Fonds - Αρχείο Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (Κ442)

Identity area

Reference code

Title

Αρχείο Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (Κ442)

Date(s)

  • 1894-1977 (Creation)

Level of description

Fonds

Extent and medium

66 φάκελοι

Context area

Name of creator

(1875-1981)

Administrative history

Η ιστορία του Λαυρίου και της μεταλλευτικής και μεταλλουργικής δραστηριότητας στην περιοχή ξεκινούν από την αρχαιότητα. Η περιοχή υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα μεταλλουργικά κέντρα εκμετάλλευσης αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων και παραγωγής ασημιού. Η δραστηριότητα αυτή έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά τη περίοδο ακμής της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Η παύση των μεταλλευτικών εργασιών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, σήμανε και το κλείσιμο της εκμετάλλευσης των ορυχείων.

Το νεότερο Λαύριο δημιουργήθηκε με αφετηρία τις έρευνες του Έλληνα μεταλλειολόγου Ανδρέα Κορδέλα, το 1863. Η "Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου", δεύτερο επιχειρηματικό εγχείρημα, στη χώρα μας, του Ιταλού μεταλλειολόγου και επιχειρηματία Jean Baptiste Serpieri, ιδρύθηκε το 1875 στη περιοχή του Κυπριανού. Η εταιρεία υπήρξε μια από τις μακροβιότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Κύρια δραστηριότητα της ήταν η επεξεργασία ποικίλων αργυρομολυβδούχων μεταλλευμάτων, με βασικά προϊόντα τον μόλυβδο υψηλής ποιότητας και το ασήμι. Οι μεταλλευτικές-μεταλλουργικές επιχειρήσεις του Λαυρίου, με προεξάρχουσες τη Γαλλική (1875-1981) και την Ελληνική (1873-1917), και η πρώτη ιδιαίτερα, υπήρξαν πρωτοπόρες στην εισαγωγή τεχνολογικών καινοτομιών τόσο στην ίδια την παραγωγή όσο και στο δημόσιο βίο (μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, κατασκευή του σιδηροδρόμου σύνδεσης Λαυρίου - Αθήνας - Πειραιά, οργανωμένα οικιστικά σύνολα στέγασης εργαζομένων κ.ο.κ.) και διαμόρφωσαν την πόλη του Λαυρίου ως την πρώτη «company town» της χώρας, που μετεξελίχθηκε σε βιομηχανική πόλη μετά τον Β’ΠΠ. Ταυτόχρονα, η συσσώρευση του εργατικού δυναμικού από διάφορες περιοχές, η δημιουργία των πρώτων σωματείων και εργατικών κινητοποιήσεων, αποτέλεσαν κομβικά σημεία στην ιστορία του Ελληνικού εργατικού κινήματος. Η μακρόχρονη μεταλλευτική δραστηριότητα συνέβαλε στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής αλλά και της χώρας, ιδίως κατά τον 19ο και πρώιμο 20ο αι.

Από το 1992 οι εγκαταστάσεις της ΓΕΜΛ έχουν κηρυχθεί ενιαίο διατηρητέο μνημείο εθνικής κληρονομιάς, έχουν περιέλθει στο Δημόσιο και αποδοθεί (1993) στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την αξιοποίησή τους, με την ίδρυση και λειτουργία του Τεχνολογικού και Πολιτιστικού Πάρκου. Φορέας διαχείρισης του χώρου είναι η Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του ΕΜΠ (ΕΑΔΙΠ-ΕΜΠ) που ιδρύθηκε το 1996 για τον σκοπό αυτό.

Archival history

Το αρχείο αποτελούσε τμήμα της συλλογής βιομηχανικών αρχείων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά
Δωρητής: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών
Ημερομηνία δωρεάς: 26/11/2010
ΑΒΕ 1804

Content and structure area

Scope and content

Αρχείο της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου (Compagnie Française des Mines du Laurium - C.F.M.L.). Πρόκειται για τμήμα του αρχείου της Γεωμετρικής Υπηρεσίας (Service de Géométrie) της εταιρείας. Περιέχει κυρίως βιβλία με καταγραφή τοπογραφικών δεδομένων, στο πλαίσιο των εργασιών αποτύπωσης, διάνοιξης και στήριξης των υπόγειων στοών. Περιλαμβάνεται επίσης ποικίλο άλλο υλικό, καθώς και μεγάλος αριθμός σχεδίων και χαρτών, όπου αποτυπώνονται τα δίκτυα στοών των μεταλλείων. Αναλυτικά τα περιεχόμενα του αρχείου έχουν ως εξής:

Σειρά 1: Τοπογραφικές μετρήσεις βορείως του Φρέατος Σερπιέρι
1.1. Βιβλίο "Nord P.S. B, 1896-97" Φ. 1
1.2. Βιβλίο "Nord P.S. C, 1897-98" Φ. 2
1.3. Βιβλίο "Nord P.S. E, 1898" Φ. 3
1.4. Βιβλίο "Nord P.S. G, 1899" Φ. 4
1.5. Βιβλίο "Nord P.S. H, 1899-00" Φ. 5
1.6. Βιβλίο "Nord P.S. I, 1900" Φ. 6
1.7. Βιβλίο "Nord P.S. K, 1900-001" Φ. 7
1.8. Βιβλίο "Nord P.S. M, 1902" Φ. 8
1.9. Βιβλίο "Nord P.S. N, 1903" Φ. 9
1.10. Βιβλίο "Nord P.S. N, 1903-904" Φ. 10
1.11. Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Région Nord" Φ. 11

Σειρά 2: Τοπογραφικές μετρήσεις νοτίως του Φρέατος Σερπιέρι και στην περιοχή της Συντερίνας
2.1. Βιβλίο "Sud P.S. 2, 1896" Φ. 12
2.2. Βιβλίο "Sud P.S. 3, 1897" Φ. 13
2.3. Βιβλίο "Sud P.S. 4bis, 1897-98" Φ. 14
2.4. Βιβλίο "Sud P.S. 4, 1898-99" Φ. 15
2.5. Βιβλίο "Sud du P.S. et D de C 5, 1899" Φ. 16
2.6. Βιβλίο "Sud du P.S. et R. Synterini 7, 1900-1901" Φ. 17
2.7. Βιβλίο "Sud du P.S. et P. Synterini 8, 1901-1902" Φ. 18
2.8. Βιβλίο "Sud du P.S. et P. Synterini 9, 1902-1903" Φ. 19
2.9. Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Région Sud" ή "Région Syntérini" Φ. 20

Σειρά 3: Τοπογραφικές μετρήσεις στην κεντρική περιοχή των μεταλλείων
3.1. Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Région du Centre" Φ. 21

Σειρά 4: Τοπογραφικές μετρήσεις στην περιοχή της Σουρέζας
4.1. Βιβλίο [C.F.M.L. District de Sourésa] Φ. 22
4.2. Βιβλίο "C.F.M.L. District de Sourésa No 6, 1901" Φ. 23
4.3. Βιβλίο "C.F.M.L. District de Sourésa No 7, 1903-04" Φ. 24
4.4. Βιβλίο "C.F.M.L. District de Sourésa No 8, 1904-05" Φ. 25
4.5. Βιβλίο "C.F.M.L. District de Sourésa No 10-12" Φ. 26
4.6. Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "District de Sourésa" Φ. 27

Σειρά 5: Τοπογραφικές μετρήσεις στην περιοχή της Καμάριζας
5.1. Βιβλίο [Camarésa] Φ. 28
5.2. Βιβλίο "Districts de Camarésa, 1901-1902" Φ. 29
5.3. Βιβλίο "Camarésa Νο 11" Φ. 30

Σειρά 6: Τοπογραφικές μετρήσεις στην περιοχή Δημολιάκι
6.1. Βιβλίο "5", "Région Dimoliaki" Φ. 31
6.2. Βιβλίο μικρού σχήματος με ένδειξη "Région Dimoliaki" Φ. 32

Σειρά 7: Τοπογραφικές μετρήσεις στην περιοχή Μερκάτη
7.1. Βιβλίο "R. Mercati" Φ. 33
7.2. Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Région Mercati" Φ. 34

Σειρά 8: Σημειώσεις τοπογραφικών μετρήσεων των εργοδηγών A. Rappegno, L. Adamopoulos, Léonis και Α. Migliori
8.1 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "A. Rappegno" Φ. 35
8.2 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "L. Adamopoulos" Φ. 36
8.3 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Léonis" ή "Α. Migliori" Φ. 37

