Αρχείο Α.Ε. 34/97, 13/00 - Σκάρος, Ζήσης

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

GR ELIA-MIET Α.Ε. 34/97, 13/00

Τίτλος

Σκάρος, Ζήσης

Χρονολογία(ες)

  • 1867-1997 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

14 φάκελοι και 1 φακ. με φωτογραφικό υλικό

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1917-1997)

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Απόστολος Ζήσης, γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Ζήσης Σκάρος, γεννήθηκε το 1917 στο χωριό Κανάλια Καρδίτσας, μικρότερος από άλλα έξι αδέλφια. Το 1933 αποβλήθηκε από όλα τα Γυμνάσια της χώρας γιατί πρωτοστάτησε σε μαθητική απεργία. Το 1934 δημοσίευσε το πρώτο διηγήμά του στο περιοδικό Νέος Λενινιστής. Το 1936 αποφοίτησε από το Γυμνάσιο και το 1937 φυλακίστηκε για οκτώ μήνες απο την δικτατορία του Μεταξά. Το 1938 πέρασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας και ξαναφυλακίστηκε για δύο μήνες. Τον ίδιο χρόνο εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο Οι Δυνατοί. Το 1941 υπηρέτησε στη διλοχία σπουδαστών στη Λαμία. Το 1942 οργανώθηκε στο Ε.Α.Μ., πήρε το πτυχίο του οικονομικού της Νομικής και εξέδωσε την ποιητική συλλογή Αργώ. Το 1944 διορίστηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο αλλά αργότερα απολύθηκε ως μη νομιμόφρων. την ίδια χρονιά εξέδωσε συλλογή διηγημάτων με τίτλο Ναθαναήλ Μαρκός. Το 1944 συνελήφθη από τους Γερμανούς και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο του ίδιου έτους ήταν κρατούμενος στα υπονομευμένα με δυναμίτη βαγόνια που τοποθετούσαν οι γερμανοί μπροστά στις μηχανές των τρένων, για να παρεμποδίζουν επιθέσεις ανταρτών. Τον Δεκέμβριο του 1944, φυλακίστηκε από τους Άγγλους στο Γουδί, μέχρι τη συμφωνία της Βάρκιζας. Το 1945 εξέδωσε το χρονικό Οι Κλούβες και το 1946 ξαναδιορίστηκε στο υπουργείο Οικονομικών. Το 1949 παραπέμφθηκε σε Στρατοδικείο ως ανυπόταχτος αλλά αθωώθηκε. Μέχρι το 1954 επανεκδόθηκαν τα πρώτα έργα του και τη χρονιά αυτή κυκλοφορησε η ποιητική σύνθεση Το Φλογισμένο Βουνό. Το 1956 εξέδωσε τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις Το ταξίδι της Φιλίας. Το 1958 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Ανοιχτοί Ουρανοί και το 1960 ο πρώτος τόμος της τριλογίας Οι Ρίζες του ποταμού με τίτλο Ραγιάδες και κολήγοι. Το 1963 εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων Το κορίτσι με το σαντούρι, το 1966, το θεατρικό Ανάψτε τα φώτα και ο δεύτερος τόμος του Οι Ρίζες του ποταμού με τίτλο Αστοί και εργάτες. Στη διάρκεια της δικτατορίας ανέπτυξε αντιστασιακή δράση στην Ευρώπη (Ρώμη, Παρίσι, Βρυξέλλες). Το 1969 στο συνέδριο του Ελσίνκι εκλέχθηκε πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου των Ελληνικών Αντιδικτατορικών επιτροπών. Στις Βρυξέλλες εργάστηκε ως μεταφραστής στο ελληνόγλωσσο περιοδικό της Ε.Ο.Κ. Το 1970 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια. Το 1971 εξέδωσε το ιστορικό δοκίμιο Εκατόν πενήντα χρόνια αγώνων για τη λευτεριά και τη Δημοκρατία που κυκλοφόρησε μεταφρασμένο στην αγγλική γλώσσα στον Καναδά. Στη διάρκεια της δικτατορίας δημοσίευε κείμενα διαμαρτυρίας και άρθρα σε ελληνικές εφημερίδες του εξωτερικού και στον ξένο τύπο. Μετά τη μεταπολίτευση γύρισε στην Ελλάδα και ξαναπήρε την ιθαγένεια και την θέση του στο υπουργείο Οικονομικών. Το 1976 εκδόθηκε το μυθιστόρημα Ο κόσμος των ελπίδων. Το 1977 εκλέχθηκε πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Το 1979 εκδόθηκε ο τρίτος τόμος του Οι Ρίζες του ποταμού με τίτλο Αντίσταση και πόλεμος. Το 1980 αποχώρησε από την υπηρεσία στο υπουργείο και πήρε το Β΄κρατικό βραβείο για τις Ρίζες του ποταμού. Το 1981 ο Δήμος Καρδίτσας του απένειμε το Αργυρό μετάλλιο της πόλης, κυκλοφόρησε ανθολόγηση από το διηγηματικό έργο του με τίτλο Ψηφίδεςκαι πήρε μέρος στο 7ο συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων στη Μόσχα. Το 1983 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα Ο σημερινός κόσμος και το δοκίμιο Ζητήματα τέχνης. Το 1985 του απονεμήθηκε από το Ανώτατο Σοβιέτ της ΕΣΣΔ το Μετάλλιο της Αντιφασιστικής Νίκης. Το 1988 τιμήθηκε από τον Σύλλογο απανταχού Καρδιτσιωτών και κυκλοφόρησε η συλλογή παιδικών διηγημάτων Για ένα λουλούδι. Πέθανε το 1997, σε ηλικία 80 ετών.

