Fonds - Αρχείο Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων του ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Identity area

Reference code

Title

Αρχείο Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων του ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Date(s)

  • 1920 – 1970 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

34 φάκελοι της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων, 174 τίτλοι συγγραμμάτων Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου και Πανεπιστημίου (πολλά εκ των οποίων υπάρχουν σε περισσότερα του ενός αντίτυπα, σύνολο 234) και 12 υπηρεσιακά βιβλία της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων.

Context area

Name of creator

Administrative history

Η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων αποτελούσαν αρμοδιότητα κάποιου τμήματος, ή γραφείου ή διεύθυνσης του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Κατά τη διάρκεια των ετών 1920-1970 έγιναν αρκετές αλλαγές στη διάρθρωση της Κ.Υ. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. μερικές από τις οποίες άλλαξαν σημαντικά την ισχύουσα κατάσταση. Σύμφωνα με τον Α.Ν. 782/15ης Ιουλίου 1937 «Περί Οργανισμού της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας» η Γ΄ Γενική Διεύθυνση Παιδείας περιλάμβανε και τη Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων και Εποπτικών μέσων διδασκαλίας στην οποία υπαγόταν το τμήμα των Διδακτικών βιβλίων. Ο Υπουργός είχε υπό την αρμοδιότητά του όλα τα θέματα που αφορούσαν τη Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων, όπως τη συγγραφή και την κρίση των βιβλίων κατόπιν προκήρυξης διαγωνισμών, την έκδοση, διάθεση, εκτύπωση των βιβλίων από τον Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων (Ο.Ε.Σ.Β.) -που ιδρύθηκε το 1937-(Α.Ν. 952/19-11-1937, Φ.Ε.Κ. 469 τ.Α΄), όπως και την αποζημίωση των συγγραφέων. Ο Ο.Ε.Σ.Β. διατήρησε την ονομασία αυτή μέχρι το 1964, όπου μετονομάστηκε σε Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων (Ο.Ε.Δ.Β.). Εκτός των άλλων η Διεύθυνση Διδακτικών Βιβλίων ήταν σε συνεργασία και με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο το οποίο ιδρύθηκε το 1964 (Ν.Δ. 4379/1964) και μέχρι σήμερα κάνει τις εισηγήσεις και τις γνωμοδοτήσεις των βιβλίων σύμφωνα με τα αναλυτικά προγράμματα. Την σημαντική ανατροπή έφερε η χούντα με την Υ.Α. 101491/1ης Αυγούστου 1969 (Φ.Ε.Κ. 490 άρθρο 5. «Περί αναδιαρθρώσεως Κεντρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, ανακατανομής και καθορισμού των αρμοδιοτήτων αυτών». Κατά το άρθρο 5 η Γενική Διεύθυνση Γενικής Εκπαιδεύσεως συνίσταται από την Διεύθυνση Δημοτικής Εκπαιδεύσεως, η οποία περιλαμβάνει το Τμήμα Προγράμματος και Μελετών στην αρμοδιότητα του οποίου είναι και η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων και από την Διεύθυνση Μέσης Εκπαιδεύσεως που περιλαμβάνει το Τμήμα Προγράμματος και Μελετών στην αρμοδιότητα του οποίου είναι επίσης η σύνταξη, έγκριση και έκδοση των διδακτικών βιβλίων.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Η υπηρεσιακή εισαγωγή του αρχειακού υλικού στην υπηρεσία των Γ.Α.Κ., έγινε στις 13 Ιουνίου του 1994 με Αριθμό Βιβλίου Εισαγωγής (Α.Β.Ε.) 1084.

Content and structure area

Scope and content

Το αρχείο της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων αποτελείται από 34 φακέλους (1920-1970), 174 τίτλους συγγραμμάτων (σύνολο 234) - 48 συγγράμματα για το Δημοτικό (1925-1969), 122 για το Γυμνάσιο (1958-1967), 3 για το Λύκειο (1966-1967) και 1 για το Πανεπιστήμιο (1967) - που υποβάλλονται προς έγκριση ως σχολικά εγχειρίδια, και 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων. Οι φάκελοι περιέχουν υλικό της κρίσης των σχολικών εγχειριδίων όπως διατάγματα, εγκυκλίους, νόμους, κρίσεις διδακτικών βιβλίων (Προκηρύξεις, Παράβολα, Αιτήσεις-υπομνήματα υποψηφίων συγγραφέων, Επιτροπές κρίσεως διδακτικών βιβλίων, Αρχεία επιτροπών κρίσεων), και διάφορα της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων όπως κρίσεις εξωσχολικών βιβλίων και περιοδικών, καθώς και βιβλίων που προορίζονται σε βιβλιοθήκες, υποθέσεις του Ο.Ε.Δ.Β. και άλλα θέματα σχετικά με τη Διεύθυνση. Τα γνωστικά αντικείμενα των συγγραμμάτων κυρίως είναι: αρχαία –νέα ελληνικά μουσική, γεωγραφία, μαθηματικά, θρησκευτικά, γαλλικά, ιστορία, αγωγή του πολίτη, στοιχεία δημοκρατικού πολιτεύματος, φυσική ιστορία, φυσική, χημεία, βιολογία, ανθρωπολογία, φυτολογία- ζωολογία. Τα 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης είναι πρωτόκολλα και βιβλία αλληλογραφίας, καθώς και βιβλία δανεισμού, βιβλία αγοράς μορφωτικών βιβλίων και πρακτικά.

