Περιοχή αναγνώρισης
Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής
Τίτλος
Χρονολογία(ες)
- 1943-1984 (κυρίως 1943-1945) (Δημιουργία)
- Χρονολογία συγκρότησης: 1974-1984 (Accumulation)
Επίπεδο περιγραφής
Αρχείο
Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)
12 αρχειακά κουτιά
Περιοχή πλαισίου παραγωγής
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Γιάννης Δουατζής (Λαμία, 1912 - Αθήνα, 1990) ήταν αδελφός του Γιώργου Δουατζή (καπετάν Όθρυ), από τους πρώτους καπετάνιους του Ε.Λ.Α.Σ. στην Εύβοια.
Ήταν μεταλλοπλάστης γλύπτης και ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα για την ανάδειξη του επαγγέλματος τόσο στο Μεσοπόλεμο όσο και μεταπολεμικά. Μεταξύ άλλων υπήρξε ιδρυτής και πρόεδρος για δεκαοχτώ χρόνια της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοτεχνών Λαϊκής Τέχνης, οργανωτής της πρώτης Πανελλήνιας Έκθεσης Καλλιτεχνικής Βιοτεχνίας (1958), μέλος του συμβουλίου του Ελληνικού Οργανισμού Ελληνικής Χειροτεχνίας (Ε.Ο.Ε.Χ.), της διοίκησης της Ομοσπονδίας Βιοτεχνικών Σωματείων Αθήνας κ.ά. Για τη δράση του τιμήθηκε με πολλά διπλώματα και μετάλλια.
Ο Γιάννης Δουατζής εντάχθηκε από νωρίς στο κομμουνιστικό κίνημα. Στο Μεσοπόλεμο διετέλεσε μέλος της Ο.Κ.Ν.Ε. και του Κ.Κ.Ε. (1927-1946) και ανέπτυξε πλούσια συνδικαλιστική δράση. Την περίοδο της Κατοχής εντάχθηκε στο Ε.Α.Μ. (μέλος της Λαϊκής Επιτροπής Κολωνού) και πρωτοστάτησε στην οργάνωση αντιστασιακών ομάδων στο Περιστέρι και στην Κολοκυνθού. Πήρε μέρος στα Δεκεμβριανά, στη διάρκεια των οποίων τραυματίστηκε στον αριστερό πνεύμονα.
Ο Γιάννης Δουατζής ασχολήθηκε με την έρευνα για τη ζωή και τη δράση του αδελφού του, Γιώργου Δουατζή και του 7ου Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ. στην Εύβοια και εξέδωσε δύο βιβλία. Είχε τρία παιδιά.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: βιογραφικό σημείωμα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου του Ημερολόγιο καπετάν Όθρυ και πληροφορίες του γιου του Γιώργου.]
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Γιώργος Δουατζής (ψευδώνυμο καπετάν Όθρυς), γεννήθηκε στην Κάσο το 1910. Ο πατέρας του, Κώστας, ήταν δάσκαλος και έλαβε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους αλλά πέθανε το 1915 από τις κακουχίες των πολέμων. Ο Γιώργος Δουατζής τελείωσε το ελληνικό σχολείο αλλά λόγω των οικογενειακών συνθηκών που επικράτησαν μετά το θάνατο του πατέρα του δεν μπόρεσε να συνεχίσει τις σπουδές του. Το 1927 μετακόμισε στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως ζαχαροπλάστης και μηχανικός αλωνιστικών μηχανημάτων. Στην Αθήνα εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα και γνώρισε τον Γιάννη Κορδάτο και άλλους σημαντικούς εκπροσώπους του κινήματος, ενώ ήδη από τη Λαμία γνώριζε τον Άρη Βελουχιώτη, που ήταν φίλος του αδελφού του. Στον πόλεμο 1940-41 υπηρέτησε στο 5/24 Σύνταγμα Ευζώνων. Πήρε από νωρίς μέρος στην Εθνική Αντίσταση (Οκτώβριος 1942, στο Αρχηγείο Δομοκού) και τον Ιούνιο του 1943 αποβιβάστηκε στην Εύβοια για να οργανώσει το αντάρτικο. Διετέλεσε καπετάνιος του Ε.Λ.Α.Σ. και πρωτοστάτησε στην οργάνωση του 7ου Συντάγματος. Για τη δράση του επικηρύχτηκε το Φεβρουάριο του 1944 για 200 εκατομμύρια δραχμές. Το Μάιο του 1944 τοποθετήθηκε στην πυροβολαρχία του Συντάγματος, αντιμετωπίζοντας διάφορες κατηγορίες, τοποθέτηση που ο ίδιος θεώρησε δυσμενή. Με την πυροβολαρχία πήρε μέρος στα Δεκεμβριανά. Μετά τη συνθήκη της Βάρκιζας παρέμεινε με κομματική εντολή στην επαρχία Δομοκού για να συντονίσει την εφαρμογή των συμφωνημένων στη Βάρκιζα. Αυτοκτόνησε στις 25 Ιουνίου 1945 στη διάρκεια συμπλοκής με εθνοφύλακες και παρακρατικούς. Ο Γιώργος Δουατζής ήταν γνωστός στην Εύβοια και ως «Μπαρμπαγιώργος».
