Αρχείο - Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

Τίτλος

Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης

Χρονολογία(ες)

  • 1977-2016 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

450 τρέχοντα μέτρα εγγράφων.

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

Βιογραφικό σημείωμα

Η σύσταση της «Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακρόπολης» (ΕΣΜΑ), πραγματοποιείται το 1975 δια του άρθρου 95 του ΠΔ 941/1977, με αρμοδιότητες τον προγραμματισμό, την κατεύθυνση και την εποπτεία των έργων που εκτελούνται στον βράχο της Ακρόπολης.

Η σύσταση της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), ειδικής περιφερειακής υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιείται το 1999 με το Προεδρικό Διάταγμα 97/1999 (Φ.Ε.Κ. 104/Α/26.5.99), με σκοπό την οργάνωση και την υλοποίηση των έργων συντήρησης και αναστήλωσης που εκτελούνται στην Ακρόπολη, με την επιστημονική ευθύνη της ΕΣΜΑ στην εκτέλεση των έργων. Η δομή και λειτουργία της ΥΣΜΑ περιγράφονται αναλυτικά στον Κανονισμό Λειτουργίας της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΦΕΚ 1593/Β΄/23-12-2002).Η λειτουργία της ΥΣΜΑ διέπεται από τον ισχύοντα Οργανισμό του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΠΔ υπ. αριθ. 104,ΦΕΚ 171/Α΄/28-8-2014). Βλ. και τον πρώην 3 Οργανισμό (ΠΔ 191/2003,ΦΕΚ 146/Α΄/13-6-2003)

Όνομα του παραγωγού

Βιογραφικό σημείωμα

Η Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) αποτελεί μια διεπιστημονική επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού, που συστάθηκε το 1975. Βάσει του άρθρου 95 του ΠΔ 941/1977 και του ΠΔ 97/99, στις αρμοδιότητες της Επιτροπής περιλαμβάνεται ο προγραμματισμός, η κατεύθυνση και η εποπτεία των έργων που εκτελούνται στον βράχο της Ακρόπολης. Μέλη της ΕΣΜΑ είναι οκτώ ειδικοί επιστήμονες εγνωσμένου κύρους - αρχιτέκτονες, αρχαιολόγοι, πολιτικοί μηχανικοί και χημικοί μηχανικοί - οι οποίοι ορίζονται από τον Υπουργό Πολιτισμού. Επίσης, στην ΕΣΜΑ μετέχουν οι προϊστάμενοι της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων, της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαιοτήτων και της Α' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟ.

Η ΕΣΜΑ αποτελεί γνωμοδοτικό σώμα, του οποίου οι αποφάσεις προωθούνται προς έγκριση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και τον Υπουργό Πολιτισμού. Τα μέλη συνέρχονται τουλάχιστον δύο φορές το μήνα σε συνεδρίαση, στην οποία μετέχει ως εισηγητής, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ο Διευθυντής της ΥΣΜΑ. Προκειμένου για την έγκριση μελετών και την εκτέλεση έργων στα μνημεία της Ακρόπολης ακολουθείται συγκεκριμένη διαδικασία, που περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενέργειες:
Προγραμματισμός του έργου, χωρισμός του σε προγράμματα και ανάθεση της εργασίας στο προσωπικό της ΥΣΜΑ, κατόπιν εισήγησης του Διευθυντή της ΥΣΜΑ
Σύνταξη της μελέτης από τον αρμόδιο μελετητή
Έγκριση της μελέτης από την ΕΣΜΑ
Παρουσίαση της μελέτης στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, στο οποίο εισηγείται ο Πρόεδρος της ΕΣΜΑ
Απόφαση του Υπουργού για έγκριση της μελέτης βάσει της γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου
Εκτέλεση της μελέτης

Στις αρμοδιότητες της ΕΣΜΑ περιλαμβάνονται επίσης, η ιεράρχηση των αναγκών στο πλαίσιο του ευρύτερου αναστηλωτικού έργου, η έγκριση των δαπανών που προτείνονται από τους Τομείς δραστηριότητας της ΥΣΜΑ και η έγκριση πρόσληψης προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες του έργου. Σημαντικότερη επιδίωξη της Επιτροπής παραμένει η εκτέλεση των έργων βάσει των αρχών που απορρέουν από τους διεθνείς Χάρτες, ιδιαίτερα δε από τον Χάρτη της Βενετίας (1964). Τέλος, η εξασφάλιση της διαφάνειας σε κάθε στάδιο της επέμβασης, μέσω της δημοσιοποίησης και της διάθεσης των έργων στην κρίση της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο αστοχίας και διασφαλίζει την υψηλή ποιότητα προγραμματισμού και εκτέλεσης των έργων Ακροπόλεως.

