Γενικά Αρχεία του Κράτους - Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης

GRGSA-IAK

Καθιερωμένες μορφές του ονόματος

Γενικά Αρχεία του Κράτους - Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Παράλληλες μορφές του ονόματος

Άλλες μορφές του ονόματος

  • Γ.Α.Κ. - Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Τύπος

  • Κρατικός αρχειακός φορέας

Περιοχή επαφής

Τύπος

Διεύθυνση

Οδός

Ιωάννη Σφακιανάκη 20

Τοποθεσία

Χανιά

Περιοχή

Κρήτη

Όνομα Χώρα

Ταχυδρομικός Κωδικός

73134

Τηλέφωνο

2821052606

Fax

2821052606

Email

Σημείωση

Περιοχή περιγραφής

Ιστορικό

Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 με έδρα τα Χανιά, ύστερα από απόφαση του τότε Γενικού Διοικητή Κρήτης Σ. Κροκιδά. Πρώτος Διευθυντής του ήταν ο Νικόλαος Παπαδάκης, στον οποίο και ανετέθη η διεύθυνση του Ι.Α.Κ. τον Μάρτιο του 1920. Το Αρχείο λειτούργησε με αυτό το καθεστώς ως το 1928, οπότε και αναγνωρίστηκε ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Δεύτερος Διευθυντής ανέλαβε το 1933 ο Νικόλαος Β. Τωμαδάκης, μετέπειτα Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1943 το Αρχείο έγινε Δημόσια Υπηρεσία (Φ.Ε.Κ. 17/27-1-1943), ενώ το 1947 ο Νικόλαος Τωμαδάκης ανέλαβε τη διεύθυνση των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Τέλος σύμφωνα με το νόμο 1946/1991, τα Γ.Α.Κ. – Ιστορικό Αρχείο Κρήτης είναι περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Ο νόμος αυτός καθορίζει το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γ.Α.Κ., ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Γεωγραφικό και πολιτιστικό πλαίσιο

Νομικό/κανονιστικό πλαίσιο

Διοικητική δομή

Διαχείριση ενεργών και ημιενεργών αρχείων και πολιτική προσκτήσεων

Κτίρια

Το Αρχείο στεγάζεται σε νεοκλασικό, κρατικό, διατηρητέο κτήριο στην οδό Ιωάννη Σφακιανάκη 20 της πόλης των Χανίων και διατηρεί μισθωμένο και άλλο ισόγειο κτήριο, όπου στεγάζονται αρχειοστάσια για τα νεοεισερχόμενα αρχεία.

Συλλογές

Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης φυλάσσεται αρχειακό υλικό το οποίο καλύπτει όλη την Κρήτη και υπερβαίνει το 1.000.000 σημαντικότατα τεκμήρια από το 1821 μέχρι σήμερα. Στην Υπηρεσία φυλάσσεται η επίσημη αλληλογραφία των Κρητικών Επαναστάσεων 1821-1830, 1866-1869, 1877-1878, 1895-1898 καθώς και του κινήματος του Θερίσου του 1905. Υπάρχουν επίσης πολλές ιδιωτικές συλλογές που ανάγονται σε διάφορες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας: αλληλογραφία των αρχηγών των Επαναστάσεων, Σωματαρχών, Οπλαρχηγών και άλλων εξεχόντων προσώπων. Σημαντικό θεωρείται το αρχείο Κρητών Αγωνιστών, ενώ υπάρχουν ακόμη αρχεία τουρκικά, του Κεντρικού Μεταφραστικού Γραφείου Κρήτης, Συμβολαιογραφικά αλλά και Δικαστικά, του Εφετείου Κρήτης και του Πρωτοδικείου Χανίων, χρονολογούμενων από το περασμένο αιώνα και εξής.
Φυλάσσεται επίσης ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, του αυτόνομου δηλαδή Κρητικού Κράτους (1898-1913), και νεότερα αρχεία Νομαρχιών, άλλα Υπηρεσιακά και Διοικητικά, Εκπαιδευτικά, αρχεία Σχολείων κ.α. Τα αρχεία της περιόδου του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Μάχη της Κρήτης, Αντίσταση, διοικητική κατάσταση στο Νησί κλπ) περιλαμβάνονται σε 5 συλλογές, ενώ στο αρχείο Παύλου Βλαστού, πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας (93 ογκώδεις χειρόγραφοι τόμοι) καταχωρείται όλος ο ανεξάντλητος πλούτος της Κρητικής Λαογραφίας. Επίσης υπάρχει μεγάλη φωτογραφική συλλογή με σπάνιες φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας, ενώ έχουν παραδοθεί το προσωπικό αρχείο του Ύπατου Αρμοστή Κρήτης Πρίγκιπα Γεωργίου και του Γάλλου Προξένου Μπλάνκ.

