Η ιστορία του Λαυρίου και της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής δραστηριότητας στην περιοχή ξεκινούν από την αρχαιότητα. Η περιοχή υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα μεταλλουργικά κέντρα εκμετάλλευσης αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων και παραγωγής ασημιού. Η δραστηριότητα αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη περίοδο ακμής της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Η παύση των μεταλλευτικών εργασιών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, σήμανε και το κλείσιμο της εκμετάλλευσης των ορυχείων.

Το νεότερο Λαύριο δημιουργήθηκε με αφετηρία τις έρευνες του Έλληνα μεταλλειολόγου Ανδρέα Κορδέλα, το 1863. Η "Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου", δεύτερο επιχειρηματικό εγχείρημα, στη χώρα μας, του Ιταλού μεταλλειολόγου και επιχειρηματία Jean Baptiste Serpieri, ιδρύθηκε το 1875 στη περιοχή του Κυπριανού. Η εταιρεία υπήρξε μια από τις μακροβιότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Κύρια δραστηριότητα της ήταν η επεξεργασία ποικίλων αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων, με βασικά προϊόντα τον μόλυβδο υψηλής ποιότητας και το ασήμι. Οι μεταλλευτικές-μεταλλουργικές επιχειρήσεις του Λαυρίου, με προεξάρχουσες τη Γαλλική (1875-1981) και την Ελληνική (1873-1917), και η πρώτη ιδιαίτερα, υπήρξαν πρωτοπόρες στην εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών τόσο στην ίδια την παραγωγή όσο και στο δημόσιο βίο (μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, κατασκευή του σιδηροδρόμου σύνδεσης Λαυρίου - Αθήνας - Πειραιά, οργανωμένα οικιστικά σύνολα στέγασης εργαζομένων κ.ο.κ.) και διαμόρφωσαν την πόλη του Λαυρίου ως την πρώτη «company town» της χώρας, που μετεξελίχθηκε σε βιομηχανική πόλη μετά τον Β’ΠΠ. Ταυτόχρονα, η συσσώρευση του εργατικού δυναμικού από διάφορες περιοχές, η δημιουργία των πρώτων σωματείων και εργατικών κινητοποιήσεων, αποτέλεσαν κομβικά σημεία στην ιστορία του Ελληνικού εργατικού κινήματος. Η μακρόχρονη μεταλλευτική δραστηριότητα συνέβαλε στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής αλλά και της χώρας, ιδίως κατά τον 19ο και πρώιμο 20ο αι.

Από το 1992 οι εγκαταστάσεις της ΓΕΜΛ έχουν κηρυχθεί ενιαίο διατηρητέο μνημείο εθνικής κληρονομιάς, έχουν περιέλθει στο Δημόσιο και αποδοθεί (1993) στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την αξιοποίησή τους, με την ίδρυση και λειτουργία του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου. Φορέας διαχείρισης του χώρου είναι η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του ΕΜΠ (ΕΑΔΙΠ-ΕΜΠ) που ιδρύθηκε το 1996 για τον σκοπό αυτό.