονίου Έκθεσης του 1914 για τα πενήντα χρόνια της ενσωμάτωσης της Επτανήσου στην Ελλάδα.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

  • French
  • Greek
  • Italian

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Note

Το αρχείο βρίσκεται υπό επεξεργασία και επί του παρόντος δεν διατίθεται στην έρευνα.

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Archivist's note

Ελευθερία Δαλέζιου

Accession area