Appraisal, destruction and scheduling

Η εκκαθάριση του αρχείου από την Κ.Υ. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. και η παράδοσή του στα Γ.Α.Κ. έγινε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του Π.Δ. 899/80 και 162/79. Το αρχείο προβλέπεται να διατηρηθεί στο διηνεκές στην υπηρεσία των Γ.Α.Κ.

Accruals

Δεν αναμένονται προσθήκες υλικού.

System of arrangement

Η ταξινόμηση του αρχείου έγινε σε επίπεδο σειράς και υποσειράς. Οι τρεις σειρές του αρχείου είναι: Ι. φάκελοι της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων, ΙΙ. συγγράμματα που υποβάλλονται προς έγκριση ως σχολικά εγχειρίδια του Δημοτικού, του Γυμνασίου, του Λυκείου, του Πανεπιστημίου και ΙΙΙ. υπηρεσιακά βιβλία της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων. Οι τρεις σειρές υποδιαιρέθηκαν σε υποσειρές σύμφωνα με το γνωστικό αντικείμενο των συγγραμμάτων και ταξινομήθηκαν κατά χρονολογική σειρά. Η διασύνδεση των 18 φακέλων που αφορούν την έγκριση-απόρριψη την σχολικών εγχειριδίων με τα συγγράμματα έγινε μέσω παραπομπής προς τους φακέλους αυτούς.

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Τουρκικά, Λατινικά, Εβραϊκά

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

(1) Ταξινομικό διάγραμμα
(2) Αναλυτικό ευρετήριο

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

ΓΑΚ, ΥΠΕΠΘ Αρχείο Επαγγελματικών Σχολών.

Related descriptions

Publication note

• Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000 Τόμ. 7ος Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940: Από την Αβασίλευτη Δημοκρατία στη Δικτατορία της 4ης Αυγούστου.(Ειδική έκδοση της εφημερίδας ‘ΤΑ ΝΕΑ’). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003. Κεφ. Ι, Μεταξύ δυο πολέμων, Πολιτική ιστορία 1922-1940, σ.9-32.
• ΚΑΨΑΛΗΣ, Αχιλ. Γ. και ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ, Δημ. Φ. Σχολικά Εγχειρίδια: Θεσμική Εξέλιξη και Σύγχρονη Προβληματική. Αθήνα: Έκφραση, 1995. 250σ. ΙSBN 960-7468-04-x.
• ΥΠ.Ε.Π.Θ./Υπηρεσία οργανώσεως και μεθόδων. Διατάξεις και οδηγίες για την εκκαθάριση και αρχειοθέτηση των εγγράφων του ΥΠ.Ε.Π.Θ. Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β., 1981. σ. 30–63.
• XAΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, Θεοφάνης Δ. Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης (1821-1986). 2η έκδ. Διορθωμένη. Αθήνα: Δημ. Ν. Παπαδήμας, 1990. 403σ. ISBN 960-206-111-1.
• ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ, Χρήστος. Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα Τόμ. Α΄, μέρος 2ο: Οι Απαρχές 1900-1922. Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2003. Κεφ. 5ο , Ο εθνικός διχασμός, σ.83-103.
• ΧΑΤΖΗΙΩΣΗΦ, Χρήστος. Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα Τόμ. Β΄, μέρος 2ο: Ο Μεσοπόλεμος 1922-1940. Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2003. Κεφ. 13ο Κοινοβούλιο και δικτατορία, σ.114-116

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ

Dates of creation revision deletion

Το εργαλείο συντάχθηκε τον Νοέμβριο του 2010.

Script(s)

Sources

Archivist's note

Η ταξινόμηση πραγματοποιήθηκε από φοιτήτρια του τμήματος Βιβλιοθηκονομίας & Συστημάτων Πληροφόρησης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΤΕΙ Αθήνας, κατά τη διάρκεια εκπόνησης της πτυχιακής της εργασίας. Κατά το αρχικό στάδιο της έρευνας πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος και η ταύτιση της υπάρχουσας Κατάστασης Μεταφερομένου Υλικού (Κ.Μ.Υ.) με το υπάρχον υλικό καθώς και ο διαχωρισμός του από το Αρχείο της Διεύθυνσης Μέσης Εκπαίδευσης που συμπεριλαμβάνονταν. Η περιγραφή βασίζεται στην πτυχιακή εργασία και συντάχθηκε από την Παρασκευή Χόρτη, η οποία επιμελήθηκε τις τελικές διορθώσεις του καταλόγου και ολοκλήρωσε την αρχειοθέτηση (σε συνεργασία με την Αλεξάνδρα Πετούση).

Accession area