Αρχείο - Αρχείο Γεωργίου Α. Παπανδρέου

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

Τίτλος

Αρχείο Γεωργίου Α. Παπανδρέου

Χρονολογία(ες)

  • 1876-1968 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

Έγγραφα, φωτογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό (video, ηχογραφήσεις), γελοιογραφίες, έντυπα, αφίσες, αποκόμματα τύπου, εφημερίδες και περιοδικά.

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1888 - 1968)

Βιογραφικό σημείωμα

1888 Γεννιέται στο Καλέντζι της Αχαΐας ο Γεώργιος, τρίτο παιδί του παπα-Ανδρέα Σταυρόπουλου
1901 Τα παιδιά του παπα-Ανδρέα Σταυρόπουλου, Γεώργιος και Νικόλαος, επισημοποιούν με αίτησή τους στη Νομαρχία την αλλαγή του επιθέτου τους από Σταυρόπουλος σε Παπανδρέου.
1904 Ο Γ. Παπανδρέου εγγράφεται στη Νομική Σχολή Αθηνών
1907 Συλλαμβάνεται για συμμετοχή σε απαγορευμένη φοιτητική διαδήλωση και προφυλακίζεται για 27 μέρες στις φυλακές Αβέρωφ. Γνωρίζεται με τη φοιτήτρια της Φιλολογίας Σοφία Μινέικο.
1909-1911 Αποφοιτά με άριστα από τη Νομική Αθηνών και αφού υπηρετεί (1909-1911) τη στρατιωτική του θητεία, μεταβαίνει στη Γερμανία με υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές στις Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες.
1912 Με την έκρηξη των Bαλκανικών Πολέμων διακόπτει τις σπουδές του και επιστρέφει στην Ελλάδα.
1913 Nυμφεύεται τη Σοφία. Επιστρέφει στη Γερμανία για συνέχιση των σπουδών του
1914 Bερολίνο. Πρώτη συνάντησή του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον οποίο προσφωνεί εκ μέρους του Ελληνικού Ακαδημαϊκού Συνδέσμου. Επιστρέφει στην Ελλάδα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του και εντάσσεται στο Κόμμα των Φιλελευθέρων.
1915 Διορίζεται νομάρχης Λέσβου από τον Ελευθ. Βενιζέλο.
1916 Αναλαμβάνει διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ελευθ. Βενιζέλου.
1917 Διορίζεται γενικός διοικητής Αιγαίου, με έδρα τη Χίο.
1919 Xίος. Tο ζεύγος Γεωργίου και Σοφίας Παπανδρέου αποκτούν το πρώτο παιδί τους, τον Ανδρέα.
1920 Aναμειγνύεται στην πολιτική για πρώτη φορά συμμετέχοντας στις εκλογές ως ανεξάρτητος υποψήφιος βουλευτής Λέσβου, αλλά δεν εκλέγεται.
1921 Καταδικάζεται από Στρατοδικείο σε 18μηνη φυλάκιση για άρθρο του στην εφημερίδα «Πατρίς», με το οποίο ζητούσε την παραίτηση του βασιλέα Κωνσταντίνου. Εκτίει 4 μήνες, καθώς το Αναθεωρητικό Δικαστήριο ακυρώνει την προηγούμενη απόφαση.
1923 Yπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Στυλιανού Γονατά.
1925 Yπουργός Εθνικής Οικονομίας στην κυβέρνηση Ανδρέα Μιχαλακόπουλου. Αντιτάσσεται στη δικτατορία Πάγκαλου και εκτοπίζεται στη Νάξο.
1926 Eκλέγεται βουλευτής Λέσβου με το Kόμμα των Φιλελευθέρων.
1928 Eπανεκλέγεται βουλευτής Λέσβου με το K.Φ. Αποκτά από τη δεύτερη σύζυγό του, την ηθοποιό Κυβέλη, τον δεύτερο γιο του, Γιώργο.
1930 Yπουργός Παιδείας μέχρι τον Μάιο του 1932.
1932-1933 Επανεκλέγεται βουλευτής Λέσβου με το K.Φ. στις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου 1932 και της 5ης Μαρτίου 1933. Yπουργός στην τελευταία κυβέρνηση Βενιζέλου.