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Το αρχείο δωρήθηκε στο Ε.Λ.Ι.Α. από την σύζυγο του Ζήση Σκάρου, Τίτη, τον Ιούνιο του 1997. Στο αρχείο είχε προηγηθεί μία αρχική επεξεργασία ταξινόμησης από την Τίτη Σκάρου, η οποία, σύμφωνα με πληροφορία της ίδιας διαταράχθηκε από την χρήση του αρχείου, μετά τον θάνατο του συγγραφέα, για τη σύνταξη αφιερωμάτων κ.λπ. από δημοσιογράφους. Στην παρούσα φάση, αντικαταστάθηκαν οι ζελατίνες και τα ντοσιέ του αρχείου με τα συνήθη χάρτινα και διατηρήθηκαν στους φακέλους οι χειρόγραφοι κατάλογοι με πληροφορίες που αφορούν τις σειρές αποκομμάτων, που είχαν συνταχθεί από την Τίτη Σκάρου.

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Το αρχείο αποτελείται από δεκατέσσερις φακέλους και έναν φάκελο με φωτογραφικό υλικό. Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα των έργων: Οι Ρίζες του ποταμού, τρίτος τόμος (χφο και δφο, 2 φακ.), Η συμμορία των αθώων (δφο με χφες διορθώσεις, δφο 1ου και 2ου μέρους, χφο τελευταίων κεφαλαίων 2ου μέρους, 1 φακ.), Αλλαγή συνθηκών (τρεις σειρές δφων με χφες διορθώσεις ή φωτοαντίγραφα αυτών, 1 φακ.), δακτυλόγραφα άρθρων, διαλέξεων και χαιρετισμών (1 φακ.). Η αλληλογραφία καλύπτει την περίοδο 1939-1996 και ανάμεσα στους αποστολείς συγκαταλέγονται οι: Μιραμπέλ Α., Κορδάτος Γ., Πιερίδης Θ., Ντιντιέ Μ.Κ., Σκαρίμπας Γ., Αλεξίου Έλλη, Καζαντζάκη Γαλάτεια, Αυγέρης Μ., Βάρναλης Κ., Thomson George, Thomson Margaret, Αλεξίου Χρ., Αδάμος Τάκης, Νάκου Λιλίκα, Σαράφη Μάριον, Γιοφύλλης Φώτος, Δούκαρης Δ., Δαμιανάκου Βούλα, Ιλίνσκαγια Σόνια, Χατζοπούλου-Καραβία Λεία, Γιάκος Δ., Πηγαδιώτης Κ., Ρότολο Β., Νάσιουτζικ Αθ., Κορνάρος Θ. κ.ά. (1 φακ.).
Αποκόμματα ελληνικών εφημερίδων, περιοδικά και άλλα έντυπα που περιέχουν δημοσιεύσεις έργων του, κριτικές για το έργο του, αναφορές σε τιμητικές εκδηλώσεις, βραβεία (1 φακ.), συνεντεύξεις, δηλώσεις-απόψεις του, αναφορές στον ίδιο και τις δραστηριότητες του, θέματα πολιτικής και λογοτεχνίας που τον ενδιέφεραν (1 φακ.). Επίσης δημοσιεύματα του Ξένου τύπου κυρίως από την περίοδο της δικτατορίας 1965-1982), αναφορές-αφιερώματα στον Σκάρο σε σοβιετικά έντυπα το 1980-81 (1 φακ.). Φάκελος με υλικό από την αντιδικτατορική δράση στο εξωτερικό: αφίσες, προκηρύξεις, έντυπα από αντιδικτατορικές εκδηλώσεις, κυρίως στην Ιταλία (1967-69), χαιρετισμοί, δηλώσεις, άρθρα, ανακοινώσεις, επιστολές του Σκάρου ως προέδρου του Κ.Σ. των ελληνικών αντιδικτατορικών επιτροπών εξωτερικού (1969-1971), αναφορές στον Σκάρο κυρίως από ελληνικές εφημερίδες του εξωτερικού στη διάρκεια της δικτατορίας (1 φακ.).
Φάκελος που αφορά την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (1944-1982).
Φάκελος με συμβολαιογραφικές πράξεις περιοχών Καρδίτσας-Βόλου (1867-1929), (105 έγγραφα μεταξύ των οποίων κάποια χοτζέτια. Αφορούν κτηματικά, αγοραπωλησίες προϊόντων, ενοικιάσεις, δανεισμούς κ.ά.) Χρησιμοποίηθηκε ως υλικό στο μυθιστόρημα Οι Ρίζες του Ποταμού.
Επίσης υλικό από τη συμμετοχή του Σκάρου σε συνέδρια και εκδηλώσεις (1 φακ.), και ποικίλο υλικό (1 φακ.).

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Προσθήκες υλικού

Σύστημα ταξινόμησης

Θεματική ταξινόμηση με βάση τη γενική λογική της αρχικής επεξεργασίας του αρχείου, αν και προτιμήθηκαν λιγότερες και ευρύτερες θεματικές ενότητες. Εντός των ενοτήτων η επεξεργασία δεν έχει προχωρήσει σε απόλυτη χρονολογική ταξινόμηση.

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Σχετιζόμενες περιγραφές

Σημείωση δημοσίευσης

Περιοχή παρατηρήσεων

Σημείωση

Σημείωση

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Θέματα

Τόποι

Ονόματα

Είδη

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Δελτίο περιγραφής Φορέα.

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Περιοχή εισαγωγών

Σχετιζόμενα θέματα

Σχετιζόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Σχετιζόμενα είδη

Σχετιζόμενοι τόποι