Περιοχή αναγνώρισης
Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής
Τίτλος
Χρονολογία(ες)
- 1920-1970 (Δημιουργία)
Επίπεδο περιγραφής
Αρχείο
Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)
11 γραμμικά μέτρα
Περιοχή πλαισίου παραγωγής
Όνομα του παραγωγού
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Γιώργος Σεφέρης (Γεώργιος Σεφεριάδης) γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 29 Φεβρουαρίου 1900. Πατέρας του ήταν ο Στέλιος Σεφεριάδης, δικηγόρος και μετέπειτα καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και μητέρα του η Δέσπω Τενεκίδη. Αδέλφια του ήταν η Ιωάννα, μετέπειτα σύζυγος του Κωνσταντίνου Τσάτσου, και ο Άγγελος, που πέθανε στην Αμερική το 1950. Το 1914 η οικογένεια Σεφεριάδη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ο Γ.Σ. ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1918 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει Νομικά. Πτυχιούχος πια της Σορβόννης, το καλοκαίρι του 1924 πήγε στο Λονδίνο να τελειοποιήσει τα Αγγλικά του. Επέστρεψε στην Αθήνα το 1925, όταν και άρχισε να γράφει το προσωπικό του ημερολόγιο, ενώ το 1926 άρχισε το μυθιστόρημά του Έξι νύχτες στην Ακρόπολη. Την ίδια χρονιά διορίστηκε ακόλουθος του Υπουργείου Εξωτερικών στο οποίο και παρέμεινε, υπηρετώντας στην Αθήνα και στο εξωτερικό, ως το 1964. Πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διετέλεσε υποπρόξενος στο Λονδίνο (1931-34), πρόξενος στην Κορυτσά (1936-37), και, από το 1938, προϊστάμενος της Διευθύνσεως Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών. Κατά τον πόλεμο ακολούθησε την Ελληνική Κυβέρνηση στην Κρήτη, στην Αίγυπτο, στη Νότιο Αφρική (όπου υπηρέτησε στην Ελληνική πρεσβεία), στην Αίγυπτο (Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών της Ελληνικής Κυβέρνησης), και στην Ιταλία (1941-44). Μετά την απελευθέρωση ανέλαβε τη διεύθυνση του Πολιτικού Γραφείου του Αντιβασιλέα, Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού (1945-46). Υπηρέτησε ως σύμβουλος στις Πρεσβείες της Άγκυρας (1948-50) και του Λονδίνου (1951-52) και ως πρεσβευτής στον Λίβανο, στη Συρία, στην Ιορδανία και στο Ιράκ (1953-56). Το καλοκαίρι του 1956 ανέλαβε τη Β΄ Πολιτική Διεύθυνση του Υπουργείου Εξωτερικών (1956-57) και εν συνεχεία διορίστηκε πρέσβης στο Λονδίνο, το τελευταίο του πόστο στο εξωτερικό (1957-1962).
Το 1931 δημοσιεύει τα ποιήματα της Στροφής, για να ακολουθήσουν Η Στέρνα (1932) και το Μυθιστόρημα (1935). Στο τέλος του 1935 χρονολογούνται οι πρώτες σημειώσεις του για το πολιτικό (υπηρεσιακό) του ημερολόγιο, ενώ το 1940 εκδίδονται οι συλλογές του Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937) και Ημερολόγιο Καταστρώματος. Το καλοκαίρι του 1936 άρχισε ο δεσμός του με τη Μαρίκα Λόντου (το γένος Μ. Ζάννου), μητέρα της Μίνας και της Άννας. Παντρεύτηκαν το 1941, και αμέσως μετά έφυγαν με την Ελληνική Κυβέρνηση για την Κρήτη και από εκεί για την Αλεξάνδρεια. Το 1944 εκδίδει στο Κάιρο τα πρώτα του δοκίμια (Δοκιμές) και στην Αλεξάνδρεια το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Β΄. Το 1946, πίσω στην Ελλάδα πια, ολοκληρώνει την Κίχλη, που δημοσιεύει τον επόμενο χρόνο, και το 1955 εκδίδει το Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄. Το 1947 βραβεύεται με το έπαθλο Παλαμά• οι τιμητικές διακρίσεις συνεχίζονται το 1960 όταν αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου του Cambridge, το 1961 με την απονομή του βραβείου Foyle και κορυφώνονται το 1963 με την απονομή του βραβείου Νόμπελ για τη Λογοτεχνία. Ακολουθούν το 1964 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η απονομή του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Φοίνικος και το 1965 η αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου του Princeton. Το 1966 γίνεται επίτιμο μέλος της American Academy of Arts and Sciences και το 1968 εκλέγεται, για μια τρίμηνη περίοδο (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος), εταίρος του Institute for Advanced Study στο Princeton. Από τις τελευταίες διακρίσεις που του απονεμήθηκαν ήταν η εκλογή του ως μέλος της American Academy of Arts and Letters & The National Institute of Arts and Letters το 1971. Όταν οκτώ μήνες μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα, το Πανεπιστήμιο Harvard τον προσκαλεί να διδάξει ως καθηγητής της έδρας Charles Eliot Norton για το ακαδημαϊκό έτος 1969-70, εκείνος αρνείται: «...αν δεν υπάρχει ελευθερία της έκφρασης στον ίδιο σου τον τόπο, δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Η κατάσταση του αυτοεξόριστου δε με ελκύει• θέλω να μείνω με το λαό μου και να μοιραστώ τα γυρίσματα της τύχης του [...]».* Ένα χρόνο αργότερα, στις 29 Μαρτίου 1969, καταγγέλλει τη δικτατορία με τη γνωστή του δήλωση.