Φορέας διατήρησης του αρχείου

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Το μεγαλύτερο μέρος του αρχειακού υλικού παράγεται καθημερινά στα εργοτάξια των μνημείων της Ακρόπολης, από όπου μεταφέρεται σταδιακά για φύλαξη όταν οι εργασίες περατώνονται. Από το 1975, με την ίδρυση της ΕΣΜΑ το Αρχείο της Επιτροπής φυλάσσεται στο κτήριο της Πολυγνώτου 10 στην Πλάκα με επαρκείς συνθήκες για την διατήρηση χαρτώου υλικού.

Το 2002, με την σύσταση της «Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης» (ΥΣΜΑ) το εν λόγω αρχείο περιέρχεται στη διαχείριση του Γραφείου Τεκμηρίωσης της ΥΣΜΑ που είναι υπεύθυνο για την φύλαξη, την έρευνα και την διαχείρισή του. Το Αρχείο συνεχίζει να φυλάσσεται στο κτήριο της Πολυγνώτου 10 στην Πλάκα. Μέρος του υλικού τεκμηρίωσης, κυρίως σχέδια, παραμένει στα γραφεία των εργοταξίων της Ακρόπολης. Προγραμματίζεται η ενοποίηση του αρχείου της ΥΣΜΑ-ΕΣΜΑ με την οριστική στέγαση του στο υπό διαμόρφωση κτήριο της Πολυγνώτου 13 στην Πλάκα, την επόμενη προγραμματική περίοδο 2016-2020, με αρχειοστάσια σταθερής θερμοκρασίας και υγρασίας.

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

9.982 έγγραφα της ΕΣΜΑ (1977-1999).
~44.500 έγγραφα της ΥΣΜΑ (2000-2016).
367 έγγραφα εμπιστευτικού πρωτοκόλλου
86 φάκελοι οικονομικών εγγράφων Α4 (αρχείο συγχρηματοδοτούμενων έργων: δράσεων έργων και υποέργων ΕΣΠΑ 2007-14.
2.500 εισηγήσεις, μελέτες, ημερολόγια σε Α4 και χειρόγραφα τετράδια,
60.000 φυσικά και ψηφιακά αρχεία στο πλαίσιο τοπογραφικών, φωτογραμμετρικών και σχεδιαστικών αποτυπώσεων
235.000 φωτογραφικά τεκμήρια (φωτογραφίες/ αρνητικά/ διαφάνειες)
750 τεκμήρια οπτικοακουστικού υλικού (φιλμς και μαγνητικές ταινίες) από την αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης των Αθηνών, σε φιλμ
16mm/ VHS /BETA /DAT /DVD, films 35mm, super
8, μαγνητικές ταινίες,
80 εκδόσεις της ΕΣΜΑ και της ΥΣΜΑ σχετικές με τα αναστηλωτικά έργα των μνημείων της Ακρόπολης των Αθηνών, υλικό εκδηλώσεων και συναφών δράσεων,
36 φάκελλοι εγγράφων Α4 περιοδικών εκθέσεων,
40 δράσεις εκπαιδευτικού περιεχομένου (μουσειοσκευές, φυλλάδια, έντυπα, ηλεκτρονικά παιχνίδια κλπ).

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Προσθήκες υλικού

Σύστημα ταξινόμησης

Είναι κυρίως χρονολογική αλλά και θεματική.

