Αρχείο αρ. comp. 254 - Μπεράτης, Γιάννης

Περιοχή αναγνώρισης

Κωδικός αναγνώρισης της ενότητας περιγραφής

GR ELIA-MIET αρ. comp. 254

Τίτλος

Μπεράτης, Γιάννης

Χρονολογία(ες)

  • 1907-2013 (Δημιουργία)

Επίπεδο περιγραφής

Αρχείο

Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις)

7 RB

Περιοχή πλαισίου παραγωγής

Όνομα του παραγωγού

(1904-1968)

Βιογραφικό σημείωμα

Ο Γιάννης Μπεράτης γεννήθηκε το 1904 στην Αθήνα. Ο πατέρας του Σπυρίδων Μπεράτης ήταν αντισυνταγματάρχης Μηχανικού, καθηγητής στη Σχολή Ευελπίδων. Η μητέρα του Ευγενία ήταν κόρη του Ιωάννου Δέδε, μηχανικού της Εθνικής Τράπεζας. Ο Μπεράτης έχασε τον πατέρα του το 1907 και το 1908 η μητέρα του παντρεύτηκε με τον Χρήστο Θεοδωρακόπουλο. Κατά τις εγκύκλιες σπουδές του φοίτησε στα σχολεία «Μακρή» όπου ήταν συμμαθητής του Κ.Θ.Δημαρά, Β΄ Γυμνάσιο της οδού Σολωμού, «Παλλάδιο Λύκειο». Το 1921 διορίστηκε στο υποκατάστημα Παξών της Εθνικής Τράπεζας και το 1923 μετατέθηκε στην Κέρκυρα. Το 1924 παντρεύτηκε την Ελένη Μελίτα με την οποία απέκτησε τον γιο του Ανδρέα. Την ίδια χρονιά κλήθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία και στάλθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας ως γραμματέας του στρατιωτικού ακόλουθου. Το 1927 επέστρεψε στη θέση του στην Εθνική Τράπεζα της Κέρκυρας και την επόμενη χρονιά μετατέθηκε στην Αθήνα. Το 1930 παραιτήθηκε από την Τράπεζα και πραγματοποίησε «τυχοδιωκτικό» ταξίδι στη Συρία, την Αραβία και την Αίγυπτο, χωρίς αποτελέσματα. Από το 1931 συνεργάστηκε με την εφημερίδα Πολιτεία και άλλα έντυπα και συνδέθηκε ξανά με την παιδική και εφηβική του αγάπη Νίτσα Καράλη που είχε μετεγκατασταθεί στην Ελλάδα από τη Ρωσία όπου μεγάλωσε. Το 1936 διορίστηκε στο τμήμα «Ελέγχου Κινηματογραφικών Ταινιών, Θεατρικών Έργων, Διαλέξεων και Φωνοληψιών» της μεταξικής δικτατορίας, υπηρεσία στην οποία είχε αποσπαστεί και ο στενός του φίλος Τέλλος Άγρας, και με την έναρξη του πολέμου εργάστηκε και στο τμήμα Ελέγχου Ξένων Ανταποκριτών. Το 1941 η Νίτσα πέθανε και ο ίδιος κατετάγη, ύστερα από επίμονες προσπάθειες και χάρη στην ιταλομάθειά του, ως εθελοντής στρατιώτης και σε λίγο πήρε το βαθμό του εφ. ανθυπασπιστού διερμηνέως. Στο τέλος της ίδιας χρονιάς, μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, γνωρίστηκε με την Άννα Χάνδακα, μετέπειτα σύζυγό του, ενώ αρνήθηκε να συνεργαστεί σε ραδιοφωνικές εκπομπές γερμανικής προπαγάνδας. Το 1943 κατατάχθηκε στον ΕΔΕΣ ως διερμηνέας για ιταλούς αιχμαλώτους. Το 1944 επέστρεψε στην Αθήνα και από 1945 εργάστηκε στη Διεύθυνση Τύπου και Πληροφοριών του Υπουργείου Εξωτερικών, υπηρεσία από την οποία τέθηκε σε τρίμηνη διαθεσιμότητα το 1946 και απολύθηκε το 1948 λόγω της δημοσίευσης του έργου του Οδοιπορικό του ’43. Από το 1949 εργάστηκε ως μεταφραστής στις εκδόσεις Γκοβόστη. Το 1957 εργάστηκε στη Νάξο ως επόπτης του λατομείου της εταιρείας Μαρνάξ στην οποία είχε διευθυντική θέση ο πατριός του Χ. Θεοδωρακόπουλος. Το 1958 προσελήφθη στο περιοδικό Ταχυδρόμος όπου συνεργαζόταν με μεταφράσεις και με τη στήλη «Η Ιστορία όπως δεν εγράφη». Το 1959 παντρεύτηκε την Άννα Χάνδακα. Από το 1962 διαπιστώθηκε η προσβολή του από «χρονία λοίμωξη του νευρικού συστήματος και δη του νωτιαίου μυελού» και το 1968 πέθανε, ύστερα από πολύμηνη ασθένεια.

Δημοσιευμένα έργα του Μπεράτη είναι τα: Διασπορά (1930), Αυτοτιμωρούμενος. Μυθιστορηματική βιογραφία του Μπωντλαίρ (1935), Στιγμές (1940), Οδοιπορικό του ’43 (1946), Στρόβιλος (1961), Το Πλατύ ποτάμι (ολοκληρωμένη έκδοση 1965, είχαν προηγηθεί τμηματικές δημοσιεύσεις από το 1942).

