Αρχείο KYV - Αρχείο Αδριανού, Κυβέλης και οικογένειας (Μυράτ, Μιράντας)

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

GR-IAL KYV

Τίτλος

Αρχείο Αδριανού, Κυβέλης και οικογένειας (Μυράτ, Μιράντας)

Χρονολογία(ες)

  • 1910–2009 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

8 φάκελοι (7 ντοσιέ και 1 κουτί με αντικείμενα, 8 ντοσιέ με φωτογραφικό υλικό)

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1905 - 1994)

Βιογραφικό σημείωμα

Η κόρη της Κυβέλης και του Μήτσου Μυράτ, Μιράντα Μυράτ, γεννήθηκε το 1905. Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1919, η σταδιοδρομία της ξεκίνησε όμως ουσιαστικά το 1923. Συνεργάστηκε με τους θιάσους Κυβέλης και Μαρίκας Κοτοπούλη, με διάφορους άλλους θιάσους, καθώς και με το Εθνικό Θέατρο, ενώ τη δεκαετία του 1940 σχημάτισε και δικούς της θιάσους. Εμφανίστηκε επίσης στον κινηματογράφο και συμμετείχε σε τηλεοπτικές σειρές. Εμφανίστηκε τελευταία φορά στη σκηνή το 1964 και στον κινηματογράφο το 1971. Η Μιράντα Μυράτ είχε λάβει μέρος στην εθνική αντίσταση. Παντρεύτηκε τον Σπύρο Θεοχάρη, με τον οποίο απέκτησε δύο κόρες (την Κυβέλη και τη Βάνα). Ετεροθαλή αδέλφια της ήταν η Αλίκη Νορ και ο Γιώργος Γ. Παπανδρέου. Πέθανε το 1994.

Όνομα του παραγωγού

(1887 (;) - 1978)

Βιογραφικό σημείωμα

Η Κυβέλη Αδριανού γεννήθηκε πιθανότατα στη Σμύρνη, μάλλον το 1887 (χωρίς, ωστόσο, μπορούν να αποκλειστούν και τα έτη 1886 και 1888). Καθώς θεωρείται ότι υπήρξε παιδί εκτός γάμου, εγκαταλείφθηκε από τη φυσική της μητέρα στο Βρεφοκομείο Αθηνών. Από το ίδρυμα αυτό την υιοθέτησαν η Μαρία και ο Αναστάσιος Αδριανός λίγα χρόνια αργότερα.
Το 1901 προσλαμβάνεται στη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου και ξεκινά την πορεία της στο θέατρο. Εκεί γνωρίζει και παντρεύεται τον Μήτσο Μυράτ, με τον οποίο θα αποκτήσει δύο παιδιά (τον Αλέξανδρο και τη Μιράντα Μυράτ) το 1905. Το επόμενο έτος, εγκαταλείπει την οικογένειά της και φεύγει στο Παρίσι, ακολουθώντας τον Κώστα Θεοδωρίδη, με τον οποίο θα αποκτήσει μια κόρη (την Αλίκη Θεοδωρίδη, μετέπειτα Μουσούρη και τελικά Νορ) το 1907, οπότε και επιστρέφει στην Ελλάδα. Από τότε και μετά ξεκινά η προσωπική θιασαρχική πορεία της, η οποία θα αποτελέσει βασικό σημείο αναφοράς στη θεατρική ιστορία της χώρας. Το 1920 γνωρίζει στη Χίο τον Γεώργιο Α. Παπανδρέου, με τον οποίο σύντομα συνάπτει σχέση. Μαζί του θα αποκτήσει (το 1927) και το τελευταίο παιδί της, τον Γεώργιο (Γιωργάκη) Παπανδρέου.
Η επαγγελματική της πορεία χαρακτηρίστηκε, σε μεγάλο βαθμό, από τη δημιουργία και συντήρηση του δίπολου Κυβέλη – Μαρίκα Κοτοπούλη, χωρίς όμως να λείψουν και συνεργασίες επί σκηνής των δύο ηθοποιών. Το 1934 ξεκινά η 15ετής αποχή της Κυβέλης από το θεατρικό γίγνεσθαι της Ελλάδας (με εξαίρεση τις εμφανίσεις της το 1936 και το 1941), καθώς αποφασίζει να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην οικογένειά της και τα προβλήματα που αυτή είχε να αντιμετωπίσει (ο μικρός της γιος χρειαζόταν μακρόχρονες και επίπονες θεραπείες, ενώ ο τελευταίος της σύζυγος εξορίστηκε και φυλακίστηκε κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου και χρειαζόταν, γενικά, τη στήριξή της). Μετά το τέλος του πολέμου, η σχέση της με τον Γ. Παπανδρέου φαίνεται να έχει φθαρεί ανεπανόρθωτα. Την περίοδο 1946-1949 έζησε στην Ελβετία, τη Γερμανία και την Αμερική, προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τα προβλήματα υγείας του μικρού της γιού. Η Κυβέλη επέστρεψε στην Ελλάδα το 1950, οπότε και απομακρύνθηκε οριστικά από τον Γεώργιο Παπανδρέου. Από τότε και μέχρι το 1967 επέστρεψε στην ενεργό δράση, εμφανιζόμενη τόσο στο ελεύθερο θέατρο όσο και στις δύο κρατικές σκηνές (Εθνικό Θέατρο και Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος). Πέθανε το 1978, μετά από μακρά νοσηλεία λόγω σοβαρού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Όνομα του παραγωγού

(1888 - 1968)

Βιογραφικό σημείωμα

Φορέας διατήρησης του αρχείου

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Το αρχείο της Κυβέλης Αδριανού αποκτήθηκε από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη με αγορά το 2017.

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Το αρχείο της Κυβέλης Αδριανού παραδόθηκε στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη ήδη χωρισμένο σε δύο μεγάλες ενότητες, οι οποίες και διατηρήθηκαν εν πολλοίς αυτούσιες και στη νέα του ταξινόμηση: πρόκειται για τις σειρές Κυβέλη Αδριανού και Μιράντα Μυράτ.
Τον μεγαλύτερο όγκο της πρώτης ενότητας αποτελεί η αλληλογραφία της ηθοποιού με τον Γεώργιο Α. Παπανδρέου, η οποία καλύπτει σχεδόν ολόκληρο το χρονικό διάστημα της κοινής τους ζωής (1921-1949). Το συγκεκριμένο υλικό αποδίδει γλαφυρά και ανάγλυφα την πορεία της σχέσης τους, από τον μεγάλο έρωτα μέχρι την ανεπανόρθωτη φθορά, καθώς και τα σοβαρά προβλήματα του μοναδικού κοινού παιδιού τους και τις προσπάθειες της Κυβέλης να τα αντιμετωπίσει με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία παρακολουθεί επίσης (έστω και έμμεσα) την πολιτική πορεία του Γεωργίου Παπανδρέου από τις φυλακίσεις και τις εξορίες μέχρι την ανάληψη υπουργικών καθηκόντων.
Τα αποκόμματα και τα αποσπάσματα εντύπων φωτίζουν όψεις της ζωής και της καλλιτεχνικής πορείας της Κυβέλης.
Το πλούσιο φωτογραφικό υλικό που περιλαμβάνει η ενότητα της Κυβέλης καλύπτει κάθε όψη της ζωής της: οικογένεια, θέατρο, ταξίδια. Αξίζει να τονιστεί η παρουσία ικανού αριθμού τεκμηρίων από την επαγγελματική της σταδιοδρομία (φωτογραφίες από θεατρικές παραστάσεις σχεδόν όλων των περιόδων δράσης της). Πέρα από τις φωτογραφίες, αξιοσημείωτη είναι η απουσία καθαρά προσωπικών καθώς και επαγγελματικών τεκμηρίων (πιστοποιητικών, συμβολαίων, θεατρικών κειμένων κ.ο.κ.).
Η ενότητα Μιράντας Μυράτ περιλαμβάνει αρκετά ιδιόχειρα κείμενά της. Πρόκειται, γενικά, για σημειώσεις ή προσχέδια άρθρων και ομιλιών, καθώς και για κείμενα που δημοσιεύθηκαν σε διάφορα έντυπα. Τα αποκόμματα από τον Τύπο φωτίζουν όψεις τόσο της επαγγελματικής όσο και της προσωπικής-οικογενειακής της πορείας. Το ίδιο ισχύει και για το αρκετά εκτενές φωτογραφικό υλικό της ενότητας.

