Εισερχόμενη-εξερχόμενη αλληλογραφία, σχολικά βιβλία

Διδακτικά βιβλία, σχολική υγιεινή, εκθέσεις πεπραγμένων, επιχορηγήσεις, λειτουργικές δαπάνες, πρόσθετη διδακτική στήριξη, ετήσια στατιστικά στοιχεία.

Στο Αρχείο της Αλεξάνδρας Μάνου διατηρούνται τεκμήρια από την υπηρεσία της στο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών από την τοποθέτησή της (1931) μέχρι τη συνταξιοδότησή της (1956).
Πρόκειται για κατάστιχο με σημειώσεις Διδακτικής, χειρόγραφα ομιλιών στους γονείς, ένα κενό δελτίο ατομικότητας μαθητή, φωτογραφίες, σχέδια για το αλφαβητάριο που υπέβαλε μαζί με τη Σοφία Ξένου, βιβλία με αφιερώσεις, περιοδικά δεμένα και άλλα.

Το 2020 η εγγονή της Αλ. Μάνου παραχώρησε στο Σχολείο ένα αντίτυπο της βιογραφίας της γιαγιάς της, την οποία συνέγραψε η ίδια.

α) Χειρόγραφα συγγράμματα (απόπειρες έκδοσης) σχολικών συγγραμμάτων (κάποια πλήρη), β) χειρόγραφες σημειώσεις περί της μεθοδολογίας διδασκαλίας σχολικών μαθημάτων.

Το αρχείο της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων αποτελείται από 34 φακέλους (1920-1970), 174 τίτλους συγγραμμάτων (σύνολο 234) - 48 συγγράμματα για το Δημοτικό (1925-1969), 122 για το Γυμνάσιο (1958-1967), 3 για το Λύκειο (1966-1967) και 1 για το Πανεπιστήμιο (1967) - που υποβάλλονται προς έγκριση ως σχολικά εγχειρίδια, και 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων. Οι φάκελοι περιέχουν υλικό της κρίσης των σχολικών εγχειριδίων όπως διατάγματα, εγκυκλίους, νόμους, κρίσεις διδακτικών βιβλίων (Προκηρύξεις, Παράβολα, Αιτήσεις-υπομνήματα υποψηφίων συγγραφέων, Επιτροπές κρίσεως διδακτικών βιβλίων, Αρχεία επιτροπών κρίσεων), και διάφορα της Διεύθυνσης Διδακτικών Βιβλίων όπως κρίσεις εξωσχολικών βιβλίων και περιοδικών, καθώς και βιβλίων που προορίζονται σε βιβλιοθήκες, υποθέσεις του Ο.Ε.Δ.Β. και άλλα θέματα σχετικά με τη Διεύθυνση. Τα γνωστικά αντικείμενα των συγγραμμάτων κυρίως είναι: αρχαία –νέα ελληνικά μουσική, γεωγραφία, μαθηματικά, θρησκευτικά, γαλλικά, ιστορία, αγωγή του πολίτη, στοιχεία δημοκρατικού πολιτεύματος, φυσική ιστορία, φυσική, χημεία, βιολογία, ανθρωπολογία, φυτολογία- ζωολογία. Τα 12 υπηρεσιακά βιβλία (1964-1970) της Διεύθυνσης είναι πρωτόκολλα και βιβλία αλληλογραφίας, καθώς και βιβλία δανεισμού, βιβλία αγοράς μορφωτικών βιβλίων και πρακτικά.

Το αρχείο περιέχει υλικό που αφορά τη λειτουργία διαφόρων συμβουλίων του ΥΠΕΠΘ: ΚΥΣΜΕ (Κεντρικό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Μέσης Εκπαιδεύσεως), ΑΕΣ (Ανώτατο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο), ΑΣΔΕΠ (Ανώτατο Συμβούλιο Διοίκησης Εκπαιδευτικού Προσωπικού), ΑΣΕΠ, ΚΥΣΠΕ, ΑΓΣΕ (Ανώτοτον Γνωμοδοτικόν Συμβούλιον Εκπαιδεύσεως). Περιλαμβάνονται: πρακτικά, αλληλογραφία, πράξεις. Τα θέματα αφορούν το διδακτικό προσωπικό όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων (κυρίως), έγκριση διδακτικών βιβλίων κλπ.