Συνέγραψε όμως περισσότερα πεζογραφικά έργα τα οποία τελικά κατέστρεψε ή δεν δημοσίευσε ποτέ: «Σκέψεις» (1924), «Μπαρόκο» (1927), «Ένα ταξιδάκι τωρινό και ωφέλιμο», διήγημα (1928), «Δοστογιέβσκυ, ο άνθρωπος» (1936), «Σωσίας» (1957).

Ιστορικό της ενότητας περιγραφής

Διαδικασία πρόσκτησης

Δωρεά της συζύγου του Άννας Μπεράτη.

Περιοχή περιεχομένου και διάρθρωσης

Παρουσίαση περιεχομένου

Χειρόγραφα έργων, ημερολογίων και άλλων κειμένων του Μπεράτη, δημοσιεύματα αγγελιών, ειδήσεων, κριτικών κ.λπ. για τα έργα του, φιλική και οικογενειακή αλληλογραφία, επιστολές και σημειώματα μεταξύ του Μπεράτη και των συζύγων του (Νίτσας Καράλη και Άννας Χάνδακα), κείμενα και άλλα τεκμήρια που τις αφορούν, προσωπικά πιστοποιητικά κ.ά., έγγραφα και άλλα τεκμήρια από τη στρατιωτική και επαγγελματική υπηρεσία του Μπεράτη.

Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση

Προσθήκες υλικού

Σύστημα ταξινόμησης

Ειδολογική, χρονολογική

Περιοχή όρων πρόσβασης και χρήσης

Όροι πρόσβασης

Όροι αναπαραγωγής

Γλώσσα(ες) των τεκμηρίων

Αλφάβητο(α) των τεκμηρίων

Σημειώσεις για τη γλώσσα και γραφή των τεκμηρίων

Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις

Εργαλεία έρευνας

Περιοχή συμπληρωματικών πηγών

Εντοπισμός πρωτοτύπων

Εντοπισμός αντιγράφων

Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής

Σχετιζόμενες περιγραφές

Σημείωση δημοσίευσης

Τεκμήρια του αρχείου έχουν χρησιμοποιηθεί στις ακόλουθες δημοσιεύσεις:

Γ.Φαρίνου-Μαλαματάρη, Γιάννης Μπεράτης. Σχεδίασμα Βιο-εργογραφίας. Το Πλατύ Ποτάμι. Αθήνα, Ίδρυμα Γουλανδρή-Χόρν, 1994.

Μαρία Ρώτα, «Ο Γιάννης Μπεράτης στην Απείρανθο του 1957», Απεραθίτικα, χρ. 1ος, τχ. 3 (Δεκέμβριος 1988-Φεβρουάριος 1989).

Περιοδικό Η Λέξη. Αφιέρωμα στον Γ. Μπεράτη. Μάιος-Ιούνιος 1988, τεύχος 74. Από το αρχείο του Ε.Λ.Ι.Α. προέρχονται τα εξής: Γιάννης Μπεράτης, «Σημειώσεις από το μέτωπο», σσ. 347-349 - Γιώργος Πράτσικας, «Επιστολή στον αξιωματικόν Ιωάννην Μπεράτην, σ. 350 - Γιώργος Σεφέρης, «Τρία γράμματα και μία κάρτα στον Γιάννη Μπεράτη», σσ. 351-353.

Στις παραπάνω δημοσιεύσεις το αρχείο έχει χρησιμοποιηθεί αταξινόμητο. Τα αναφερόμενα σε αυτές τεκμήρια βρίσκονται πλέον στις θέσεις που φαίνονται στην περιγραφή της ταξινόμησης.

Το 2001 εκδόθηκε από την Έρη Σταυροπούλου η σωζόμενη στο αρχείο μορφή του έργου του Μπεράτη Ένας Σωσίας : Γιάννης Μπεράτης, Ένας σωσίας. Τα σπαράγματα ενός χαμένου βιβλίου. Αθήνα, Ερμής, 2001. Βλ. επίσης: Έρη Σταυροπούλου, «Ένα χαμένο έργο: Γιάννη Μπεράτη, ‘Ένας Σωσίας’», Τα Νέα του Ε.Λ.Ι.Α., αρ. 59, χειμερινό αρχειοστάσιο 2001, σσ. 6-14.

Το 2015 εκδόθηκε το: Γιάννης Μπεράτης, Ο μαύρος φάκελος, εισαγωγή – φιλολογική επιμέλεια Έρη Σταυροπούλου, Αθήνα, Ερμής, 2015.

Περιοχή παρατηρήσεων

Σημείωση

Σημείωση

Εναλλακτικός(οί) κωδικός(οί) αναγνώρισης

Σημεία πρόσβασης

Ονόματα

Είδη

Περιοχή ελέγχου της περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης περιγραφής

Κωδικός αναγνώρισης του φορέα καθιέρωσης της εγγραφής

Κανόνες και/ή συμβάσεις

Ημερομηνίες δημιουργίας, αναθεώρησης ή κατάργησης της περιγραφής

Αλφάβητο(α)

Πηγές

Δελτίο περιγραφής Φορέα.

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Παρατηρήσεις και Όνομα Αρχειονόμου

Περιοχή εισαγωγών

Σχετιζόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα

Σχετιζόμενα είδη

Σχετιζόμενοι τόποι