[Πηγές σύνταξης βιογραφικού: βιογραφικό σημείωμα στο βιβλίο Ημερολόγιο καπετάν Όθρυ.]
Φορέας διατήρησης του αρχείου
Ιστορικό της ενότητας περιγραφής
Το αρχείο συγκροτήθηκε την περίοδο 1974-1984, όταν ο Δουατζής ερευνούσε (μαζί με το γιο του Γιώργο) την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης στην Εύβοια και τη συμβολή του αδελφού του καπετάν Όθρυ με σκοπό την έκδοση βιβλίων για το θέμα αυτό.
Ο κύριος όγκος του αποτελείται από φωτοτυπημένα και δακτυλόγραφα αντίγραφα εγγράφων που προέρχονται από τα αρχεία του 7ου Συντάγματος Ε.Λ.Α.Σ. και των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Εύβοια. Τα περισσότερα προέρχονται από το αρχείο του δικηγόρου και στρατιωτικού δικαστή Νικολάου Αναγνωστόπουλου (σήμερα στα χέρια των συγγενών του) που έχει εκδώσει διάφορα βιβλία. Η αναπαραγωγή του υλικού από τον Δουατζή έγινε το 1980 και σύμφωνα με τις αποδείξεις που υπάρχουν στο αρχείο ο Δουατζής πλήρωσε στον Αναγνωστόπουλο 75.000 δρχ. Τα έγγραφα που προέρχονται από τον Αναγνωστόπουλο φέρουν τη σφραγίδα του. Λίγα είναι τα πρωτότυπα που υπάρχουν στο αρχείο του Δουατζή.
Το αρχείο περιλαμβάνει επίσης μαρτυρίες και βιογραφικά σημειώματα αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης με τους οποίους ο Δουατζής ήρθε σε επαφή.
Οι φωτογραφίες του αρχείου που αφορούν την Εθνική Αντίσταση στην Εύβοια (αντίγραφα και λίγα πρωτότυπα) προέρχονται από το αρχείο του καπετάν Όθρυ και από δωρεές διαφόρων αγωνιστών και συγγενών τους. Περιλαμβάνονται επίσης αντίγραφα φωτογραφιών που προέρχονται από το αρχείο της Υ.ΕΝ.Ε.Δ. (Υπηρεσία Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων) και αφορούν την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.
Όταν κατατέθηκε στο Ε.Λ.Ι.Α. το αρχείο ήταν ταξινομημένο με τρόπο ώστε να εξυπηρετεί την έκδοση των βιβλίων του Δουατζή. Μία σειρά με τίτλο «Αρχείο 1ο» φαίνεται ότι αποτελούσε τον κύριο πυρήνα του αρχείου. Μια δεύτερη σειρά «Αρχείο 2ο» περιελάμβανε πολλαπλά αντίγραφα της πρώτης σειράς που χρησιμοποιήθηκαν για την έκδοση των βιβλίων του Δουατζή.
Υπήρχαν επίσης φάκελοι που περιελάμβαναν τις μαρτυρίες των αγωνιστών και φάκελοι διαφόρων θεμάτων: Λαϊκή Δικαιοσύνη, Τάγματα Ασφαλείας, εφημερίδες Κατοχής, εκθέσεις αξιωματικών, κ.ά.
Διαδικασία πρόσκτησης
Δωρεά του γιου του Γιώργου Δουατζή, Ιανουάριος 2003
Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης
Παρουσίαση περιεχομένου
Το αρχείο περιέχει υλικό που αφορά τη συγκρότηση και τη δράση του 7ου Συντάγματος του Ε.Λ.Α.Σ. και των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Εύβοια, την πολιτική του Ε.ΑΜ. και του Κ.Κ.Ε., την περίοδο της Κατοχής και των Δεκεμβριανών. Μικρό μέρος αφορά τον Εμφύλιο Πόλεμο.
7ο Σύνταγμα Ε.Λ.Α.Σ.
Διαταγές, καταστάσεις μονάδων (I,II,III τάγματα, λόχος μηχανικού, Ε.Λ.Α.Ν., πυροβολαρχία, κρατούμενοι ταγματασφαλίτες κ.λπ.), μητρώα και προτάσεις προαγωγών και ηθικών αμοιβών αξιωματικών και αγωνιστών, βιβλίο ημερησίων διαταγών, ημερολόγιο μαχών, κ.ά. σχετικά με τη συγκρότηση του Συντάγματος, τις μάχες με τα Τάγματα Ασφαλείας και τους Γερμανούς, την παράδοση της Χαλκίδας και τη δράση του στα Δεκεμβριανά.
Ε.Α.Μ.-Κ.Κ.Ε.
