Fonds Α.Ε. 365 - Συναδινός, Θεόδωρος

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 365

Title

Συναδινός, Θεόδωρος

Date(s)

  • 1907-1986 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

20 αρχειακά κουτιά με έγγραφα και έντυπο υλικό
2 αρχειακά κουτιά με φωτογραφικά τεκμήρια

Context area

Name of creator

(1878 -1959)

Biographical history

Ο Θεόδωρος Συναδινός γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1878*. Ήταν το δεύτερο από τα εφτά παιδιά του Νικολάου Συναδινού (†περί το 1889) και της συζύγου του Φωτεινής, το γένος Δημητρακοπούλου († 1932), που καταγόταν από την Αλωνίσταινα.
Ο Θεόδωρος Συναδινός τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και το 1897 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα με σκοπό να φοιτήσει στο Ωδείο Αθηνών. Τα πενιχρά οικονομικά μέσα κι η ηλικία του δεν του επέτρεψαν να σπουδάσει μουσική, κι έτσι στράφηκε στο δημοφιλές την εποχή εκείνη πεδίο της νομικής επιστήμης. Ο ίδιος αναφέρει πως γράφτηκε στη Νομική Σχολή και πως παράλληλα με τις σπουδές του εργάστηκε στη διαμόρφωση του κήπου Κλαυθμώνος και στο Ταχυδρομείο. Στα χρόνια που ακολούθησαν, στράφηκε επαγγελματικά στη δημοσιογραφία και στο θέατρο.
Στο χώρο του Τύπου ξεκίνησε ως αρθρογράφος σε περιοδικά, ως συνεκδότης (με τον Κώστα Ρίζο) του βραχύβιου καλλιτεχνικού περιοδικού Ωδείον (1904), και κυρίως ως δημοσιογράφος, χρονογράφος, κριτικός και (από το 1908) αρχισυντάκτης στην εφημερίδα του Βλάση Γαβριηλίδη Ακρόπολις. Με την είσοδό του στο χώρο του θεάτρου (1911) περιόρισε κάπως τη δημοσιογραφική δράση του, αλλά δεν την εγκατέλειψε. Ιδρυτικό μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), το 1914, συνέβαλε και στη σύνταξη του πρώτου καταστατικού της. Την επόμενη χρονιά ανέλαβε αρχισυντάκτης στη φιλοβενιζελική εφημερίδα Νέα Ελλάς, θέση που διατήρησε μέχρι τη διακοπή της κυκλοφορίας της στα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1916. Το 1917 εξέδωσε δική του εφημερίδα, την Πρόοδο, που κυκλοφόρησε μέχρι το τέλος του 1918. Το 1920, μετά το θάνατο του Βλάση Γαβριηλίδη, ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακροπόλεως, ενώ δύο χρόνια αργότερα διηύθυνε και το περιοδικό Μουσική Επιθεώρησις. Το 1938 αγόρασε από το Δημήτριο Μοσχονά το θεατρικό περιοδικό Τα Παρασκήνια, που διηύθυνε ως την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Από τον Αύγουστο του 1948 ως τον Ιανουάριο του 1951 διατήρησε τη στήλη του χρονογραφήματος στην εφημερίδα Το Βήμα.
Ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος και το όραμά του για την ανανέωση της ελληνικής σκηνής καθόρισαν την είσοδο του Συναδινού στο χώρο του θεάτρου. Από το 1901, στην πλατεία, στα παρασκήνια, μια φορά και στο σανίδι (ως κομπάρσος) της Νέας Σκηνής, ο Συναδινός γνώρισε την τέχνη του θεάτρου, την τεχνική και τις δυσκολίες της. Την ίδια περίοδο είχε θαυμάσει το σκηνοθετικό έργο του Θωμά Οικονόμου στο Βασιλικό Θέατρο κι είχε υποκλιθεί μπροστά στο ταλέντο της Μαρίκας Κοτοπούλη και της Κυβέλης. Η θεατρική ιδιοσυγκρασία του διαμορφώθηκε μέσα στο περιβάλλον της σκηνής αλλά και μέσα από την εξοικείωσή του, ως θεατή, με πλούσιο ρεπερτόριο.