Την εποχή που ο Γ.Σ. ήταν πρεσβευτής στη Βηρυτό ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Κύπρο (1953). Επισκέπτεται ξανά το νησί το 1954 και το 1955, οπότε και εκδίδει την ποιητική συλλογή Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν... (Ημερολόγιο Καταστρώματος, Γ΄). Ως διευθυντής της Β΄ Πολιτικής Διευθύνσεως του Υπουργείου Εξωτερικών (αρμόδιας για το Κυπριακό και τις ευρωπαϊκές υποθέσεις) και κατόπιν ως πρέσβης στο Λονδίνο, αναμιγνύεται επαγγελματικά πια με το Κυπριακό ζήτημα. Η εμπλοκή του Γ.Σ. στην κρίσιμη αυτή φάση του Κυπριακού, που κατέληξε στις συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου, καταγράφεται στις εγγραφές του Πολιτικού Ημερολογίου αυτής της περιόδου που για την ώρα παραμένει ανέκδοτο. Η τελευταία ποιητική συλλογή που εξέδωσε όσο ζούσε κυκλοφόρησε το 1966 (Τρία Κρυφά Ποιήματα). Μεταξύ των κειμένων που έγραψε τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του περιλαμβάνονται τα ποιήματα «Οι γάτες τ’ Αϊ-Νικόλα» και «Επί Ασπαλάθων...», οι δοκιμές «‘Γλώσσες’ στον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό», «Μόργκαν Φόρστερ: Ματιά από τον Λοξό Πύργο» και «Πάντα πλήρη θεών», τα σημειώματα στον τόμο με τα κείμενα του αδελφού του Σήμα του Άγγελου Σεφεριάδη (1967), το ψευδώνυμο δοκίμιό του «Οι ώρες της κυρίας Έρσης» και το άρθρο «Η κιβωτός του Νώε» (στα γαλλικά).
Ο Γ.Σ. πέθανε στην Αθήνα στις 20 Σεπτεμβρίου 1971. Η κηδεία του έγινε αφορμή για το πλήθος του κόσμου που τον συνόδευε να εκδηλώσει τα αντιδικτατορικά του αισθήματα.
Το πλούσιο υλικό του αρχείου Σεφέρη αφορά σε όλες τις μορφές της δημιουργικής δράσης του Γ.Σ., στo ποιητικό και πεζογραφικό του έργο, στα ημερολόγιά του, στις επιστολές του, στις μεταφράσεις του, στα δοκίμια και στις μελέτες του. Εκτείνεται χρονολογικά από τα πρωιμότερα δείγματα γραφής του ποιητή που προέρχονται από τα γυμνασιακά του χρόνια (σχολικά τετράδια) έως τα πλέον όψιμα από τον τελευταίο χρόνο της ζωής του. Η συνήθεια που είχε από πολύ νωρίς (1916;) να σημειώνει και να κρατάει αποκόμματα από εφημερίδες με θέματα κυρίως πολιτικά και λογοτεχνικά οδήγησε στη δημιουργία σημαντικής συλλογής που ενδιαφέρει όχι μόνο τους σεφερολόγους αλλά και τους μελετητές της ιστορίας και του πολιτισμού του 20ου αι. Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του αρχείου και της οργάνωσης του καταλόγου.
*Γ. Σεφέρης, Χειρόγραφο Οκτ. ’68, εισαγωγή-σημειώσεις Π.Α. Ζάννας, Διάττων, Αθήνα 1986, σ. 63.
Σημείωση: Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη ζωή και το έργο του Γ.Σ., βλ. Μ. Στασινοπούλου, Χρονολόγιο-Εργογραφία Γιώργου Σεφέρη [1900-1971], εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2000 (όπου περιλαμβάνεται και σύντομη βιβλιογραφία), Κ. Κρίκου-Davis, λ. George Seferis στο Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition, vol. 2, Graham Speake (ed.), Fitzroy Dearborn (publishers), London-Chicago 2000 και Ρ. Μπήτον, Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον άγγελο, (μετάφραση Μ. Προβατά), εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα 2003.