Προκηρύξεις Κατοχής και Δεκεμβριανών, επιστολές σε δικαστικές αρχές για τις διώξεις μελών των οργανώσεων μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, Λευκές Βίβλοι του Ε.ΑΜ. για τα Δεκεμβριανά και τα μετά τη Βάρκιζα γεγονότα.
Λαϊκή δικαιοσύνη
Αποφάσεις ανταρτοδικείων, καταθέσεις, ομολογίες, προανακριτικό υλικό.
Τάγματα Ασφαλείας
Προκηρύξεις, έκθεση ταγματάρχη Γεωργίου Τσιρίνη και διαταγές επιχειρήσεων την περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου 1944, έκθεση Νικολάου Σιμιτζή και διαφόρων αξιωματικών του Ε.Λ.Α.Σ., των Ταγμάτων και της Χωροφυλακής προς τον Εθνικό Στρατό (1944-1948), διαταγές και αλληλογραφία με πολιτικές αρχές, έγγραφα της Χωροφυλακής, κατάλογοι κομμουνιστών κ.λπ.
Υπάρχουν ακόμα αντίγραφα φύλλων εφημερίδων (εαμικών και εθνικιστικών) της περιόδου και διαφόρων νεότερων τοπικών (1979-1984) με άρθρα σχετικά με την περίοδο της Κατοχής.
Στο αρχείο περιέχονται επίσης βιογραφικά σημειώματα και τα κείμενα των «μαρτυριών» αγωνιστών (χειρόγραφα και δακτυλογραφημένα), κατάλογοι αγωνιστών που έχουν συνταχθεί από τον Δουατζή, δοκίμιο (κείμενο και φωτογραφίες) του βιβλίου Οι ταγματασφαλίτες, φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν στην έκδοση για τον καπετάν Όθρυ, και φωτογραφίες από το αρχείο της Υ.ΕΝ.Ε.Δ. σχετικά με τον Εμφύλιο Πόλεμο.
Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση
Εκκαθαρίστηκαν τα πολλαπλά αντίγραφα. Σε κάθε περίπτωση κρατήθηκαν δύο.
Διατηρήθηκαν τα πολλαπλά αντίγραφα που βρίσκονται σε διαφορετικές ενότητες των φακέλων 6-8 (Τάγματα Ασφαλείας) για να είναι δυνατή η αντιπαραβολή τους με τα δημοσιευμένα έγγραφα του Δουατζή.
Προσθήκες υλικού
Ενδέχεται να προστεθούν οι κασέτες με τις ηχογραφημένες μαρτυρίες, που έχει στην κατοχή του ο Γιώργος Δουατζής.
Σύστημα ταξινόμησης
Διατηρήθηκε η αρχική τάξη του παραγωγού. Οι φάκελοι 1-5 αποτελούσαν τον πυρήνα του αρχείου και σε αυτούς συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων αντιγράφων.
Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης
Όροι πρόσβασης
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.
Όροι αναπαραγωγής
Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων
Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων
Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων
Ελληνικά
Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις
Εργαλεία έρευνας
Αναλυτική περιγραφή φακέλου / υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή
Περιοχή συμπληρωματικών πηγών
Εντοπισμός πρωτοτύπων
Τα έγγραφα από το αρχείο Αναγνωστόπουλου βρίσκονται στα χέρια των κληρονόμων του.
Εντοπισμός αντιγράφων
Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής
Σημείωση δημοσίευσης
Γιάννης Δουατζής, Εθνική Αντίσταση. Ημερολόγιο καπετάν Όθρυ. Μαρτυρίες αγωνιστών, 2 τόμοι, Αθήνα, εκδόσεις Αιχμή, 1983
Οι ταγματασφαλίτες, Αθήνα, εκδόσεις αδελφών Τολίδη, [1983]
Με βάση το πρωτότυπο υλικό έχουν εκδοθεί διάφορα βιβλία από τον Νικόλαο Αναγνωστόπουλο. Κυριότερα είναι τα παρακάτω:
Η Εύβοια υπό κατοχήν (δύο τόμοι, 1950, 1973)
Η μάχη της Ιστιαίας (1990)
Περιοχή παρατηρήσεων
Σημείωση
Το ημερολόγιο του καπετάν Όθρυ, προσωπικά έγγραφα του Γιάννη Δουατζή, και οι κασέτες με τις μαγνητοφωνημένες μαρτυρίες αγωνιστών βρίσκονται στα χέρια του γιου του Γιώργου Δουατζή.
Σημαντικό και ανέκδοτο είναι το υλικό που αφορά τα Δεκεμβριανά.
Σημείωση
Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης
Σημεία πρόσβασης
Τόποι
Ονόματα
Είδη
Περιοχή ελέγχου της περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής
Κανόνες και/ή συμβάσεις
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής
Αλφάβητο(α)
Πηγές
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου
Γιώργος Χαρωνίτης
Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου
Φεβρουάριος 2003