Περιέχει υπηρεσιακή αλληλογραφία του Μινιστερίου/Υπουργείου/Γραμματείας της Θρησκείας και Παιδείας με διάφορες αρχές της κεντρικής επαναστατικής διοίκησης (Εκτελεστικό, Βουλευτικό, Αντικυβερνητική Επιτροπή, Υπουργεία κλπ.), με τοπικές αρχές (έπαρχοι, αντέπαρχοι, δημογεροντίες, εφορείες κλπ.) με αρχιερείς (Επίσκοπος Σκιάθου και Σκοπέλου Ευγένιος, Επίσκοπος Αιγίνης και Ύδρας Γεράσιμος, Επίσκοπος Καρύστου Νεόφυτος, Επίσκοπος Φαναρίου και Φαρσάλων Γεράσιμος, Επίσκοπος Ελαίας Παΐσιος, Επίσκοπος Κορίνθου Κύριλλος, Επίσκοπος Θηβών Παΐσιος, Επίσκοπος Καρπάθου και Κάσου, Επίσκοπος Μοσχονησίων Τοποτηρητής της Επαρχίας Σίφνου και λοιπών νήσων Βαρθολομαίος, Επίσκοπος Λέρου Ιερεμίας, Επίσκοπος Άρτης Πορφύριος, Έξαρχος του Αιγαίου Πελάγους Σωφρόνιος, Επίσκοπος Κερνίκης Προκόπιος, Επίσκοπος Παροναξίας Ιερόθεος, Επίσκοπος Αθηνών Διονύσιος, Επίσκοπος Δαμαλών, Επίσκοπος Άνδρου, Πρωτοσύγκελος Αμβρόσιος, Αρχιεπίσκοπος Σάμου Κύριλλος, Επίσκοπος Μηλέας Ιωσήφ, Επίσκοπος Σκύρου Γρηγόριος, Επίσκοπος Μενδενίτσης Τοποτηρητής Σαλαμίνος και Δερβενοχωρίων Διονύσιος, Επίσκοπος Καρύστου Νεόφυτος, Επίσκοπος Κομάνων Ευγένιος, Επίσκοπος Μυρίνης Τοποτηρητής της Επαρχίας Παροναξίας Σωφρόνιος, πρώην Επίσκοπος Τριπόλεως Τοποτηρητής της Επαρχίας Ναυπλίου, Επίσκοπος Τριπόλεως Δανιήλ, Επίσκοπος Ταλαντίου Τοποτηρητής της Επαρχίας Αθηνών Νεόφυτος κ.ά.) καθώς και ιερείς, ηγουμένους μονών κ.ά. σχετικά με υπηρεσιακά θέματα αρμοδιότητας του υπουργείου, όπως διαταγές, γνωστοποιήσεις, αποφάσεις, κλήσεις σε απολογία, προσκλήσεις προς αρχιερείς, ιερείς και άλλα πρόσωπα και επιτροπές περί θεωρήσεως διαφορών (οικονομικές, κληρονομικές, οικογενειακές κ.λπ.) και οι αποφάσεις τους, διορισμοί και καθήκοντα ιερέων, ιεροκηρύκων, διδασκάλων, καταγραφή των ιερών σκευών και κειμηλίων μονών, αποστολή ιεροκηρύκων σε διάφορες επαρχίες, καταχρήσεις μοναχών (υπεξαίρεση ιερών σκευών κ.λπ.), διορισμοί ηγουμένων για τη συγκέντρωση χρυσών και αργυρών σκευών από εκκλησίες και μονές, αποδεικτικά με τις ποσότητες ασημιού που παρέδωσαν διάφορες μονές στο Εθνικό Ταμείο κ.ά.

Επίσης, περιλαμβάνει αναφορές προς το Μινιστέριο/Υπουργείο/Γραμματεία της Θρησκείας και Παιδείας και προς τη Διοίκηση, το Εκτελεστικό Σώμα, την Αντικυβερνητική Επιτροπή κλπ. από ιερείς, μοναχούς και άλλα πρόσωπα για θεώρηση διαφόρων υποθέσεων, όπως καταχρήσεις αρχιερέων, ιερέων και μοναχών, υποθέσεις καταχρήσεων εις βάρος ιερέων και μοναχών, οικονομικές, κληρονομικές και κτηματικές διαφορές, κλοπές, ζητήματα προγαμιαίων δωρεών, υποθέσεις διάλυσης αρραβώνα, υποθέσεις παράνομων συνοικεσίων και γάμων, αιτήσεις διαζυγίων, αναφορές χηρών να τούς επιστραφεί η προίκα τους, αναφορές περί χορηγήσεως αφοριστικών κ.λπ. Τέλος στο αρχείο εντοπίζονται διάφορα αποδεικτικά, λογαριασμοί, διαθήκες, πωλητήρια έγγραφα, συμφωνητικό ανταλλαγής (αντίγιον), συμφωνητικά πωλήσεως, αναφορές περί συστάσεως και χρηματοδοτήσεως σχολείων κ.ά.