Φορέας διατήρησης του αρχείου
Ιστορικό της ενότητας περιγραφής
Διαδικασία πρόσκτησης
Το Αρχείο του Γ.Σ. περιήλθε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη κατόπιν επιθυμίας του ίδιου του ποιητή, όπως διατυπώνεται στη διαθήκη του. Μετά το θάνατο του Γ.Σ. και με ιδιωτικό συμφωνητικό της κληρονόμου του Μαρώς Σεφέρη (27 Φεβ. 1973) έγινε η δωρεά του Αρχείου προς τη Γεννάδειο. Η παράδοση του υλικού έγινε σε δύο στάδια («πρώτη παραλαβή» και «νέα παραλαβή»), ενώ συμπληρώθηκε το 2002 με το τμήμα του αρχείου Γ.Σ. που είχε στην κατοχή του ο Αλέξ. Γ. Ξύδης. Το 1995 προστέθηκε ένας φάκελος με φωτογραφίες του Γ.Σ. που είχαν χρησιμοποιηθεί στην έκθεση Greek Month στο Λονδίνο το 1975. Το αρχείο στο σύνολό του σχεδόν είναι πλέον ταξινομημένο και προσβάσιμο. Τα πνευματικά δικαιώματα διατηρεί η κ. Άννα Λόντου.
Αυτό που ονομάζουμε «πρώτη παραλαβή» ουσιαστικά αποτελείται από διαδοχικές παραδόσεις υλικού από το 1973 έως το 1976. Όλο το υλικό της «πρώτης παραλαβής» καταγράφηκε αποκλειστικά από τον Θ.Δ. Φραγκόπουλο ο οποίος συνέταξε αναλυτικό κατάλογο. Το υλικό της «δεύτερης ή νέας παραλαβής» (1996) το επεξεργάστηκε, κατέγραψε και ταξινόμησε ομάδα ειδικών αποτελούμενη από τις Κατερίνα Κρίκου-Davis, Κατερίνα Κωστίου και Θεανώ Μιχαηλίδου, οι οποίες συνέταξαν ένα νέο κατάλογο. Το έργο έγινε υπό την καθοδήγηση της Κατερίνας Κρίκου-Davis που είχε και τη γενική εποπτεία. Ιδιαίτερα χρονοβόρα στη διαδικασία αυτή υπήρξαν η ορθή κατάταξη παρατοποθετημένων εγγράφων, η αναγνώριση και αξιολόγηση του ετερόκλητου υλικού στην Υποενότητα ΙΕ΄ (Ποικίλα), και η ταύτιση ανυπόγραφων επιστολών ή επιστολογράφων με δυσανάγνωστες ή ελλιπείς υπογραφές.
Ο Φραγκόπουλος είχε οργανώσει το Αρχείο σε 11 ενότητες με φακέλους ενώ με τη νέα παραλαβή, το υλικό ταξινομήθηκε σε 7 ενότητες με υποενότητες, φακέλους και υποφακέλους. Όπως ήδη αναφέρθηκε, και στις δύο καταγραφές η ταξινομική πρακτική του ίδιου του Γ.Σ. υπήρξε δεσμευτική. Τα περαιτέρω προβλήματα που προέκυψαν από την ύπαρξη δύο καταγραφών, δύο ταξινομικών συστημάτων αρίθμησης και δύο καταλόγων μπορούν να συνοψισθούν στα εξής:
- ασυνέπεια στον τρόπο καταγραφής και το βαθμό λεπτομέρειας (βλ. για παράδειγμα διαφορές στην καταγραφή της αλληλογραφίας)
- διαφορές μεθοδολογικές και διαφορές γλωσσικού ύφους
- περίπλοκο σύστημα παραπομπής στους φακέλους πράγμα που καθιστούσε το Αρχείο ιδιαίτερα δύσχρηστο.
Τα προβλήματα αυτά και η σύγχυση που δημιουργούσαν στον τρόπο παραπομπής οδήγησαν στην απόφαση να εφαρμοστεί ενιαίο σύστημα αρίθμησης όλων των φακέλων και να ενοποιηθούν οι δύο κατάλογοι. Την ενοποίηση των δύο καταλόγων ξεκίνησε η Ναταλία Βογκέικωφ-Brogan και εν συνεχεία ανέλαβε και ολοκλήρωσε η Λήδα Κωστάκη το 2004. Η Κατερίνα Κρίκου-Davis είχε συμβουλευτικό ρόλο στη διαδικασία ενοποίησης των καταλόγων και έχει επιμεληθεί το νέο ενιαίο κατάλογο ως και την Ενότητα ΙΙ.Β (Οικογενειακή Αλληλογραφία).