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Δεν έγιναν εκκαθαρίσεις.

Προσθήκες υλικού

Είναι πιθανές μελλοντικές προσθήκες.

Σύστημα ταξινόμησης

Διατηρήθηκε, σε γενικές γραμμές, η τάξη που διήπε το αρχείο, όταν αυτό περιήλθε στην κυριότητα του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη. Η αρχική του ταξινόμηση έγινε από τη Βαλεντίνη Ποταμιάνου και το Ινστιτούτο Κυβέλη.
Το υλικό είναι διαχωρισμένο σε δύο διακριτές ενότητες. Η πρώτη σειρά αφορά στην Κυβέλη Αδριανού και περιλαμβάνει την αλληλογραφία της με τον Γεώργιο Α. Παπανδρέου, υλικό από τον Τύπο και φωτογραφίες. Η δεύτερη σειρά αφορά στην κόρη της Κυβέλης από τον πρώτο της γάμο, Μιράντα Μυράτ, και περιλαμβάνει κείμενα της ίδιας, αποκόμματα Τύπου και φωτογραφικό υλικό. Η εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία έχει ταξινομηθεί χρονολογικά κατά αποστολέα. Οι φωτογραφίες θα καταλογογραφηθούν σε επίπεδο τεκμηρίου, σε ειδική βάση δεδομένων.
Έχει συνταχθεί ευρετήριο του αρχείου σε επίπεδο υποφακέλου. Αναλυτικότερα, το ταξινομικό διάγραμμα του αρχείου διαμορφώθηκε ως ακολούθως:

Σειρά Ι: Κυβέλη Αδριανού

Φάκελος 1 Αλληλογραφία Κυβέλης Αδριανού – Γεωργίου Α. Παπανδρέου
Φάκελος 2 Τύπος και ποικίλο υλικό
Φάκελος 3 Φωτογραφίες και εικονογραφικό υλικό

Σειρά ΙΙ: Μιράντα Μυράτ και οικογένεια

Φάκελος 4 Εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία
Φάκελος 5 Κείμενα Μιράντας Μυράτ
Φάκελος 6 Τύπος και ποικίλο υλικό
Φάκελος 7 Προσωπικά αντικείμενα Μιράντας Μυράτ
Φάκελος 8 Φωτογραφίες

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

  • Αγγλικά
  • Ελληνικά

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Κυρίως ελληνικά και ελάχιστα τεκμήρια στα αγγλικά

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Συντάχθηκε αναλυτικό ευρετήριο σε επίπεδο υποφακέλου.

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Ινστιτούτο Κυβέλη

Σχετιζόμενες περιγραφές

Σημείωση δημοσίευσης

Για τη ζωή και την καλλιτεχνική πορεία της Κυβέλης Αδριανού βλ. Καπή, Μαρία (2022). Η ηθοποιός Κυβέλη Αδριανού. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Καλών Τεχνών, Τμήμα Θεάτρου.
Βλ. επίσης τον ιστότοπο του Ινστιτούτου Κυβέλη: kyveli.eu.

Περιοχή παρατηρήσεων

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Τόποι

Ονόματα

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Μάιος 2023

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Δελτίο περιγραφής του Φορέα.

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Νίκος Π. Κουτσουμπός

Περιοχή εισαγωγών

Σχετιζόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Σχετιζόμενοι τόποι