117 σχολικά βιβλία

Περιλαμβάνει: Φ1) 52 βιβλία εκ των οποίων τα 30 είναι σχολικά βιβλία, 1 είναι βιβλίο φροντιστηρίου (γενική ιστορία 1972), 1 ενημερωτικό τεύχος του ΟΕΔΒ για το AIDS και 20 βιβλία λογοτεχνικά, χριστιανικά, ιστορικά, χρ. 1933-2007. Φ2) 73 περιοδικά: - Η ζωή του παιδιού (1947-1965), - Τα χαρούμενα παιδιά (1955-1963), - Ελληνικός ερυθρός σταυρός νεότητος (1955-1965), - Σκαπάνη (Φεβ. 1962), - Πολύτιμος θησαυρός μετανοίας (1949-1950), - Ακτίνες (1951-1952), - Φυσικός κόσμος (Νοεμ. 1951, - Ο φίλος των ζώων (1955), - Σχολική υγιεινή (Μάιος 1955), - Οικογενειακός τύπος, - Η σωστή διατροφή, - Εκλογή (Ιαν. 1959), - Ό,τι (2006), - Μουσών μέλαθρον (2009). Φ3) Εκδόσεις σώματος Ελληνίδων Οδηγών (ΣΕΟ) 1950-1969 : 3 βιβλία, 11 δελτία εφόρων και αρχηγών, 1 φάκελος (χρόνια φιλίας). Φ4) 8 μαθητικά τετράδια (1963-65, 1968). Φ5) 13 ημερολόγια τσέπης (1995, 2005-2012) και 4 ημερολόγια τοίχου και γραφείου (2002, 2010-12). Φ6) 16 φυλλάδια -μπροσούρες (1969-2004), Φ7) 3 χάρτες Ελλάδας και Αμερικής. Φ8) α) αποκόμματα και φύλλα εφημερίδων με κυρίως αθλητικές ειδήσεις (1978-2004), β) 6 φύλλα τοπικών εφημερίδων με αθλητικές ειδήσεις (2000-2001, 2004, 2008). Φ9) Ιατρικός φάκελος: 1 ηλεκτροκαρδιογράφημα από την κλινική Άγιος Λουκάς (2000). Φ10) Εξατάξιο Γυμνάσιο Αξιούπολης - 1 έπαινος επιμέλειας και χρηστότητας, - 1 βιβλιαράκι: εσωτερικός κανονισμός του Γυμνασίου Αξιούπολης (1964), - Λαχειοφόρος αγορά τελειόφοιτων Γυμνασίου. Φ11) Θέματα εξετάσεων σχολείου - σημειώσεις, περιλήψεις, μεταφράσεις (1968-1994). Φ12) Ομιλίες - εισηγήσεις που αφορούν: - την απελευθέρωση της Βέροιας, - τη γιορτή της μητέρας, - τον ερυθρό Σταυρό, - το Πολυτεχνείο, - την αερόβια γυμναστική, - την ημέρα του παιδιού, - την 28η Οκτωβρίου 1940, - το AIDS, τη γύμναση των μαθητών, την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τις κοινωνικές διαστάσεις της ηθικής αγωγής, την παιδεία. Φ13) Προεδρικό διάταγμα για την οργάνωση και Λειτουργία Γυμνασίων (αρ. 393) - 21/11/1990. Φ14) Αρχαία Ολυμπία (φωτοτυπημένες σελίδες βιβλίου). Φ15) Φυλλάδια και έντυπα για εκλογές (1991, 2006). Φ16) Φάκελος ημερίδας "Με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες" 11 Μαΐου 2008. Φ17) 7 φάκελοι αλληλογραφίας, οι τρεις εκ των οποίων έχουν περιεχόμενο, το εξής: 1 προσκλητήριο γάμου, 1 πρόσκληση σε ομιλία και 1 δελτίο συνδρομητή στην εγκυκλοπαίδεια. Φ18) α) 2 ευχετήριες κάρτες και εικονίτσες, β) 5 τηλεγραφήματα με ευχές για το γάμο της Αλεξάνδρας Λαζάρου και Κυριάκου Μηνά (1976-77). Φ19) α) 15 δελτία - κάρτες (ταυτότητας, κυκλοφορίας, εισόδου) 1945-2009, β) 4 βιβλιάρια (υγείας, παιδικό - πολυτέκνων, εκλογικό και θήρας, και 3 διαβατήρια (1970-2003), Φ20) 2 έπαινοι και 1 σήμα (παρέλασης) 1979, 2002. Φ21) έγγραφα (πωλητήρια, αποδείξεις, επιστολές) που αφορούν φιλικά και συγγενικά πρόσωπα της δωρήτριας (1967-1994). Φ22) α) 14 φωτογραφίες, 1 βιογραφικό σημείωμα, 1 γενεαλογικό δέντρο και 1 οικογενειακό ιστορικό (1928-1988), β) 1 σκίτσο του πατρικού σπιτιού και 1 σχέδιο πρόσοψης Καστοριανού σπιτιού (1972-1996).