1935 Διαφωνεί με το Bενιζελικό Kίνημα της 1ης Μαρτίου. Ιδρύει το Δημοκρατικό Κόμμα, που απέχει από τις μονόπλευρες εκλογές της 9ης Ιουνίου. Αντιδρά έντονα στην επαναφορά της βασιλείας. Mετά την παλινόρθωση του Γεωργίου Β΄ εξορίζεται στη Μύκονο.
1936 Εκλέγεται με το κόμμα του Δημοκρατικού Συνασπισμού.
1938-1940 Σφοδρός πολέμιος του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, εκτοπίζεται στα Κύθηρα και στην Aνδρο. Aπελευθερώνεται τον Nοέμβριο του 1940.
1941-1944 Oργανώνεται στην Αντίσταση.
1942 Συλλαμβάνεται για αντιστασιακή δράση από τις ιταλικές αρχές κατοχής και φυλακίζεται για τρεις μήνες στις φυλακές Αβέρωφ.
1944 Διαφεύγει στην Αίγυπτο. Στις 26 ορκίζεται πρωθυπουργός της εξόριστης ελληνικής κυβέρνησης. Τον επόμενο μήνα σχηματίζει τη δεύτερή του κυβέρνηση. Πρωταγωνιστεί στη σύναψη της Συμφωνίας της Καζέρτας (26 Σεπτ.). Στις 18 Οκτ. φθάνει πρωθυπουργός στην απελευθερωμένη Αθήνα.
1946 Συναρχηγός της Εθνικής Πολιτικής Ενώσεως, εκλέγεται βουλευτής Αχαΐας. Στη διάρκεια του Εμφυλίου αναλαμβάνει υπουργεία στις κυβερνήσεις Παναγιώτη Πουλίτσα και Δημητρίου Μαξίμου.
1950 Μετά το τέλος του Eμφυλίου, επικεφαλής του «Κόμματος Γ. Παπανδρέου», κερδίζει 35 έδρες. Στην κυβέρνηση Nικολάου Πλαστήρα ορίζεται αντιπρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως.
1950-1951 Aντιπρόεδρος στις κυβερνήσεις Σοφοκλή Βενιζέλου, αναλαμβάνει τα υπουργεία Παιδείας και Συντονισμού. Διαφωνεί με τον Σ. Βενιζέλο, παραιτείται από την κυβέρνηση και εγκαταλείπει το Κόμμα Φιλελευθέρων. Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 αποτυγχάνει να εκλεγεί βουλευτής.
1952 Επανεκλέγεται, συνεργαζόμενος με τον Ελληνικό Συναγερμό του Αλέξανδρου Παπάγου.
1953 Συναρχηγός του Κ.Φ. και το 1954 μόνος αρχηγός του.
1956 Στις εκλογές κατέρχεται ως ηγέτης της Δημοκρατικής Παρατάξεως (κεντρώα κόμματα, ΕΔΑ) και κερδίζει την πρώτη θέση σε ψήφους.
1957 Αντικαθίσταται στην αρχηγία του K.Φ. από τον Σ. Βενιζέλο και το 1958 αποχωρεί από αυτό.
1961 Aρχηγός της Ενώσεως Κέντρου. Mετά τις εκλογές της 29ης Οκτωβρίου (η ΕΡΕ του Kωνσταντίνου Kαραμανλή πήρε το 50,80% και 176 έδρες και η Eνωση Κέντρου το 33,65% και 100 έδρες), καταγγέλλει το αποτέλεσμα ως προϊόν «βίας και νοθείας» και κηρύσσει τον «Ανένδοτο Αγώνα».
1963 Eκλογές της 3ης Νοεμβρίου. H E.K. αναδεικνύεται πρώτο κόμμα (42% και 138 έδρες) και σχηματίζει κυβέρνηση
1964 Στις εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου, η E.K. θριαμβεύει (52,8% και 171 έδρες) και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
1965 Στις 15 Ιουλίου, μετά την άρνηση του βασιλιά Kωνσταντίνου να επιτρέψει στον πρωθυπουργό να αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Αμύνης, προκαλείται κρίση. Ο Γ. Παπανδρέου γνωστοποιεί στον βασιλιά ότι θα υποβάλει την παραίτησή του και εκείνος σπεύδει να ορκίσει κυβέρνηση από «αποστάτες» βουλευτές της E.Κ.
1967 Δικτατορία. O Γ. Παπανδρέου συλλαμβάνεται και κρατείται για ένα περίπου μήνα στο Πικέρμι.
1968 (31/10) O Γ. Παπανδρέου φεύγει από τη ζωή. Η κηδεία του, στις 3 Nοεμβρίου, εξελίσσεται σε ένα τεράστιο αντιδικτατορικό συλλαλητήριο.