Ως θεατρικός συγγραφέας εμφανίστηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1911 με τις Μπλόφες. Η τελευταία «πρώτη» έργου του δόθηκε την άνοιξη του 1948 με το Σατανά. Στα 37 αυτά χρόνια, η ελληνική σκηνή παρουσίασε 40 έργα του Συναδινού, πρωτότυπα και διασκευές. Αν συνυπολογίσουμε τη μικρή θητεία του στη θεατρική επιθεώρηση, φτάνουμε τις 46 πρεμιέρες με το όνομά του στη θέση του συγγραφέα, του συνσυγγραφέα ή του διασκευαστή. Από τις αρχές του 20ού αιώνα ως το 1958 ο Συναδινός έγραψε 69 κείμενα προορισμένα για τη σκηνή, από τα οποία 23 δεν είδαν τα φώτα της. Το ελληνικό θέατρο φιλοξένησε τα δύο τρίτα της δραματουργίας του, σε 240 παραγωγές από το 1911 μέχρι το 1986.
Το 1919, ο Συναδινός δημοσίευσε την πρώτη Ιστορία της νεοελληνικής μουσικής (1824‒1919) (κυκλοφόρησε μόνο το πρώτο μέρος, 1824‒1891), την οποία συμπλήρωσε το 1922 με τον τόμο Το ελληνικό τραγούδι. Από το συγγραφικό του έργο εκδόθηκαν επίσης οι τίτλοι Η κόκκινη μάσκα (δραματική σκηνή)(1916),Εσύ φταις (κομεντί σε τρία μέρη) (1924), Κράτος και θέατρον (1925), Ο Καραγκιόζης (σατυρικό δράμα σε τρία μέρη) (1925), Οι πίνες (δράμα σε τρία μέρη) (1925), Ο μαικήνας (δράμα σε τρία μέρη) (1926), Τα κομμένα μαλλιά (1926), Βλάσης Γαβριηλίδης (1929), Ερωτόκριτος (διασκευή του κρητικού έπους του Βιντσέντζου Κορνάρου, δράμα σε τέσσαρα μέρη) (1929 και 21930), Είμαστε μουσικά μορφωμένοι; (1932), Ο νικητής(δράμα σε τρία μέρη – οχτώ εικόνες) (1933), Πώς πρωτοεμφανίστηκα στο θέατρο (1933), Η ομορφιά στη γυναίκα (1933), Ο παλιάτσος (κωμωδία σε τρία μέρη) (1935), Πώς είδα την Αμερική (1948), Θέατρο: Στο νησί των καλών ανθρώπων ‒ Η φωνή του βουνού ‒ Στην κάψα του καλοκαιριού (1954), Κοσμική κίνησις (σατιρική κωμωδία σε τρεις πράξεις) (1969).
Πλάι στο εκτενές συγγραφικό και δημοσιογραφικό έργο του Συναδινού πρέπει να σημειωθεί η μακρόχρονη και πληθωρική δημόσια παρουσία και δράση του στη θεατρική ζωή του τόπου. Ιδιαίτερα δραστήριο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων από το 1911, ήταν σύμβουλος (από το 1924) και πρόεδρός της από το 1933 ως το 1946.Ήταν επίσης δάσκαλος, μέλος της εφορευτικής επιτροπής (1924), πρόεδρος (1924‒1929) και διευθυντής (1929‒1930) της Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου, και διευθυντής της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου από το 1930 ως το 1946. Στο Εθνικό Θέατρο ήταν επίσης μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής (1931), της Καλλιτεχνικής Επιτροπής (1933‒1937) και του Διοικητικού Συμβουλίου (1943‒1944, 1945‒1946),ενώ διατέλεσε και δύο φορές διευθυντής στην Εθνική Λυρική Σκηνή (1945‒1946, 1950‒1953). Είχε επίσης χρηματίσει μέλος του Ταμείου Συντάξεων και Περιθάλψεως της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων (1926), της Επιτροπής Αδείας Ασκήσεως Επαγγέλματος Ηθοποιού (1933, 1937‒1942), του Ταμείου Συντάξεων Ηθοποιών, Μουσικών και Τεχνιτών Θεάτρου (1936‒1938), της Επιτροπής Λογοκρισίας Θεατρικών Έργων (1936‒1941), του Ταμείου Εργασίας Ηθοποιών (1936‒1937). Συνέβαλε καθοριστικά στην ίδρυση του Θεατρικού Μουσείου (1938) και ήταν ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (1950).
Ο Θ. Ν. Συναδινός πέθανε στις 13 Οκτωβρίου 1959, στο νοσοκομείο Παμμακάριστος, από καρκίνο του πνεύμονα. Σύζυγός του ήταν η κόρη του Βλάση Γαβριηλίδη και της Ουρανίας Γρυπάρη Άννα (1881‒1962), με την οποία απέκτησαν ένα γιο, το Νίκο (1917‒1992).
[Το βιογραφικό σημείωμα είναι βασισμένο στο υλικό του αρχείου του Θεόδωρου Συναδινού, που απόκειται στο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ].
[* Το έτος γέννησης του Θ. Ν. Συναδινού βεβαίωσε τον Οκτώβριο του 2022 η Ζηνοβία Μιχάλογλου, με έρευνά της στα ΓΑΚ Αρκαδίας. Την ευχαριστούμε θερμά].

