Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1925 - 1985 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
15 αρχειακά βιβλία, 7 τόμοι περιοδικής έκδοσης, 13 ψηφιακά αρχεία ήχου
Context area
Name of creator
Administrative history
Το εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας ιδρύθηκε το 1857 από τον Φραγκίσκο Θεόφιλο Φεράλδι. Γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του στο δεύτερο μισό του 19ου αι., όταν ο Giovanni Battista Serpieri εξαγόρασε την επιχείρηση και ανέλαβε τη διοίκηση της. Το 1938 η επωνυμία της εταιρείας μεταβλήθηκε σε Δημοτική Εκμετάλλευση Αεριόφωτος Αθηνών (Δ.Ε.Α.Α.), αφού πέρασε στα χέρια του Δήμου μετά τη λήξη του προνομίου παραχώρησης σε ιδιώτες. Το 1950 μετονομάστηκε για τελευταία φορά σε Δημοτική Επιχείρηση Φωταερίου Αθηνών (Δ.Ε.Φ.Α.).
Repository
Archival history
Στην πλειοψηφία του το αρχειακό υλικό σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια λειτουργίας του εργοστασίου φωταερίου. Ένας αριθμός τεκμηρίων εντάσσονται σε αρχεία προσώπων. Οι συνεντεύξεις ανήκουν στο νεότερο αρχείο του μουσείου, το οποίο δημιουργήθηκε από το 2012 και εξής.
Immediate source of acquisition or transfer
Α) Όλα τα τεχνικά τεύχη, οδηγοί και τα υπηρεσιακά βιβλία του εργοστασίου εντοπίστηκαν μέσα σε κτήρια της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων Α.Ε. Πολλά συγκεντρώθηκαν από εργαζόμενους μετά το κλείσιμο της Δ.Ε.Φ.Α. και παραδόθηκαν στη διοίκηση της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων το 2012
Β) Τα τεκμήρια, που ανήκουν σε αρχεία προσώπων, είναι προϊόντα δωρεών πρώην εργαζομένων ή των απογόνων τους
Γ) Το αρχείο προφορικών μαρτυριών δημιουργήθηκε κατά τη διεξαγωγή συνεντεύξεων. Η διαδικασία συγκέντρωσης μαρτυριών διήρκεσε από το 2012-2016 και παραμένει ανοιχτή.
Content and structure area
Scope and content
Επτά (7) Τόμοι περιοδικού Journals des usines à gaz (1925-1935)
Βιβλίο διαδρομών φανοκόρων (tournée de l’ allumeur) (1927-1933)
Βιβλίο εκθέσεων εξελεγκτικής επιτροπής (1928)
Βιβλίο ποινών προσωπικού (1932)
Πρακτικά Συνεδριών Υγειονομικής Επιτροπής (1946)
Μητρώο Συνταξιούχων (1969-1970)
Ευρετήριο υλικών 1946
Κατάλογος εργαλείων εργοστασίου (αχρονολόγητο)
Κατάλογος μετρητών φωταερίου (1946)
Βιβλίο παραγωγής (1975-1985)
Βιβλίο απογραφής και ισολογισμού (1972, 1975)
Τεχνικά βιβλία και οδηγοί (αχρονολόγητοι)
13 ηχογραφημένες προφορικές μαρτυρίες εργαζομένων, στελεχών και κατοίκων
Appraisal, destruction and scheduling
Δεν έχει γίνει καμία εκκαθάριση στο αρχείο. Το αρχείο παρέμεινε ακέραιο στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου ως το 1984. Το υλικό, που διατηρείται σήμερα είναι αυτό που διέσωσαν ορισμένοι εργαζόμενοι και παρέδωσαν στην Τεχνόπολη από το 1999 και εξής. Δεν γνωρίζουμε αν επιλέχθηκε ή απλά εντοπίστηκε.
Accruals
Μετά τη διακοπή των εργασιών της επιχείρησης το 1984 δεν αναμένονται προσθήκες από εκκαθάριση ενεργού αρχείου. Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου παραμένει ανοιχτό σε δωρεές τεκμηρίων. Ένας σημαντικός αριθμός (1.200) μηχανολογικών σχεδίων μαζί με σημειώσεις των τεχνικών υπαλλήλων της Δ.Ε.Φ.Α. διατηρούνται στα γραφεία της Εταιρείας Διανομής Αερίου Αττικής. Τέλος, τα αρχιτεκτονικά σχέδια του εργοστασίου διατηρούνται στις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου Αθηναίων.
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Όπως ορίζονται από τον φορέα (Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου)
Conditions governing reproduction
Όπως ορίζονται από τον φορέα (Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου)
Language of material
Script of material
Language and script notes
Ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά
Physical characteristics and technical requirements
Στην πλειοψηφία του το υλικό βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Finding aids
Δεν υπάρχουν
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Ψηφιακά αντίγραφα σχεδίων και φωτογραφιών διατηρούνται στα γραφεία του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου.
Related units of description
Publication note
Γιάννης Στογιαννίδης, «Σπαράγματα ενός βιομηχανικού αρχείου: Η συλλογή σχεδίων του εργοστασίου φωταερίου της Αθήνας», Ιστορικά, τχ. 65 (2017), σ. 233-241
Γιάννης Στογιαννίδης, "Βιομηχανική κληρονομιά και δημόσια μνήμη: Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου "αφηγείται" στο Α. Γκαζή και Ε. Νάκου (επιμ.), Η προφορική ιστορία στα μουσεία και στην εκπαίδευση, Αθήνα 2015, σ. 111-120
Florou Maria, Erato Koutsoudaki-Yerolymbou, Thalia Spiridaki, Yannis Stoyannidis, "Héritage industriel et identité d' un musée: le cas de l' usine de gaz à Athènes", Patrimoine Industriel, Issue No. 30 (Dec 2013), σ. 84-94
Γιάννης Στογιαννίδης & Σάκης Χατζηγώγας, Το εργοστάσιο φωταερίου της Αθήνας/Athens Gasworks, Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Αθήνα 2013
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Dates of creation revision deletion
19 Νοεμβρίου 2020
Script(s)
Sources
Archivist's note
Γιάννης Στογιανίδης (Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης)