Fonds Α.Ε. 164 - Κατσέλη, οικογένεια (Κατσέλης, Πέλος και Κατσέλη, Αλέκα και Σαγιάννου, Μαίρη)

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 164

Title

Κατσέλη, οικογένεια (Κατσέλης, Πέλος και Κατσέλη, Αλέκα και Σαγιάννου, Μαίρη)

Date(s)

  • 1921-1994 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

66 αρχειακά κουτιά (έγγραφα)
24 αρχειακά κουτιά (φωτογραφικά τεκμήρια)

Context area

Name of creator

(1903 ή 1907-1981)

Biographical history

Ο Πέλος (Πελοπίδας) Κατσέλης, του Νικολάου και της Ελεωνόρας, γεννήθηκε στο Ναζλί της Μικράς Ασίας. Ξεκίνησε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και τις ολοκλήρωσε στο παράρτημά της στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκε η οικογένειά του, όταν ο ίδιος ήταν σε νεαρή ηλικία. Το 1924 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου. Στη διάρκεια των σπουδών του δημοσίευσε άρθρα σε νεανικά περιοδικά, και αργότερα συνεργάστηκε ως κριτικός και αρθρογράφος με περιοδικά (Ελληνικά Γράμματα, Νεοελληνικά Γράμματα κ.ά.), υπογράφοντας ορισμένες φορές «Σουδενίτης» από τον τόπο καταγωγής του πατέρα του, το χωριό Σουδενά της Ηπείρου. Συνέχισε τις θεατρικές σπουδές του στην Αυστρία (Βιέννη, 1933) και τη Γερμανία (Μόναχο, Βερολίνο, Δρέσδη, Φρανκφούρτη, 1937‒1939). Από τη Γερμανία συνεργάστηκε ως ανταποκριτής με την εφημερίδα Η Καθημερινή. Εξέδωσε δύο μελέτες για το θέατρο του Σαίξπηρ (Σαίξπηρ Ι. Οθέλλος: Νόημα και χαρακτήρες, Αθήνα, Τυπογραφικά Καταστήματα Ακροπόλεως, [1933], και Κριτικά δοκίμια και μελέτες γύρω απ’ το θέατρο: Ρωμαίος και Ιουλιέτα – Ο Σαίξπηρ κωμωδιογράφος, Αθήνα, Μαυρίδης, 1943). Στο θέατρο εμφανίστηκε αρχικά ως ηθοποιός και ως ιδρυτικό μέλος του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, περνώντας και στο χώρο της σκηνοθεσίας, ήδη το 1929 (Λέων Τολστόι, Το ζωντανό πτώμα, θίασος «Σπουδή», θέατρο Αθήναιον). Το 1939 ανέλαβε σκηνοθέτης του περιοδεύοντος κλιμακίου του Εθνικού Θεάτρου «Άρμα Θέσπιδος», θέση στην οποία παρέμεινε ώς το 1941. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Λυρική Σκηνή, την Εθνική Ραδιοφωνία, τον εταιρικό θίασο του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών «Άρμα Θεάτρου», καθώς και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου. Από το 1951 ώς το 1959 διετέλεσε καλλιτεχνικός σύμβουλος της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης και σκηνοθέτησε θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτούς χώρους (Ύδρα, Ναύπακτος, Μεσολόγγι, Λίνδος), στο πλαίσιο της θεωρίας του για μια λαϊκή και στρατευμένη θεατρική τέχνη, την οποία ο ίδιος ονόμασε «Φυσικό Θέατρο». Δίδαξε στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου (1941‒1946) και στη Σχολή Σταυράκου (1956). Το 1957 ίδρυσε δική του δραματική σχολή, τη διεύθυνση της οποίας διατήρησε ως το τέλος της ζωής του.

Name of creator

(1917-1994)

Biographical history

Η Αλέκα (Αλεξάνδρα) Μαζαράκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ήταν κόρη του γενικού διευθυντή της Τράπεζας Αθηνών Αθανασίου Μαζαράκη και της συζύγου του Λουκίας το γένος Κηλαϊδίτη. Απόφοιτη της Σχολής Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα και της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης. Εμφανίστηκε στη σκηνή αρχικά στις παραστάσεις χορού της Κούλας Πράτσικα και στη συνέχεια ως ηθοποιός του Θεάτρου Τέχνης (1943, στο έργο του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω Το πρώτο έργο της Φάννυ). Παρέμεινε στο Θέατρο Τέχνης ώς το 1944, οπότε μεταπήδησε στο Εθνικό Θέατρο με το οποίο τήρησε μακροχρόνια συνεργασία. Η Αλέκα Κατσέλη συνεργάστηκε επίσης με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Ραδιοφωνία και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου, όπου διετέλεσε επίσης θιασάρχης και συνθιασάρχης. Πρωταγωνίστησε σε κινηματογραφικές ταινίες και τηλεοπτικές παραγωγές. Διετέλεσε για σειρά ετών ιέρεια και πρωθιέρεια στις τελετές αφής της ολυμπιακής φλόγας, από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου πλάι στην Κούλα Πράτσικα (1936) ώς τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο (1964). Ασχολήθηκε και με τη θεατρική μετάφραση, ενώ δίδαξε στη Σχολή Ορχηστικής Τέχνης της Κούλας Πράτσικα (1947) και στη δραματική σχολή Πέλου Κατσέλη, της οποίας ανέλαβε τη διεύθυνση μετά τον θάνατο του συζύγου της και ώς το 1985. Με τον Πέλο Κατσέλη παντρεύτηκαν το 1945 και απέκτησαν δύο κόρες, τη Νόρα και τη Λούκα.

Name of creator

(1909-1932)

Biographical history

Η Μαίρη Σαγιάννου γεννήθηκε στα Δαρδανέλλια. Ήταν κόρη του Γεωργίου Σαγιάννου από τη Μάδυτο και της συζύγου του Καλλιόπης το γένος Πρόκου από το Κάστρο της Σίφνου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένεια Σαγιάννου εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Η Μαίρη Σαγιάννου φοίτησε στο Ωδείο Πειραιά, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου, όπου γνωρίστηκε με τον Πέλο Κατσέλη. Παντρεύτηκαν το 1929 και χώρισαν λίγους μήνες πριν από το θάνατό της. Από το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1920 ως τον πρόωρο θάνατό της από τύφο, η Σαγιάννου πήρε μέρος σε παραστάσεις του Θεατρικού Φοιτητικού Ομίλου, της Επαγγελματικής Σχολής Θεάτρου, θιάσων όπως «Των Νέων» και της «Εταιρείας Ελλήνων Καλλιτεχνών», και διακρίθηκε ως πρωταγωνίστρια στον κινηματογράφο και στο Εθνικό Θέατρο.

Archival history

Η πρώτη εργασία ταξινόμησης, περιγραφής και ευρετηρίασης του αρχείου πραγματοποιήθηκε το 2001 . H παρούσα ενημέρωση του ευρετηρίου ολοκληρώθηκε με αφορμή την αναταξινόμηση και εκ νέου επεξεργασία του αρχειακού υλικού. Στην ενημερωμένη εκδοχή του ευρετηρίου έχουν περιληφθεί προσθήκες και έχουν αποκατασταθεί αβλεψίες και παραλείψεις της παλαιότερης μορφής του.
Στην ταξινόμηση του 2001 οι αρχειακοί φάκελοι ήταν 58, ενώ τα λευκώματα είχαν αριθμηθεί χωριστά και τοποθετηθεί σε 17 κουτιά. Στη διάρκεια της αναταξινόμησης του αρχείου, τα επικολλημένα στα λευκώματα φωτογραφικά τεκμήρια αποκολλήθηκαν, με στόχο την διατήρηση, ταξινόμηση, αρίθμηση και αναλυτική καταλογογράφησή τους. Από τα λευκώματα αποκολλήθηκαν, επίσης, έγγραφα και άλλα τεκμήρια, που εντάχθηκαν στους προϋπάρχοντες αρχειακούς φακέλους. Τέλος, τα αποκόμματα Τύπου που παραδόθηκαν επικολλημένα στα εν λόγω λευκώματα, παρέμειναν στην αρχική τους κατάσταση (καθώς η αποκόλληση στην περίπτωση αυτή ήταν αδύνατη) και ενσωματώθηκαν στην αντίστοιχη αρχειακή ενότητα, σε χρονολογική σειρά και με συνεχή, μετά τον αριθμό 58, αρίθμηση.
Στη σημερινή, τελική, μορφή του, το αρχείο Κατσέλη εκτείνεται σε εξήντα έξι (66) αρχειακούς φακέλους εγγράφων, ενώ το φωτογραφικό του τμήμα αριθμεί είκοσι τέσσερις (24) επιπλέον φακέλους, με χωριστή αρίθμηση.

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεές Αλέκας Κατσέλη, 1988‒1990
Δωρεά Νόρας και Λούκας Κατσέλη, 1995

Content and structure area

Scope and content

Θεατρικά έργα, θεατρικές μεταφράσεις και διασκευές, βιβλία σκηνοθεσίας, επαγγελματικά έγγραφα, κείμενα, ομιλίες, άρθρα, αποκόμματα Τύπου, αλληλογραφία, σκίτσα και σχέδια, ηχητικό και έντυπο υλικό, φωτογραφικά τεκμήρια, θεατρικά προγράμματα κ.ά.

Appraisal, destruction and scheduling

Δεν έγινε καμία εκκαθάριση

Accruals

Δεν αναμένονται προσθήκες

System of arrangement

Έγινε χρονολογική και θεματική ταξινόμηση

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση

Conditions governing reproduction

Language of material

  • English
  • French
  • German
  • Greek

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Αναλυτική περιγραφή φακέλου/υποφακέλου σε ηλεκτρονική μορφή

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Publication note

Notes area

Note

Note

Note

Οι 5021 φωτογραφίες (1900‒1993) και τα 416 θεατρικά προγράμματα (1922‒1993) του αρχείου έχουν καταλογογραφηθεί σε επίπεδο τεκμηρίου στο ηλεκτρονικό πρόγραμμα LibSolution.

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Dates of creation revision deletion

Ταξινόμηση και σύνταξη ευρετηρίου: 2001
Ενημέρωση ευρετηρίου: 2008

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής Φορέα

Archivist's note

Κωνσταντίνα Σταματογιαννάκη

Accession area