Περιλαμβάνει : Εγχειρίδια Γυμνασίου - Λυκείου του ΟΕΔΒ, Σχολικά βοηθήματα κειμένων αρχαίας και νεοελληνικής λογοτεχνίας, βιβλία παιδαγωγικού περιεχομένου, επτά (7) τεύχη των επιλογών του Reader's digest (1982), δέκα (10) τεύχη της έκδοσης της Π.Ε.Φ. Σεμινάριο (1983-1989), και μια σχεδόν πλήρη σειρά του περιοδικού της ΟΛΜΕ Λόγος και πράξη, ετών 1975-1987, μια σχεδόν πλήρη σειρά του περιοδικού Φιλόλογος ετών 1965-1993, μια πλήρη σειρά του περιοδικού Φιλολογική, ετών 1984-1993, το επτάτομο έργο του Παπαρηγόπουλου Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (1955), καθώς και τους πέντε (5) τόμους της Ελληνικής πεζογραφίας του Μιχ. Περάνθη.

Το αρχείο αποτελείται κυρίως από αποκόμματα εφημερίδων από τον τοπικό και πανελλήνιας κυκλοφορίας τύπο για θέματα πολιτικής (δημοτικές και βουλευτικές εκλογές, σκάνδαλα πολιτικού περιεχόμενου, μετεκλογικά θέματα, πολιτικές δίκες που απασχόλησαν την πολιτική σκηνή της χώρας, άρθρα για την ιστορία και εξέλιξη των κομμάτων της χώρας), παιδείας και σχολικής εκπαίδευσης (γυμναστική αγωγή, προγραμματισμός εκπαίδευσης και επαγγελματικός προσανατολισμός), καθώς και από επιμορφωτικό υλικό, χειρόγραφες σημειώσεις του ίδιου κατά τη σταδιοδρομία του ως εκπαιδευτικού και λυκειάρχη και προσωπικές σημειώσεις για το συγγραφικό του έργο.
Τέλος, περιλαμβάνει βιβλία-εκδόσεις μικρού μεγέθους σχολικών βοηθημάτων και εκδόσεις κειμένων των Ισοκράτη, Λυκούργου, Λυσία, Κορνηλίου, Κικέρωνα, Δημοσθένη, Αισχύλου, Ομήρου, Σοφοκλή, κ.ά.

Δερματόδετο τετράδιο με ιδιόχειρες σημειώσεις (διδακτικό εγχειρίδιο) του μαθητή Ιωάννη Μακρίδη από την Αδριανούπολη.

Ενδεικτικά: Ελληνική Χρηστομάθεια, Αναγνωσματάρια και αναγνωστικά, Εκλογαί εκ της Κύρου Αναβάσεως, Ομήρου Ιλιάς, Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος, Αναγνωστικά Αρχαίας Ελληνικής, Νεοελληνικά Αναγνώσματα, Θουκυδίδου Συγγραφή, Σοφοκλέους Οιδίπους Τύραννος, Πλάτωνος Φαίδων, Δημοσθένους Λόγοι, Στοιχεία Ψυχολογίας.

Σχολικά βιβλία: Ελληνική Χρηστομάθεια, Αναγνωσματάρια, Νεοελληνικά Αναγνώσματα, Ψυχολογία κ.ά..

Η συλλογή περιλαμβάνει σχολικά βιβλία (23), εκκλησιαστικά βιβλία (3) και 1 φωτογραφία.

Σχολικός κώδικας που χρονολογείται από τα τέλη του 18ου αιώνα και περιέχει εγκώμιο της Μεγάλης Παρασκευής και άλλα σχολικά κείμενα κείμενα, εκκλησιαστικά ή κλασικά, στα τούρκικα με ελληνική γραφή (καραμανλίδικα).