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά του γιού του Θ. Συναδινού, Νίκου Συναδινού, τον Οκτώβριο του 1987.

Content and structure area

Scope and content

Χειρόγραφα και δακτυλόγραφα θεατρικά έργα, δημοσιογραφικά άρθρα και κείμενα, αλληλογραφία, επαγγελματικά, προσωπικά και οικογενειακά έγγραφα, φωτογραφικά τεκμήρια, θεατρικά προγράμματα, αποκόμματα Τύπου.

Appraisal, destruction and scheduling

Δεν έγινε καμιά εκκαθάριση.

Accruals

Δεν αναμένονται προσθήκες.

System of arrangement

Θεματική και χρονολογική ταξινόμηση.
Διάγραμμα ταξινόμησης:
Ι. Επαγγελματικά και διοικητικά έγγραφα (1917‒1959) (φάκ. 1‒6)
Φάκελος 1 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΘΕΑΤΡΟΥ (1924‒1930) | ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ (1930‒1946)
Φάκελος 2 ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ (1917‒1952) | ΠΕΡΙΟ-ΔΙΚΟ ΤΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ (1938‒1949)
Φάκελος 3 ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: ΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΕΓΓΡΑΦΑ | ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ κ.ά. (δεκαετία 1930‒1955)
Φάκελος 4 ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΟ-ΓΡΑΦΙΑ κ.ά. (1941‒1959)
Φάκελος 5 ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ (1940‒1953)
Φάκελος 6 ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ: ΠΡΑΚΤΙ-ΚΑ Δ.Σ., ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ (1944‒1953)
IΙ. Συγγραφικό και δημοσιογραφικό έργο (1907‒1958) (φάκ. 7‒13)
Φάκελος 7 ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ, ΟΜΙΛΙΕΣ (1932‒1957)
Φάκελος8 ΑΡΘΡΑ, ΟΜΙΛΙΕΣ κ.ά.: ΘΕΑΤΡΟ (1909‒1955)
Φάκελος 9 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΣΕΝΑΡΙΑ κ.ά. (Α – Ε, δεκαετία 1920‒1949)
Φάκελος 10 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΣΕΝΑΡΙΑ κ.ά. (Ε – Κ, δεκαετία 1910‒1969)
Φάκελος 11 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΣΕΝΑΡΙΑ κ.ά. (Ν – Ο, 1926‒1953)
Φάκελος 12 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΣΕΝΑΡΙΑ κ.ά. (Ο – Π, 1933‒1947)
Φάκελος 13 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ, ΣΕΝΑΡΙΑ κ.ά. (Σ – Χ, 1911‒1958)
IΙΙ. Αλληλογραφία, προσωπικά, οικογενειακά κ.ά. (1920‒1970) (φάκ. 14‒15)
Φάκελος 14 ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ, ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, ΟΙ-ΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ (1920‒1970)
Φάκελος 15 ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΒΛΑΣΗ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ | ΑΝΝΑ Θ. ΣΥΝΑΔΙΝΟΥ (1920‒1961)
IV. Αποκόμματα Τύπου κ.ά. (1907‒1986) (φάκ. 16‒20)
Φάκελος 16 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ (1911‒1949)
Φάκελος 17 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ (1924‒1976)
Φάκελος 18 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ: ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ (1945‒1953)
Φάκελος 19 ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ: ΚΡΙΤΙΚΕΣ | ΠΟΙΚΙΛΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ (1907‒1977)
Φάκελος 20 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ (1911‒1986)

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση

Conditions governing reproduction

Language of material

  • English
  • French
  • German
  • Greek
  • Italian

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή.

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Note

Το φωτογραφικό υλικό και τα θεατρικά προγράμματα του αρχείου έχουν περιγραφεί σε επίπεδο τεκμηρίου στο ηλεκτρονικό πρόγραμμα LibSolution.

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Ευρετήρια 2007 και 2011, ενημέρωση και σύνταξη ΔΑΠ, Φεβρουάριος 2023

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής Φορέα

Archivist's note

Σταματογιαννάκη, Κωνσταντίνα

Accession area