Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1964-1967 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
1 αρχειακό κουτί
Context area
Name of creator
Biographical history
Ο Δημήτρης Τουλούπας γεννήθηκε το 1909 στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας, όπου έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Τις γυμνασιακές του σπουδές ολοκλήρωσε στο Βαρβάκειο σχολείο και εισήλθε πρώτος στη Σχολή Μηχανικών του Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Μετά το δεύτερο έτος, επηρεασμένος ίσως από θεωρητικές μελέτες και από τη γνωριμία του με τον Γ. Καφαντάρη, του οποίου διετέλεσε ιδιαίτερος γραμματέας, προτίμησε να ακολουθήσει νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1937 μετέβη στη Γερμανία, όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα σε θέμα εργατικού δικαίου από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας.
Με την κήρυξη του πολέμου το 1939 επέστρεψε στην Ελλάδα και αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, πήρε μέρος στον πόλεμο της Αλβανίας. Από τους πρώτους μήνες της κατοχής άρχισε την αντιστασιακή του δράση. Συνελήφθη μαζί με τον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος αφέθηκε σύντομα ελεύθερος, αφού ο Τουλούπας ανέλαβε όλες τις ευθύνες. Καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο σε 11ετή ειρκτή στις φυλακές Αβέρωφ, εν συνεχεία εγκλεισμό στο στρατόπεδο της Λάρισας και αργότερα μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Κατόρθωσε να ελευθερωθεί με λύτρα που κατέβαλε ο πατέρας του και έφυγε αμέσως κρυφά για τη Μ. Ανατολή.
Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε τη θέση του Γενικού Γραμματέως στο Υπουργείο Παιδείας και αργότερα στον Ερυθρό Σταυρό. Κατά τη δεκαετία του 1950 εργάσθηκε ως Νομικός Σύμβουλος πρώτα του Κ. Δοξιάδη στην ΥΣΕΣΑ και κατόπιν του Γ. Παπανδρέου στο Υπουργείο Συντονισμού, συντάσσοντας σχέδια Νόμων και Οργανισμών για την ανασυγκρότηση του ελληνικού κράτους. Όταν μετά 10 έτη, για λόγους πολιτικούς αποχώρησε από τη θέση αυτή, προσελήφθη ως Νομικός Σύμβουλος στα Διυλιστήρια Πετρελαίου Ασπροπύργου. Από τη θέση αυτή παραιτήθηκε όταν το 1964 διορίστηκε Γεν. Γραμματεύς στο Υπουργείο Εμπορίου, από όπου απεχώρησε μετά την αποστασία του 1965. Ταυτόχρονα μεταξύ του 1964-1966 έλαβε μέρος ως δικηγόρος στην πολύκροτη δίκη της υπόθεσης «Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.» που οδήγησε στην πολιτική κρίση του 1965.
Το 1969 συνελήφθη από την Ασφάλεια Αθηνών για αντιδικτατορική δράση. Εξορίστηκε πρώτα στις Φιλιάτες Θεσπρωτίας και κατόπιν στο Καστρί Κυνουρίας. Από εκεί μετήχθη στα κρατητήρια της ΕΣΑ και εγκλείστηκε για ένα έτος στις φυλακές Κορυδαλλού. Ελευθερώθηκε το 1972 για να συλληφθεί εκ νέου με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Στις εκλογές του 1975 τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, ενώ στις επόμενες εκλογές απέτυχε να εκλεγεί στην Ευρυτανία. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1978 σε τροχαίο ατύχημα.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: βιογραφικό σημείωμα από τη σύζυγο του Εύη Τουλούπα]
Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ήταν ένα πολιτικοστρατιωτικό σκάνδαλο που ξέσπασε στην Ελλάδα στα μέσα Μαΐου του 1965 και ήταν η αφορμή για την αποστασία του 1965. Ο ΑΣΠΙΔΑ («Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατίαν, Αξιοκρατίαν») ήταν υποτίθεται μυστική οργάνωση αξιωματικών εντός του στρατεύματος υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου, γιου του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Ουδέποτε προέκυψαν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στοιχεία για την υποτιθέμενη ομάδα, η αποκάλυψη όμως τροφοδότησε τον Τύπο και τους αντιπάλους του Γ. Παπανδρέου και οδήγησε τελικά σε πολιτειακή κρίση. http://el.wikipedia.org (λήμμα: «υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ», 10/3/2009).
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά Εύης Τουλούπα (Οκτώβριος 2008)
Content and structure area
Scope and content
Εξετάσεις μαρτύρων, απολογίες κατηγορουμένων, συνοπτικές καταθέσεις, ψηφίσματα, υπομνήματα, εκθέσεις, πορίσματα σε σχέση με την υπόθεση «Ασπίδα».
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έγινε καμία εκκαθάριση
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Publication note
Notes area
Note
Περιλαμβάνεται η εισηγητική έκθεση της 10ης Μαΐου 1965 του στρατιωτικού διοικητή των Ελληνικών Δυνάμεων Κύπρου στρατηγού Γρίβα προς τον Έλληνα υπουργό Άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά, με την οποία έγινε η αποκάλυψη της στρατιωτικής οργάνωσης «ΑΣΠΙΔΑ» και ξέσπασε το σκάνδαλο.
Note
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
Νοέμβριος 2008
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα.
Archivist's note
Δημήτρης Μπαχάρας