Fonds Α.Ε. 7/08 - Τουλούπας, Δημήτριος

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 7/08

Title

Τουλούπας, Δημήτριος

Date(s)

  • 1964-1967 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

1 αρχειακό κουτί

Context area

Name of creator

Biographical history

Ο Δημήτρης Τουλούπας γεννήθηκε το 1909 στο Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας, όπου έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια. Τις γυμνασιακές του σπουδές ολοκλήρωσε στο Βαρβάκειο σχολείο και εισήλθε πρώτος στη Σχολή Μηχανικών του Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Μετά το δεύτερο έτος, επηρεασμένος ίσως από θεωρητικές μελέτες και από τη γνωριμία του με τον Γ. Καφαντάρη, του οποίου διετέλεσε ιδιαίτερος γραμματέας, προτίμησε να ακολουθήσει νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1937 μετέβη στη Γερμανία, όπου πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα σε θέμα εργατικού δικαίου από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας.
Με την κήρυξη του πολέμου το 1939 επέστρεψε στην Ελλάδα και αφού υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, πήρε μέρος στον πόλεμο της Αλβανίας. Από τους πρώτους μήνες της κατοχής άρχισε την αντιστασιακή του δράση. Συνελήφθη μαζί με τον Γ. Παπανδρέου, ο οποίος αφέθηκε σύντομα ελεύθερος, αφού ο Τουλούπας ανέλαβε όλες τις ευθύνες. Καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο σε 11ετή ειρκτή στις φυλακές Αβέρωφ, εν συνεχεία εγκλεισμό στο στρατόπεδο της Λάρισας και αργότερα μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου. Κατόρθωσε να ελευθερωθεί με λύτρα που κατέβαλε ο πατέρας του και έφυγε αμέσως κρυφά για τη Μ. Ανατολή.
Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα και ανέλαβε τη θέση του Γενικού Γραμματέως στο Υπουργείο Παιδείας και αργότερα στον Ερυθρό Σταυρό. Κατά τη δεκαετία του 1950 εργάσθηκε ως Νομικός Σύμβουλος πρώτα του Κ. Δοξιάδη στην ΥΣΕΣΑ και κατόπιν του Γ. Παπανδρέου στο Υπουργείο Συντονισμού, συντάσσοντας σχέδια Νόμων και Οργανισμών για την ανασυγκρότηση του ελληνικού κράτους. Όταν μετά 10 έτη, για λόγους πολιτικούς αποχώρησε από τη θέση αυτή, προσελήφθη ως Νομικός Σύμβουλος στα Διυλιστήρια Πετρελαίου Ασπροπύργου. Από τη θέση αυτή παραιτήθηκε όταν το 1964 διορίστηκε Γεν. Γραμματεύς στο Υπουργείο Εμπορίου, από όπου απεχώρησε μετά την αποστασία του 1965. Ταυτόχρονα μεταξύ του 1964-1966 έλαβε μέρος ως δικηγόρος στην πολύκροτη δίκη της υπόθεσης «Α.Σ.Π.Ι.Δ.Α.» που οδήγησε στην πολιτική κρίση του 1965.
Το 1969 συνελήφθη από την Ασφάλεια Αθηνών για αντιδικτατορική δράση. Εξορίστηκε πρώτα στις Φιλιάτες Θεσπρωτίας και κατόπιν στο Καστρί Κυνουρίας. Από εκεί μετήχθη στα κρατητήρια της ΕΣΑ και εγκλείστηκε για ένα έτος στις φυλακές Κορυδαλλού. Ελευθερώθηκε το 1972 για να συλληφθεί εκ νέου με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Στις εκλογές του 1975 τέθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, ενώ στις επόμενες εκλογές απέτυχε να εκλεγεί στην Ευρυτανία. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1978 σε τροχαίο ατύχημα.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: βιογραφικό σημείωμα από τη σύζυγο του Εύη Τουλούπα]
Η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ ήταν ένα πολιτικοστρατιωτικό σκάνδαλο που ξέσπασε στην Ελλάδα στα μέσα Μαΐου του 1965 και ήταν η αφορμή για την αποστασία του 1965. Ο ΑΣΠΙΔΑ («Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατίαν, Αξιοκρατίαν») ήταν υποτίθεται μυστική οργάνωση αξιωματικών εντός του στρατεύματος υπό την καθοδήγηση του Ανδρέα Παπανδρέου, γιου του τότε πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Ουδέποτε προέκυψαν ιδιαίτερα επιβαρυντικά στοιχεία για την υποτιθέμενη ομάδα, η αποκάλυψη όμως τροφοδότησε τον Τύπο και τους αντιπάλους του Γ. Παπανδρέου και οδήγησε τελικά σε πολιτειακή κρίση. http://el.wikipedia.org (λήμμα: «υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ», 10/3/2009).

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά Εύης Τουλούπα (Οκτώβριος 2008)

Content and structure area

Scope and content

Εξετάσεις μαρτύρων, απολογίες κατηγορουμένων, συνοπτικές καταθέσεις, ψηφίσματα, υπομνήματα, εκθέσεις, πορίσματα σε σχέση με την υπόθεση «Ασπίδα».

Appraisal, destruction and scheduling

Δεν έγινε καμία εκκαθάριση

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Ελληνικά

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Publication note

Notes area

Note

Περιλαμβάνεται η εισηγητική έκθεση της 10ης Μαΐου 1965 του στρατιωτικού διοικητή των Ελληνικών Δυνάμεων Κύπρου στρατηγού Γρίβα προς τον Έλληνα υπουργό Άμυνας Πέτρο Γαρουφαλιά, με την οποία έγινε η αποκάλυψη της στρατιωτικής οργάνωσης «ΑΣΠΙΔΑ» και ξέσπασε το σκάνδαλο.

Note

Alternative identifier(s)

Access points

Subject access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Dates of creation revision deletion

Νοέμβριος 2008

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής Φορέα.

Archivist's note

Δημήτρης Μπαχάρας

Accession area

Related subjects

Related people and organizations

Related genres

Related places