Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1900-1948 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
2 βιβλία, 1 φάκελος (252 έγγραφα), 16 έντυπα και περιοδικά
Context area
Name of creator
Biographical history
Οι αδελφοί Μανώλης και Σταμάτης Καραθανάσης ίδρυσαν στο Βαθύ της Σάμου το 1887 (ή, σύμφωνα με την ένδειξη στα πακέτα τσιγάρων της εταιρείας, το 1882) εταιρεία με την επωνυμία «Μ.Χ. Καραθανάσης & Σία» και με αντικείμενο διάφορες εμπορικές εργασίες.
Η εταιρεία διακρίθηκε στον τομέα της παραγωγής τσιγάρων και έγινε ένας από τους σημαντικότερους καπνεμπορικούς οίκους της Σάμου. Ανέπτυξε συναλλαγές τόσο με τις ευρωπαϊκές αγορές (Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία, Γερμανία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Δανία κ.ά.) όσο και με τις αγορές της Άπω Ανατολής (Κίνα, Ιαπωνία, Ινδοκίνα), της Νότιας Αφρικής και της Αμερικής (αν και για την τελευταία τα τεκμήρια που υπάρχουν στο αρχείο είναι ελάχιστα). Ο οίκος τιμήθηκε για την ποιότητα των τσιγάρων του με χρυσό μετάλλιο και βραβείο τιμής στη διεθνή έκθεση των Αθηνών το 1903 και με βραβείο τιμής στη διεθνή έκθεση του Παναμά το 1915.
Η εταιρεία φαίνεται ότι λειτούργησε μέχρι το 1943. Το εργοστάσιο καταστράφηκε στις 17.11.1943 κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του Βαθέος από τους Γερμανούς. Μετά το 1945 τα μηχανήματα μεταφέρθηκαν σε άλλο χώρο και το εργοστάσιο λειτούργησε ξανά για ελάχιστο χρονικό διάστημα.
Ο Μανώλης Καραθανάσης (π.1860-1913) γεννήθηκε στο Πάνω Βαθύ της Σάμου. Ο πατέρας του, Χριστόδουλος, ήταν γεωργός. Σύμφωνα με την Ηρώ Παπαμόσχου, εγγονή του Μανώλη, ο ίδιος πήγε στην Αίγυπτο για να μάθει πως φτιάχνονται τα χειροποίητα τσιγάρα.
Ο Μανώλης Καραθανάσης παντρεύτηκε την Αικατερίνη, κόρη του καραβοκύρη Λουκιανού Παπανδρέου, από το Καρλόβασι. Μαζί απέκτησαν 8 παιδιά: τη Μαρία, τον Χριστόδουλο, την Αντιγόνη, τον Λουκιανό, την Πηνελόπη (Πιπίτσα), τον Δημήτριο, τον Ορέστη και τον Ιωάννη.
Ο Μανώλης Καραθανάσης ασκούσε τη διεύθυνση της εταιρείας. Διετέλεσε βουλευτής Καρλοβασίων το 1908-1909.
Ο Σταμάτης Καραθανάσης (1859-1916) γεννήθηκε στο Μεσαίο Καρλόβασι και πέθανε στην Αθήνα. Ήταν παντρεμένος με την Όλγα, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά: τον Χριστόδουλο, τον Ιωάννη και τον Ξενάκη.
Ο Χριστόδουλος Καραθανάσης (π.1890-;) γιος του Μανώλη Καραθανάση, φαίνεται ότι διαδέχθηκε τον πατέρα και το θείο του στη διαχείριση του εργοστασίου. Σπούδασε στη Ροβέρτειο Σχολή στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στο Neuchatel της Ελβετίας. Ο Χριστόδουλος παντρεύτηκε την Ιωάννα Καριώτογλου και απέκτησε δυο κόρες, την Μάρω και την Κρινώ.
[Πηγές σύνταξης βιογραφικών : 1. «Τα σαμιακά καπνά και σιγαρέττα», Αρχείον Σάμου, Σύγγραμμα Περιοδικόν του Νικολάου Ζαφειρίου, τομ. Β΄, Αθήνα 1947, σσ. 183-190. 2. «Σταμάτιος Χ. Καραθανάσης» (νεκρολογία), Μικρασιατικόν Ημερολόγιον 1918, σσ. 103-104. Μάνος Χαριτάτος, Πηνελόπη Γιακουμάκη, Ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου, Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1998 (β΄ εκδ.), σσ. 234-235. Πληροφορίες από την Ηρώ Παπαμόσχου, εγγονή του Μανώλη Καραθανάση. 3. Υλικό του αρχείου].
Repository
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά Κρινώς Καραθανάση, 17/11/1997
ΑΒΕ 167
Content and structure area
Scope and content
- Υλικό της καπνοβιομηχανίας Καραθανάση: Βιβλία ταμείου, Στατιστικοί πίνακες εξαγωγής καπνού, εργατών, πρόχειρα βιβλία ταμείου.
- Λοιπό υλικό: Περιοδικά ''Μόρφωση'', 15ήμερη έκδοση της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε, "Αγροτική Επιθεώρηση", μαθήματα πολιτικής οικονομίας Σχολής ''Δημήτρης Γληνός'', έγγραφα του Κ.Κ.Ε..
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Καραθανάση, Αδελφοί (Subject)
- Κοµµουνιστικό Κόµµα Ελλάδας (Subject)
- Γληνός, Δημήτρης (Subject)