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Προβλέπεται δυνατότητα πρόσβασης στο Αρχείο της ΥΣΜΑ υπό τον όρο ότι δεν συντρέχουν οι προβλεπόμενοι από τον Ν. 4305/2014, άρθρο 3, περιορισμοί (θέματα προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς, λόγοι προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα κ.α.).
Διάθεση μέρους δημοσιευμένου υλικού (φωτογραφίες, σχέδια, κείμενα, οπτικοακουστικό υλικό) καθώς και υλικού εκπαιδευτικού περιεχομένου για τα αναστηλωτικά έργα της Ακρόπολης διαδικτυακά σε μορφή αποθετηρίου (repository- ysma.ekt.gr,repository.acropolis-education.gr) με σχετική αδειοδότηση (Creative Commons Αναφορά Προέλευσης Παρόμοια Διανομή : CC BY SA v.4.0 GR, άδεια δίκαιης χρήσης).
Διάθεση των εκδόσεων ΕΣΜΑ-ΥΣΜΑ.
Διάθεση μέρους του οπτικοακουστικού υλικού στο youtube.
Διάθεση φωτογραφιών και σχεδίων για επιστημονική χρήση με σχετική αδειοδότηση (Creative Commons Αναφορά δημιουργού+όχι παράγωγα έργα+μη εμπορική χρήση : CC BY NC ND).

Όροι αναπαραγωγής

Παραγωγή ψηφιακών αντιγράφων

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Ελληνική κυρίως, αλλά και Γαλλική, Αγγλική.

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Πληροφοριακό σύστημα τεκμηρίωσης και διαχείρισης αρχειακού υλικού.

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Σχετιζόμενες περιγραφές

Σημείωση δημοσίευσης

  1. Μαλλούχου, Φ. - Αλεξόπουλος, Γ. - Λεμπιδάκη, Ε. 2004. Η ηλεκτρονική διαχείριση της τεκμηρίωσης των αναστηλωτικών έργων Ακροπόλεως στα εργοτάξια των μνημείων, στο Μαλλούχου, Φ.(επιμ.),
    5 η Διεθνής Συνάντηση για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Ακροπόλεως, Πρακτικά, 353-362, Αθήνα : Untimely Books.

  2. Αλεξόπουλος, Γ. 2010. Βελτιώσεις και προσθήκες στη βάση δεδομένων τεκμηρίωσης των αναστηλωτικών έργων της Ακρόπολης, στο Πετροπούλου, Ε. (επιμ.), Ενημερωτικές ειδήσεις από την αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης 10, Πρακτικά Ημερίδας Σύγχρονες τεχνολογίες στην αναστήλωση της Ακρόπολης 19 Μαρτίου 2010, 32-34.

  3. Λεμπιδάκη Ε., Καρακίτσου Ε., Πετροπούλου Ε., Αλεξόπουλος Γ. 2013. Η ψηφιακή διαχείριση της τεκμηρίωσης στα αναστηλωτικά έργα της Ακρόπολης 2000-2012 στο Μπούρας, X. & Ελευθερίου, B. (επιμ.). Επεμβάσεις στα μνημεία της Ακρόπολης 2000-2012. Τα ολοκληρωμένα προγράμματα (με περιλήψεις στα αγγλικά). Κεφ. 10. Ψηφιακή έκδοση (CD-ROM).

  4. Κατσιάνης Μ. 2013. Σύγχρονες προκλήσεις στην τεκμηρίωση των αναστηλωτικών έργων της αθηναϊκής Ακρόπολης στο Πετροπούλου, Ε. (επιμ.), Ενημερωτικές ειδήσεις από την αναστήλωση των μνημείων της Ακρόπολης 13, 22-26.

  5. Λεμπιδάκη Ε. 2015. Η τεκμηρίωση των αναστηλωτικών έργων στην Ακρόπολη και η ψηφιακή της διαχείριση, στο Σοφού, Α.(επιμ.), Πρακτικά 6 ης Διεθνούς Συνάντησης για την Αποκατάσταση των Μνημείων Ακροπόλεως,216-231, Αθήνα : ΥΣΜΑ.

Περιοχή παρατηρήσεων

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Θέματα

Τόποι

Ονόματα

Είδη

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Διεθνές Πρότυπο Αρχειακής Περιγραφής

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Ευγενία Λεμπιδάκη

Περιοχή εισαγωγών

Σχετιζόμενα θέματα

Σχετιζόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Σχετιζόμενα είδη

Σχετιζόμενοι τόποι