Ο συνδυασμός των δύο καταλόγων σε έναν αποδείχτηκε μια σύνθετη και χρονοβόρα διαδικασία. Το κοπιαστικό έργο της δακτυλογράφησης σε ηλεκτρονική μορφή του κατάλογου Φραγκόπουλου διεκπεραίωσε η Κατερίνα Παπαθεοφάνη. Στη συνέχεια προστέθηκαν οι περιγραφές του Φραγκόπουλου στον κατάλογο της «Νέας Παραλαβής» και δόθηκε ενιαία μορφοποίηση (formatting) στο κείμενο. Αποφασίστηκε να διατηρηθεί το γλωσσικό ύφος του Φραγκόπουλου. Οι λίγες επεμβάσεις που έγιναν στον κατάλογό του (διορθώσεις, επεξηγήσεις, προσθήκες) σημειώνονται με διπλές αγκύλες. Μόνο στις ελάχιστες περιπτώσεις που παρατηρήθηκαν φανερά λάθη (τυπογραφικά, ορθογραφικά, λάθος σε όνομα) αυτά διορθώθηκαν σιωπηρά. Σε ορισμένες περιπτώσεις η περιγραφή του Φραγκόπουλου παραμένει ελλιπής, αλλά όπως σημειώνει και ο ίδιος, δεν είχαν αποδελτιωθεί όλοι οι φάκελοι. Κατά την ταξινόμηση της «Νέας Παραλαβής» δεν έγινε πλήρης έλεγχος των φακέλων που είχε καταγράψει ο Φραγκόπουλος.
Ο νέος ενιαίος κατάλογος ακολουθεί την οργάνωση της «Νέας Παραλαβής» σε 7 ενότητες (βλ. «Οργάνωση Καταλόγου»). Στο παρακάτω παράδειγμα εξηγείται τι σημαίνει το περιεχόμενο στις αγκύλες που συνοδεύουν κάθε υποφάκελο:
EΝΟΤΗΤΑ Ι: ΤΟ ΕΡΓΟ
Υποενότητα Ι.Α: Ποίηση
ΦΑΚ. 3
υποφ. 1 [Ι.Α 13 - VIII 149/28 α]
Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ΄
Χειρόγραφο τετράδιο καμωμένο ως αυτοσχέδιο ντοσσιέ με τίτλο «Κύπρον… – Πρόχειρα. Ποιήματα 1953-1955».
Το περιεχόμενο της αγκύλης δίπλα στον αριθμό του υποφακέλου αναφέρεται στην ταξινομική αρίθμηση της “Νέας Παραλαβής” και στην παλιά ταξινομική αρίθμηση Φραγκόπουλου που δε χρησιμοποιούνται πια. Η διατήρηση μέσα σε αγκύλες του παλαιού ταξινομικού αριθμού της πρώτης και της δεύτερης παραλαβής κρίθηκε σκόπιμη τόσο για ιστορικούς λόγους, όσο και για την εξυπηρέτηση των μελετητών που έχουν χρησιμοποιήσει τα παλαιότερα συστήματα καταγραφής.
Το Αρχείο συνοδεύουν τα εξής εργαλεία καταγραφής/ταξινόμησης:
- Δελτία πρώτης καταγραφής και αποδελτίωσης των φακέλων από το Φραγκόπουλο (φυλάσσονται σε χωριστό κουτί).
- Τετράδιο μεγάλου σχήματος «Οδηγός» (Ιούνιος-Ιούλιος 1975): αποτελείται από την πρώτη (;) καταγραφή των 11 ενοτήτων (ιδιόχειρη από τον Θ.Δ. Φραγκόπουλο), με σημείωμα όπου εξηγείται η οργάνωση του αρχείου, η ύπαρξη απόρρητων φακέλων και καταγράφονται οι ημερομηνίες παραλαβής των πρώτων δεματιών. Περιλαμβάνει ευρετήριο φακέλων κατά ενότητα.
- Δακτυλόγραφος κατάλογος Φραγκόπουλου: α) λυτός σε ντοσιέ (Ιούλιος 1975-Φεβρουάριος 1976), με οδηγίες χρήσης του Αρχείου, εκκρεμότητες στην καταγραφή, κατάλογος αριθμημένων χειρογράφων του Γ.Σ. και χειρόγραφες σημειώσεις του Φραγκόπουλου, β) δεμένος σε τόμο, γ) σε ηλεκτρονική μορφή.
- Νέα Παραλαβή-Πρόχειρος Κατάλογος (2003).
- Ενιαίος Κατάλογος (πρώτη μορφή) (2004).
Από τα παραπάνω εργαλεία, τα (1) έως (4) καταγράφονται εδώ μόνο για λόγους τεκμηρίωσης της πορείας του Αρχείου. Ο μελετητής θα πρέπει να χρησιμοποιεί τον κατάλογο (5) και να παραπέμπει στο υλικό του Αρχείου βάσει της νέας ενιαίας αρίθμησης. Για τον εντοπισμό υλικού βάσει παλαιότερων ταξινομικών αριθμών (Φραγκόπουλου ή Νέας Παραλαβής) θα πρέπει να συμβουλεύεται τον υπεύθυνο των Αρχείων και μελλοντικά τα ευρετήρια που θα συνοδεύουν τον τελικό κατάλογο.