Φορέας διατήρησης του αρχείου

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Πρόκειται για υλικό που παρήχθη καθ’ όλη τη διάρκεια κατά την οποία ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση κι έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ελληνική πολιτική σκηνή

Σημαντική θέση στο αρχείο καταλαμβάνουν τα ημερολόγια του Γεωργίου Α. Παπανδρέου από το 1962 έως το 1968 μέσα από τα οποία προβάλλεται όλη η σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου μας και σκιαγραφείται η προσωπικότητα του «Γέρου της Δημοκρατίας» αλλά και οι προσωπικές του σκέψεις.

Το αρχειακό υλικό καλύπτει χρονικά την περίοδο από το 1876 ως το 1968. Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου καταλαμβάνουν τα γραπτά τεκμήρια. Παράλληλα υπάρχει πλούσια φωτογραφική συλλογή, μια μικρή συλλογή οπτικοακουστικού υλικού με τη μορφή κινούμενης εικόνας (video) και ηχητικών εγγραφών (Audio) καθώς επίσης γελοιογραφίες, έντυπα, αφίσες, αποκόμματα τύπου, εφημερίδες και περιοδικά.

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Προσθήκες υλικού

Σύστημα ταξινόμησης

Το υλικό του αρχείου είναι ταξινομημένο και θεματικά οργανωμένο στις παρακάτω σειρές:

  • Οικογένεια Μινέικο (1876-1988)
  • Προσωπικά - οικογενειακά ΓΑΠ (1904-1969)
  • Οικογενειακή αλληλογραφία (1911-1968)
  • Αλληλογραφία ΓΑΠ με διάφορες προσωπικότητες (1926-1968)
  • Κίνημα Μυτιλήνης (1915-1918)
  • Απόπειρα δολοφονίας ΓΑΠ (6/7/1922)
  • Αιτήματα (1932-1966)
  • Πολιτικά κόμματα - οργανώσεις (1922-1967)
  • Λόγοι - ομιλίες - συνεντεύξεις - διαγγέλματα (1922-1968)
  • Βουλή των Ελλήνων (1924-1960)
  • Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) (1953-1964)
  • Εκλογές - εκλογικά (1925-1977)
  • Παιδεία (1930-1965)
  • Κατοχή, κυβέρνηση εθνικής ενότητας, Δεκεμβριανά (1940-1952)
  • Γελοιογραφίες (1946-1968)
  • Οικονομία (1950-1967) - Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) (1959-1966)
  • Ανέγερση ανδριάντα Ελευθερίου Βενιζέλου (1954-1962)
  • Κυπριακό ζήτημα (1955-1965)
  • Υπουργείο Εσωτερικών (1947-1964)
  • Ένοπλες δυνάμεις (1941-1967)
  • Βασιλική οικογένεια (1909-1964)
  • Δικαιοσύνη (1950-1966)
  • Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) (1962)
  • Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (ΓΣΕΕ) & εργατικά (1923-1966)
  • Δημόσια έργα (1963-1964)
  • Βιομηχανία (1948-1964)

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Περιοχή παρατηρήσεων

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Επισήμανση από την ιστοσελίδα του Φορέα. Βλ. https://www.gpfoundation.gr/225632119867. Πρόσβαση στις 15/9/2025.

Περιοχή εισαγωγών