Fonds - Αρχείο Παντελή Πρεβελάκη

Identity area

Reference code

Title

Αρχείο Παντελή Πρεβελάκη

Date(s)

Level of description

Fonds

Extent and medium

Context area

Name of creator

(1909-1986)

Biographical history

1909: Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο.

1928: Πρώτη εμφάνιση στα γράμματα με το έργο του Στρατιώτες.

1935: Διδακτορικό από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τη διατριβή Ο Γκρέκο στην Κρήτη και την Ιταλία.

1937-1941: Διευθυντής της Διεύθυνσης Γραμμάτων και Καλών Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας.

1938: Εξέδωσε το πεζογράφημα Το Χρονικό μιας Πολιτείας.

1939: Κυκλοφόρησε η νουβέλα του Ο Θάνατος του Μέδικου κοσμημένο με ξυλογραφίες του Γιάννη Κεφαλλινού.

1939-1974: Καθηγητής Ιστορίας και επιστήμης της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

1941: Εξέδωσε τη μονογραφία Ο Γκρέκο στη Ρώμη.

1945: Παντέρμη Κρήτη. Χρονικό του Σηκωμού του ΄66.

1948: Εκδόθηκε Ο Κρητικός - Το Δέντρο, πρώτο βιβλίο της μυθιστορηματικής τριλογίας με τίτλο Ο Κρητικός.

1952: Το θεατρικό έργο Το Ιερό Σφάγιο.

1958: Βραβείο Δοκιμίου της Ομάδας των Δώδεκα για την πραγματεία Ο Ποιητής και το Ποίημα της Οδύσσειας.

1959: Εκδόθηκε Ο ήλιος του Θανάτου. Για το έργο αυτό τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος.

1962: Έλαβε το Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου για το θεατρικό έργο Το Ηφαίστειο.

1965: Δημοσίευσε σχολιασμένα τα Τετρακόσια γράμματα του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη.

1967: Αποποιήθηκε την εκλογή του ως μέλους της Ακαδημίας Αθηνών.

1972: Αρνήθηκε να δεχτεί το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας.

1973: Κυκλοφόρησε παράνομα το λυρικό έπος Ο Νέος Ερωτόκριτος.

1977: Έλαβε το Αριστείο Γραμμάτων και εκλέγεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

1984: Επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

1985: Έλαβε τον τίτλο του 'Αρχοντος διδασκάλου του Γένους από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο.

1986: Πέθανε στην Αθήνα.

1986: Μεταθανάτια εκδόθηκε συλλογή με παλιές μελέτες του υπό τον τίτλο Δείχτες Πορείας.

1993: Το Πανεπιστήμιο Κρήτης παράλαβε τη βιβλιοθήκη και το αρχείο του.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Το Αρχείο του συγγραφέα και καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών, Παντελή Πρεβελάκη δωρήθηκε στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης από την ευρύτερη οικογένεια του συγγραφέα. Η συγκεκριμένη χειρονομία ήρθε, γενναιόδωρα, να ενισχύσει τη βούληση του συγγραφέα, που διατυπωνόταν στην ιδιόχειρη διαθήκη του, να προσφέρει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης την προσωπική του βιβλιοθήκη. Στις 23 Μαΐου 1993, με επίσημη τελετή, έγινε η παράδοση των δύο κληροδοτημάτων στη Βιβλιοθήκη.

Content and structure area

Scope and content

Το περιεχόμενο του αρχείου Πρεβελάκη

Στα κατάλοιπα του Παντελή Πρεβελάκη κατατίθενται κυρίως:

-H λογοτεχνική και επιστημονική του εργογραφία, σε χειρόγραφη, δακτυλόγραφη, κάποτε και έντυπη μορφή. Πλάι στο πρωτότυπο έργο αποταμιεύονται οι πολυάριθμες μεταφράσεις, πιστοποιήσεις της απήχησης και διάδοσης του συγγραφικού του έργου στο εξωτερικό.

-Συνυφασμένα με το συγγραφικό του έργο είναι τα λογής σημειώματα, γλωσσάρια, φυτολόγια, κ.ά., που στήριξαν την πρωτότυπη συγγραφή.

-Η αλληλογραφία αποτελεί μια άλλη κατηγορία υλικού, ποσοτικά την ογκωδέστερη. Στο μεγαλύτερο μέρος της σχετίζεται με την εργογραφία Πρεβελάκη, αφού αποτελεί άμεσο και ενδιαφέροντα σχολιασμό της. Επίσης σ' αυτήν αποταμιεύονται επιστολές και έγγραφα που αφορούν στην επαγγελματική του σταδιοδρομία, φωτίζοντας κυρίως τη δράση του, ως Διευθυντή στη Διεύθυνση Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας, και ως καθηγητή της Ιστορίας της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών.
Ελάχιστη είναι η ιδιωτική αλληλογραφία και αφορά επιστολές που ο συγγραφέας αντάλλαξε με την οικογένειά του.

-Κατάλοιπα του Νίκου Καζαντζάκη. Η φιλία του Παντελή Πρεβελάκη με τον άλλο μεγάλο κρητικό συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη, η οποία ξεκίνησε στα 1926 και διήρκεσε μέχρι και τον θάνατο του Καζαντζάκη, ανέδειξε τον Παντελή Πρεβελάκη στον κατεξοχήν βιογράφο και μελετητή του έργου του, τουλάχιστον για την αμέσως μετά το θάνατο του Καζαντζάκη εποχή. Στο αρχείο του διασώζονται πολύτιμα κατάλοιπα αυτής της φιλίας, όπως το σύνολο των 400 γραμμάτων του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη, φωτογραφίες, πολλές από τις οποίες είναι άγνωστες, βιογραφικές καταθέσεις, μελέτες και έργα, υλικό που ο Πρεβελάκης συγκέντρωσε για να υποστηρίξει το προσωπικό, συγγραφικό του έργο για τη ζωή και το βίο του συντρόφου του. Ενδεικτικά αναφέρεται η Απολογία του Καζαντζάκη προς την Ανακριτική Αρχή Ηρακλείου, όταν τον συνέλαβαν ως κομμουνιστή, το χειρόγραφο της μελέτης του για τον Η. Bergson, το ανέκδοτο έργο, σε δακτυλόγραφη μορφή Ένας περίπατος στην Ελλάδα.

-Αποκόμματα από εφημερίδες και περιοδικά που αναφέρονται είτε στην συγγραφική είτε στην επαγγελματική δραστηριότητα του Πρεβελάκη θεματικά ταξινομημένα.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Την απρόσκοπτη πρόσβαση στο κληροδότημα Πρεβελάκη εξασφαλίζει η βιβλιογραφική και ηλεκτρονική τεκμηρίωση του υλικού τόσο της βιβλιοθήκης όσο και του αρχείου Πρεβελάκη. Παράλληλα η μικροφωτογράφηση του υλικού του αρχείου διασφαλίζει τη διάσωσή του και διευκολύνει την οποιαδήποτε αναπαραγωγή.

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Accession area