Το 2004 άρχισε η μικροφωτογράφηση του Αρχείου με την επίβλεψη αρχικά της Ντίας Κύττα και κατόπιν της Ε. Δαλέζιου. Έχει ολοκληρωθεί η μικροφωτογράφηση των Φακ. 1 έως 17 και 22 (SEF MN001-MN014).
Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης
Παρουσίαση περιεχομένου
Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα του Γ.Σ., προσχέδια των κειμένων του, αλληλογραφία (επιστολές που έλαβε αλλά και αντίγραφα επιστολών του), προσωπικά και επαγγελματικά έγγραφα (π.χ. ημερολόγια, διαβατήρια, διπλώματα κ.ά.), αποκόμματα, κριτικές του έργου του, κείμενα άλλων, δημοσιευμένο και αδημοσίευτο υλικό. Αν και το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου του Γ.Σ. βρίσκεται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, ο μελετητής θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι σχετικό υλικό βρίσκεται και σε άλλα ιδρύματα (π.χ. Μουσείο Μπενάκη, Αρχείο ΥΠΕΞ, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη κ.ά.) ή αρχεία (π.χ. αρχείο Κ. & Ι. Τσάτσου, τώρα στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη).
Μετά το θάνατο του Γ.Σ. η Μαρώ Σεφέρη συνέχισε να μαζεύει αποκόμματα και να διατηρεί αλληλογραφία σχετικά με τον ποιητή και το έργο του για αυτό τα χρονολογικά όρια του Αρχείου εκτείνονται μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Δευτερογενές υλικό, δηλ. υλικό σχετικό με το Γ.Σ. που δημιουργήθηκε μετά το θάνατό του, όπως για παράδειγμα υλικό από εκθέσεις για τον Γ.Σ., φυλάσσεται σε ξεχωριστό φάκελο. Ο όγκος του αρχείου είναι 11 γραμμικά μέτρα και τα χρονολογικά του όρια είναι από το 1900 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980.
Το υλικό έχει ταξινομηθεί σε επτά ενότητες, πέντε από τις οποίες υποδιαιρούνται σε περαιτέρω υποενότητες. Πρέπει να σημειωθεί εδώ πώς ο Σεφέρης διατηρούσε επιμελώς, με τη βοήθεια της Μαρώς Σεφέρη, το προσωπικό του αρχείο και συνεπώς η δική του ταξινομική πρακτική υπήρξε δεσμευτική για την οργάνωση και την καταλογογράφηση του υλικού. Έτσι οι ενότητες και οι υποενότητες δεν είναι στεγανά χωρισμένες· υλικό που ανήκει σε μια συχνά βρίσκεται σε άλλη. Δύο-τρία παραδείγματα αρκούν: στην Υποενότητα Ι.Α (Ποίηση) μαζί με το υλικό του Ημερολογίου Καταστρώματος Β΄ (Φάκ. 2, υποφ. 5), υπάρχουν δύο επιστολές του Τίμου Μαλάνου που αναφέρονται στην πρώτη έκδοση της συλλογής καθώς και το τεύχος του περιοδικού Τετράδιο (Δεκ. 1945) με το ποίημα “Τελευταίος Σταθμός” και άρθρο του Τ. Μαλάνου με τίτλο «Ο ποιητής Σεφέρης». Κανονικά, οι μεν επιστολές του Μαλάνου θα έπρεπε να βρίσκονται στο φάκελο της αλληλογραφίας του (Υποενότητα ΙΙ.Α, Φάκ. 39, υποφ. 2), το δε άρθρο στην Υποενότητα VI.Α (Κείμενα τρίτων. Υλικό για τον Σεφέρη και το έργο του). Γενικότερα, αλληλογραφία ακόμη και με τακτικούς αλληλογράφους δεν πρέπει να αναζητηθεί μόνο στην Ενότητα ΙΙ (Αλληλογραφία) αφού ο Σεφέρης συχνά τοποθετούσε επιστολές μαζί με το αρχειακό υλικό του θέματος το οποίο πραγματευόταν. Έτσι, για παράδειγμα, στην Υποενότητα Ι.Α (Φάκ. 3, υποφ. 5 και 6) είχε καταχωρήσει επιστολές του Νάνου Βαλαωρίτη, του Walter Kaiser, του Yves Bonnefoy, του Lorand Gaspar κ.ά. καθώς και αντίγραφα δικών του επιστολών. Στους ίδιους υποφακέλους υπήρχαν και μεταφράσεις της συλλογής Τρία Κρυφά Ποίηματα που κανονικά θα έπρεπε να είχαν ενταχθεί στην Υποενότητα Ι.Δ (Μεταφράσεις έργων του). Ακολουθεί αναλυτικότερη περιγραφή της ταξινόμησης του υλικού:
Ενότητα Ι: ΤΟ ΕΡΓΟ
Η Ενότητα αυτή αφορά στο έργο του Γ.Σ. και υποδιαιρείται σε έξι υποενότητες. Η Υποενότητα Ι.Α (Ποίηση) και η Υποενότητα Ι.Β (Πεζογραφία) περιλαμβάνουν υλικό σχετικό με την ποίηση και τα πεζά του Γ.Σ.: χειρόγραφα, σχεδιάσματα, δακτυλόγραφα, πρωτόλεια, σημειώσεις, διάφορες μορφές των ποιημάτων και των πεζών κειμένων του, ημερολόγια, τυπογραφικά δοκίμια, ανάτυπα, αλλά και αλληλογραφία, λογαριασμούς εξόδων έκδοσης, αποκόμματα. Η Υποενότητα Ι.Γ (Μεταφράσεις) περιλαμβάνει υλικό σχετικά με μεταφράσεις που έκανε ο Γ.Σ.: σημειώσεις, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα, μεταφραστικές δοκιμές, μεταγραφές από αρχαία κείμενα, αλληλογραφία και αποκόμματα. Η Υποενότητα Ι.Δ (Μεταφράσεις έργων του) περιλαμβάνει μεταφράσεις του έργου του Γ.Σ., τόσο του ποιητικού όσο και του πεζογραφικού, σε διάφορες γλώσσες. Υπάρχουν χειρόγραφα και δακτυλόγραφα των μεταφραστών, συχνά με διορθώσεις του Γ.Σ., ανάτυπα, αλληλογραφία με μεταφραστές/μελετητές και έντυπα των εκδοτικών οίκων με αναγγελία των εκδόσεων. Η Υποενότητα Ι.Ε (Ποικίλα) περιλαμβάνει ποικίλο υλικό, όπως βιβλιογραφικές παραπομπές, διάφορα κείμενα, σημειώσεις από διαβάσματα, αδημοσίευτα πεζά, υλικό σχετικό με τυπογραφικά θέματα, αλληλογραφία, αποκόμματα, προσχέδια και σημειώματα. Ακόμα υπάρχουν δύο υποφάκελοι σχετικοί με τη δήλωση Σεφέρη επί Χούντας. Τέλος η Υποενότητα Ι.Στ (Σκίτσα) περιλαμβάνει εννέα σκίτσα του Γ.Σ. Ας σημειωθεί εδώ πως πολλά ακόμη σκίτσα βρίσκονται σκόρπια στα χειρόγραφά του.
Ενότητα ΙΙ: ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Η ενότητα της αλληλογραφίας είναι χωρισμένη σε πέντε υποενότητες. Υποενότητα ΙΙ.Α (ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση), ΙΙ.Β (Οικογενειακή), ΙΙ.Γ (Αλληλογραφία με εκδότες, οργανισμούς, πανεπιστήμια κλπ.), ΙΙ.Δ (Αλληλογραφία και άλλο υλικό σχετικό με Νόμπελ) και ΙΙ.Ε (Σχέδια και αντίγραφα επιστολών του Γ.Σ.). Όπως αναφέρθηκε ήδη, αλληλογραφία υπάρχει επίσης ενταγμένη σε διάφορες θεματικές ενότητες μέσα στο Αρχείο. Η υποενότητα ΙΙ.Α είναι ταξινομημένη αλφαβητικά εκτός από κάποιους υποφακέλους που είναι οργανωμένοι χρονολογικά ή θεματικά (π.χ. αλληλογραφία σχετικά με το χτίσιμο του σπιτιού στην Άγρας). Στην Οικογενειακή Αλληλογραφία (ΙΙ.Β) υπάρχει και ένας υποφάκελος (Φακ. 53, υποφ. 2) που καλύπτει τη χρονική περίοδο 1920-1939 και περιέχει γράμματα όχι μόνο συγγενών αλλά και φίλων. Η Υποενότητα ΙΙ.Γ είναι οργανωμένη βάσει της γλώσσας στην οποία έχει μεταφραστεί το έργο του Γ.Σ. και περιλαμβάνει, εκτός από την αλληλογραφία και συμβόλαια, εκκαθαριστικά και άλλα σημειώματα, αποδείξεις, κλπ. Ακολουθεί ένας φάκελος με αλληλογραφία με εκδότες, οργανισμούς κλπ οργανωμένος χρονολογικά. Η Υποενότητα ΙΙ.Δ είναι θεματική και περιλαμβάνει υλικό σχετικά με το βραβείο Νόμπελ, τόσο αλληλογραφία (με εκδοτικούς οίκους και πανεπιστήμια, συγχαρητήριες επιστολές, τηλεγραφήματα, δελτάρια, ευχαριστήρια Γ.Σ.) όσο και υλικό σχετικά με την τελετή (προσκλητήρια, λόγοι της Στοκχόλμης, βιογραφικό σημείωμα κλπ) και διάφορα έντυπα. Η Υποενότητα ΙΙ.Ε περιλαμβάνει σχέδια και αντίγραφα επιστολών του Γ.Σ. ταξινομημένα σε χρονολογική σειρά βάσει της πρακτικής του Γ.Σ.
