Περιοχή αναγνώρισης
Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής
Τίτλος
Χρονολογία(ες)
- 1929-1965 (Creation)
Επίπεδο περιγραφής
Αρχείο
Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)
Περιοχή πλαισίου παραγωγής
Όνομα του παραγωγού
Διοικητική ιστορία
Το σανατόριο "Η Ζωοδόχος Πηγή" ήταν το πρώτο ορεινό σανατόριο για φυματικούς στην Ελλάδα αλλά και το πρώτο πρεβαντόριο (ίδρυμα προληπτικής θεραπείας για παιδιά), που ιδρύθηκε στη Δράκεια του Πηλίου από τον γιατρό Γεώργιο Καραμάνη (1873-1964) που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Δράκεια και σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Πριν την ίδρυση του σανατορίου, ο Καραμάνης άσκησε για δεκατρία χρόνια το επάγγελμα του γιατρού στη γενέτειρά του.
Το κτίριο που στέγασε αρχικά την ιδέα του ήταν ένα μικρό υπάρχον χάνι με δύο μόνο δωμάτια. Μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, το θεραπευτήριο διέθετε 50 κλίνες.
Το 1922 ο Καραμάνης παντρεύτηκε την Άννα Καμπανάρη, μια εξωστρεφή Αθηναία 27 χρόνια νεότερή του με ανήσυχο πνεύμα και σημαντικές κοινωνικές γνωριμίες. Η Άννα υπήρξε εμπνεύστρια και υπεύθυνη για τη λειτουργία του πρεβαντορίου «Τα Χελιδόνια», μια νέα θεραπευτική πτέρυγα που θα φιλοξενούσε φιλάσθενα παιδιά. Εκμεταλευόμενη τις γνωριμίες της, η Άννα κατόρθωσε ώστε η βιβλιοθήκη του πρεβαντορίου να δημιουργηθεί με την φροντίδα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη καθηγητή γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το σχολικό πρόγραμμα να σχεδιαστεί από τον παιδαγωγό Αλέξανδρο Δελμούζο. Το πρεβαντόριο, όμως, λειτούργησε για ένα πολύ μικρό διάστημα, αφού το 1939 η Άννα εγκατέλειψε τον Καραμάνη για να παντρευτεί τον Άγγελο Σικελιανό, τον οποίο γνώρισε την προηγούμενη χρονιά στο σανατόριο, όπου είχε φιλοξενηθεί ως απλός επισκέπτης.
Ο πόλεμος που ακολούθησε ήταν καταστροφικός για τις εγκαταστάσεις. Στις 6 Αυγούστου 1942 ανατινάχθηκε από τους Ιταλούς η γεννήτρια παραγωγής ηλεκτρισμού και στις 16 Σεπτεμβρίου 1943 βομβαρδίστηκαν από του Γερμανούς βασικές πτέρυγες του σανατορίου.
Το 1946-1947 κατόπιν συμφωνίας με την Εβραϊκή Φιλανθρωπική Οργάνωση της Αμερικής Joint νοσηλεύτηκαν στο σανατόριο φυματικοί Εβραίοι από την Ελλάδα και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας. Το 1951 ο Καραμάνης αναγκάστηκε να λάβει ένα μεγάλο δάνειο από την Εθνική Τραπεζα για να ανακατασκευάσει τις εγκαταστάσεις. Αν και το σανατόριο επαναλειτούργησε κανονικά, οι πολλές οικονομικές δυσκολίες οδήγησαν στην πτώχευση το 1960.
Φορέας διατήρησης του αρχείου
Ιστορικό της ενότητας περιγραφής
Διαδικασία πρόσκτησης
Παραδόθηκε στα Γ.Α.Κ. από τον Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη. ΑΒΕ 689.
Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης
Παρουσίαση περιεχομένου
Χειρόγραφα: επιστολή του φυματιολόγου Φιλάρετου Αμαραντίδη προς τον Νίκο Τζαννέτο, συνταγές μαγειρικής – ζαχαροπλαστικής (τετράδιο), φύλλα σημειώσεων του ιατρού Γ. Καραμάνη (οικονομικά στοιχεία, πληρωμές, επιδιορθώσεις κ.α., απόκομμα από σημειωματάριο του ιατρού Γ. Καραμάνη (θέμα: γραμμάτια), έγγραφο της διοικήσεως χωροφυλακής προς τον σταθμό χωροφυλακής Μακρινίτσας για να αποσταλεί στο διευθυντή του σανατορίου Γ. Καραμάνη, φύλλο εξετάσεων ασθενών, δύο φύλλα από ημερολόγια ασθενών με ημερομηνίες εισόδου – εξόδου καθώς και παρατηρήσεις (απεχώρησε, απελύθη, εστρατεύθη), ειδικό πληρεξούσιο από τον συμβολαιογραφούντα ειρηνοδίκη Ζαγοράς Στέργιο Βάλλα.
Έντυπα: δύο φύλλα (πολύγραφου) με στοιχεία ασθενούς (είσοδος στο σανατόριο, γενική κατάσταση, αποτελέσματα εξετάσεων), τρία φύλλα (πολύγραφου) με πρόχειρα σκίτσα της κατάστασης των πνευμόνων ασθενούς, ειδικό πληρεξούσιο του κρεοπώλη Κυριαζή Γ. Γεωργούδη, εξώδικος δήλωση του Γ. Καραμάνη κατά του Γ.Κυριαζή Γεωργούδη, πιστοποιητικό Πρωτοδικείου Βόλου ότι δε δημοσιεύθηκε διαθήκη του αποβιώσαντος Κυριαζή Γ. Γεωργούδη, απόδειξη είσπραξης του κρεοπώλη Γεωργίου Κ. Γεωργούδη από τον ιατρό Γ. Καραμάνη, έγγραφα του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Βόλου (τμήμα Γ.Σ.Ε.Ε.), του σανατορίου Πηλίου Ε.Π.Ε. και της Διεύθυνσης Διοικητικού του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβερνήσεως για θέματα που σχετίζονται με το Ι.Κ.Α., δύο μηνιαία στατιστικά δελτία του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας (υπηρεσία αντιφυματικού αγώνα) με στοιχεία ασθενών του θεραπευτηρίου, εννέα φύλλα από βιβλία και περιοδικές εκδόσεις ιατρικού περιεχομένου, υπόμνημα των ιατρών του νοσοκομείου «Σωτηρία» προς τον υπουργό της υγιεινής, δύο φωτοαντίγραφα του κανονισμού σανατορίου στη Βιέννη, φόρμα ιστορικού ασθενούς του γιατρού Dr. Hermann Frey, δύο κενές φόρμες.
Βιβλία:
- Αντίγραφο μελέτης του ιατρού Κωνσταντίνου Κούμουλου με τίτλο «Νέα στοιχεία αφορώντα την μελλοντικήν πρόγνωσιν της πνευμονικής φυματιώσεως», Θεσσαλονίκη, 1939.
- Άρθρο ιατρικού περιεχομένου με τίτλο «La crainte de la contagion a Davos» [μεταφρ.: «Ο φόβος της μετάδοσης στο Νταβός»], Davos. Φωτογραφία του Κωνσταντίνου Κούμουλου με δύο ασθενείς του σανατορίου.