Σύμφωνα με το σύστημα που ακολουθείται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, κάθε αρχείο μετά την εγγραφή του στο Βιβλίο Εισαγωγής εντάσσεται στην ομάδα αρχείων στην οποία ανήκει (Ειδικό Ευρετήριο). Η ομαδοποίηση γίνεται με δελτία, είναι δε θεωρητική και όχι φυσική. Έχουν προβλεφθεί οι εξής ομάδες:
Συγκεκριμένα το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης έχει ενταχθεί στις εξής ομάδες αρχείων:

Διοικητικά: υπηρεσίες Νομαρχιών / Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και γενικότερα υπηρεσίες δημόσιου τομέα.
Εκπαιδευτικά: σχολεία - σχολές - εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Δικαστικά: δικαστικές αρχές.
Συμβολαιογραφικά: Συμβολαιογράφοι.
Δημοτικά: οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ιδιωτικά αρχεία και συλλογές: αρχεία ιδιωτικών φορέων, προσωπικά αρχεία, ιδιωτικές συλλογές (βλ. άρθρο 4 ν. 1946/1991).
Τύπος
Φωτογραφικά
Οπτικοακουστικά

Εργαλεία έρευνας, κατάλογοι και δημοσιεύσεις

Περιοχή πρόσβασης

Ωράριο λειτουργίας

Στα Γ.Α.Κ. – Ιστορικό Αρχείο Κρήτης λειτουργεί αναγνωστήριο για το κοινό, για μελέτη αρχειακού υλικού ή για χορήγηση αντιγράφων, από Δευτέρα έως Παρασκευή ώρες 8:30-14:30. Οι πολίτες μπορούν να αναζητήσουν δημόσια ή ιδιωτικά αρχεία, μετά από αίτησή τους και σύμφωνα με τον κανονισμό του αναγνωστηρίου των ΓΑΚ.

Συνθήκες και όροι πρόσβασης

Συνθήκες προσπέλασης

Περιοχή παρεχόμενων υπηρεσιών

Υπηρεσίες έρευνας

Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης λειτουργεί βιβλιοθήκη, υποστηρικτικά στις δραστηριότητες των Αρχείων και στις έρευνες όσων συμβουλεύονται το αρχειακό υλικό το οποίο απόκειται στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης.
Οι τίτλοι καλύπτουν ιστορικού, λαογραφικού ή άλλου περιεχομένου θεματολογία, ενώ ιδιαίτερη ενότητα αφορά ποικίλα θέματα της κρητικής βιβλιογραφίας. Η βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική και είναι ανοικτή για το κοινό καθημερινά, εκτός Σαββάτου και Κυριακής, από 08:30 έως 14:00.

Υπηρεσίες αναπαραγωγής

Χώροι ανοικτοί στο κοινό

Στην Υπηρεσία λειτουργεί μόνιμη Μουσειακή ιστορική και λαογραφική συλλογή στην οποία πραγματοποιούνται, κατόπιν συνεννόησης, ξεναγήσεις.

Περιοχή ελέγχου

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Κατάσταση επεξεργασίας της εγγραφής

Επίπεδο λεπτομέρειας της περιγραφής

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Γλώσσα(ες)

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Πληροφορίες για τη σύνταξη/ενημέρωση της περιγραφής

Σημεία πρόσβασης

Σημεία Πρόσβασης

  • Clipboard

Βασική επικοινωνία

Ιωάννη Σφακιανάκη 20
Χανιά, Κρήτη 73134