Ενότητα ΙΙΙ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Η Ενότητα αυτή είναι χωρισμένη σε τέσσερις υποενότητες. Η Υποενότητα ΙΙΙ.Α (Σπουδές) περιλαμβάνει υλικό σχετικά με τα μαθητικά και φοιτητικά χρόνια του Γ.Σ. στην Αθήνα και το Παρίσι αντίστοιχα (τετράδια, βιβλία, σημειωματάρια, έλεγχοι προόδου, βεβαιώσεις, επιστολές, φοιτητικές ταυτότητες κλπ). Η Υποενότητα ΙΙΙ.Β (Πιστοποιητικά) περιλαμβάνει διάφορα επίσημα έγγραφα όπως βιβλιάρια, διαβατήρια, ταυτότητες, στρατολογικά έντυπα, άδειες οδήγησης και έντυπα σχετικά με το αυτοκίνητο. Ακόμα υπάρχουν φάκελοι με ιατρικές εξετάσεις του Γ.Σ. και οι ταινίες από τα στεφάνια της κηδείας του. Στην Υποενότητα ΙΙΙ.Γ (Τιμητικές διακρίσεις) ανήκουν διπλώματα παρασήμων, το επίτιμο διδακτορικό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο του Cambridge καθώς και όλο το σχετικό υλικό (αλληλογραφία, φωτογραφίες, σημειώσεις του Γ.Σ., αποκόμματα, διάφορα έντυπα), διάφορα τιμητικά διπλώματα συμπεριλαμβανομένων των διπλώματων των πανεπιστημίων Θεσ/νίκης, Princeton και Οξφόρδης. Η Υποενότητα ΙΙΙ.Δ (Ημερολόγια τσέπης, «memos») περιλαμβάνει ημερολόγια ταξινομημένα χρονολογικά, ατζέντες και σημειωματάρια.
Ενότητα ΙV: ΥΛΙΚΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝΔΙΕΦΕΡΕ
Η Ενότητα ΙV περιλαμβάνει υλικό που ενδιέφερε το Γ.Σ., κυρίως αποκόμματα, ανάτυπα και διάφορα έντυπα. Χωρίζεται στις εξής υποενότητες: Υποενότητα ΙV.Α (Αποκόμματα τύπου κατά αλφαβητική σειρά, κυρίως υλικό σχετικά με ανθρώπους του πνεύματος, αλλά και για την Κύπρο ή τη γλώσσα. Συμπεριλαμβάνονται αποκόμματα ξένου τύπου), Υποενότητα ΙV.Β (Αποκόμματα τύπου σε χρονολογική σειρά, κυρίως υλικό πολιτικό και λογοτεχνικό. Συμπεριλαμβάνονται αποκόμματα ξένου τύπου και σπάνια ντοκουμέντα του προδεκεμβριανού τύπου), Υποενότητα ΙV.Γ (Εκδόσεις, χειρόγραφα, ανάτυπα, τεύχη περιοδικών κλπ.) και Υποενότητα ΙV.Δ (Ποικίλα, όπως εικαστικό υλικό, προγράμματα, φυλλάδια κτλ.).
Ενότητα V: ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
Το υλικό της ενότητας αυτής αφορά δραστηριότητες του Γ.Σ. που έχουν σχέση με την επαγγελματική ιδιότητά του ως διπλωμάτη και δημοσίου προσώπου, για παράδειγμα ποικίλο υλικό που αφορά την επίσκεψη του Herriot στην Ελλάδα (1929), την περίοδο 1957-9 στο Λονδίνο, την ανάμιξη του Γ.Σ. στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας και την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, τη μετακομιδή των οστών του Κάλβου.
Ενότητα VΙ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΡΙΤΩΝ
Η Ενότητα αυτή είναι χωρισμένη σε δύο υποενότητες, την Υποενότητα VΙ.Α (Υλικό
για τον Σεφέρη και το έργο του) και την Υποενότητα VΙ.Β (Κείμενα προς τον Σεφέρη). Η Υποενότητα VΙ.Α περιλαμβάνει κυρίως ανάτυπα, αφιερώματα περιοδικών, έντυπα, αποκόμματα που αφορούν το Γ.Σ. και το έργο του. Τα αποκόμματα είναι ταξινομημένα κατά κύριο λόγο χρονολογικά, αλλά και θεματικά, π.χ. η υπόθεση του επάθλου Παλαμά (1947). Αποκόμματα ξένου τύπου είναι ταξινομημένα χωριστά και μεγάλος όγκος τους αφορά στην απονομή του βραβείου Νόμπελ. Στην ίδια Υποενότητα έχει ταξινομηθεί και αλληλογραφία σχετική με το θάνατο του Γ.Σ., τόσο επιστολές του 1971 όταν ήταν άρρωστος όσο και τα συλληπητήρια τηλεγραφήματα και επιστολές μετά το θάνατό του. Η Υποενότητα VΙ.Β περιλαμβάνει κείμενα άλλων προς το Γ.Σ., Ελλήνων και ξένων.