Σειρά 9: Σημειώσεις τοπογραφικών μετρήσεων με χρήση πυξίδας, θεοδόλιχου, ταχύμετρου
9.1 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Levé à la Boussole" ή "Région Districts" Φ. 38
9.2 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Levé au Théodolite" Φ. 39
9.3 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Carnet de Tachéométrie" ή "Ταχυμετρικόν Σημειωματάριον" Φ. 40

Σειρά 10: Σημειώσεις τοπογραφικών μετρήσεων χωρίς ενδείξεις
10.1 Βιβλίο μετρήσεων άτιτλο Φ. 41
10.2 Βιβλίο μετρήσεων άτιτλο, με ένδειξη "2 bis" Φ. 42
10.3 Βιβλία μετρήσεων μικρού σχήματος χωρίς ενδείξεις Φ. 43
10.4 Αυτοσχέδια τετράδια μετρήσεων Φ. 44

Σειρά 11: Βιβλία καταγραφής διαφόρων εργασιών
11.1 Βιβλία μικρού σχήματος με ένδειξη "Carnet de Nivellement" Φ. 45
11.2 Βιβλία καταγραφής γεωμετρικών παραμέτρων Φ. 46
11.3 Βιβλίο "Teneurs moyennes" Φ. 47
11.4 Βιβλίο "Prix de Revient à la Mine et Tableau pour Primes" Φ. 48
11.5 Βιβλίο "Tournées des Maîtres-Mineurs" και "Tournées des Géomètres" Φ. 49
11.6 Βιβλίο μεταλλευμάτων 1 Φ. 50
11.7 Βιβλίο εξόδων εργοδηγών Φ. 51
11.8 Βιβλίο εκτελεσθεισών εργασιών Φ. 52
11.9 Βιβλίο μεταλλευμάτων 2 Φ. 53
11.10 Βιβλία "Registre des Consignes" Φ. 54
11.11 Βιβλία μικρού σχήματος με ενδείξεις "Camarésa", "Puits Serpieri", "Hilarion" κ.ά. Φ. 55
11.12 Βιβλία "Ventilation Journalier" Φ. 56
11.13 Βιβλίο μικρού σχήματος με ένδειξη "Carnet des Rapports Hebdomadaires" Φ. 57

Σειρά 12: Ποικίλα
12.1 Καταστατικό της Ιταλικής Εταιρείας Πρόνοιας και Ευεργεσίας στην Αττική Φ. 58
12.2 Μπλοκ "Δελτίον Εσωτερικής Διακινήσεως (Μεταφορών)" Φ. 59
12.3 Μπλοκ "3ème Souche" Φ. 60
12.4 Λυτά έγγραφα Φ. 61

Σειρά 13: Παράρτημα: Χάρτες και σχέδια
13.1 Φάκελος "Plan d'Ensemble de la Mine de Plaka" Φ. 62
13.2 Φάκελος με φύλλα άτιτλου χάρτη των μεταλλείων Φ. 63
13.3 Φάκελος "C.F.M.L. Mine de Camarésa" Φ. 64
13.4 Φάκελος με διάφορους χάρτες των μεταλλείων Φ. 65
13.5 Χάρτες και ποικίλα σχέδια μεγάλων διαστάσεων Φ. 66

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Conditions governing reproduction

Language of material

Script of material

Language and script notes

Σχεδόν όλο το υλικό του αρχείου είναι στη γαλλική γλώσσα.

Physical characteristics and technical requirements

Περιλαμβάνεται ευαίσθητο υλικό, χάρτες και σχέδια σε μεγάλες διαστάσεις.

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Αποτελεί τμήμα του ιστορικού αρχείου της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, το κυρίως σώμα του οποίου έχει περιέλθει στον Φορέα Διαχείρισης του Τεχνολογικού Πάρκου Λαυρίου και φυλάσσεται στα πρώην κτίρια της εταιρείας στο Λαύριο. Βλ. εδώ: https://greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/u-2413

Related descriptions

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Name access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

Dates of creation revision deletion

Script(s)

Sources

Accession area