Ενότητα VΙΙ: ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Στην Ενότητα αυτή έχει ενταχθεί οπτικοακουστικό υλικό, στίχοι Γ.Σ. και υλικό σχετικό με μελοποίηση ποιημάτων του από τον Α. Κουνάδη, αλλά και μαγνητοταινίες με τη φωνή του Γ.Σ., ταινία πορτραίτο του ποιητή και φωτογραφίες. Στην Ενότητα αυτή έχει ενταχθεί και το φωτογραφικό υλικό από την έκθεση Greek Month στο Λονδίνο (1975).
Εκτός Ενοτήτων, σε ξεχωριστό φάκελο φυλάσσεται δευτερογενές υλικό που δημιουργήθηκε μετά το θάνατο του Γ.Σ.
Στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη φυλάσσεται ακόμα και μπρούντζινο εκμαγείο δεξιού χεριού Γ.Σ.
Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση
Προσθήκες υλικού
Σύστημα ταξινόμησης
ΕΝΟΤΗΤΑ Ι: ΤΟ ΕΡΓΟ
Υποενότητα Ι.Α: Ποίηση
Υποενότητα Ι.Β: Πεζογραφία
Υποενότητα Ι.Γ: Μεταφράσεις
Υποενότητα Ι.Δ.: Μεταφράσεις έργων του
Υποενότητα Ι.Ε: Ποικίλα
Υποενότητα Ι.ΣΤ: Σκίτσα
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ: ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Υποενότητα ΙΙ.Α: Ελληνική και Ξενόγλωσση Αλληλογραφία
Υποενότητα ΙΙ.Β: Αλληλογραφία Οικογενειακή
Υποενότητα ΙΙ.Γ: Αλληλογραφία με εκδότες, οργανισμούς, πανεπιστήμια κτλ.
Υποενότητα ΙΙ.Δ: Αλληλογραφία (και άλλο υλικό) σχετικά με Νόμπελ
Υποενότητα ΙΙ.Ε: Σχέδια και Αντίγραφα Επιστολών του Γ.Σ.
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Υποενότητα III.A: Σπουδές
Υποενότητα ΙΙΙ.Β: Πιστοποιητικά
Υποενότητα ΙΙΙ.Γ: Τιμητικές διακρίσεις
Υποενότητα III.Δ: Ημερολόγια τσέπης, «memos»
ΕΝΟΤΗΤΑ IV: ΥΛΙΚΟ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΝΔΙΕΦΕΡΕ (Αποκόμματα, ανάτυπα κτλ.)
Υποενότητα ΙV.Α: Αποκόμματα τύπου κατά αλφαβητική σειρά
Υποενότητα ΙV.Β: Αποκόμματα τύπου σε χρονολογική σειρά
Υποενότητα ΙV.Γ: Εκδόσεις, χειρόγραφα, ανάτυπα, τεύχη περιοδικών κτλ.
Υποενότητα ΙV.Δ: Ποικίλα
ΕΝΟΤΗΤΑ V: ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ VI: ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΡΙΤΩΝ
Υποενότητα VΙ.Α: Υλικό για τον Σεφέρη και το έργο του
Υποενότητα VΙ.Β: Κείμενα προς τον Σεφέρη
ΕΝΟΤΗΤΑ VII: ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Σημείωση: Για λεπτομερή περιγραφη των ενοτήτων βλ. και https://www.ascsa.edu.gr/index.php/archives/george-seferis-content-list
Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης
Όροι πρόσβασης
Όροι αναπαραγωγής
Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων
- Αγγλικά
- Γαλλικά
- Ελληνικά
Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων
Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων
Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις
Εργαλεία έρευνας
Περιοχή συμπληρωματικών πηγών
Εντοπισμός πρωτοτύπων
Εντοπισμός αντιγράφων
Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής
Περιοχή παρατηρήσεων
Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης
Σημεία πρόσβασης
Τόποι
Ονόματα
Περιοχή ελέγχου της περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής
Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής
Κανόνες και/ή συμβάσεις
Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής
Αλφάβητο(α)
Πηγές
Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου
Ταξινόμηση-Καταλογογράφηση ‘Πρώτης Παραλαβής’: Θ.Δ. Φραγκόπουλος - Ταξινόμηση-Καταλογογράφηση 'Δεύτερης Παραλαβής': Κατερίνα Κρίκου-Davis, Κατερίνα Κωστίου, Θεανώ Μιχαηλίδου, Λήδα Κωστάκη - Γενική επιμέλεια καταλόγου: Κατερίνα Κρίκου-Davis