Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- Δεκαετία 1940-2022 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
145 αρχειακά κουτιά και 4 αρχειακά κουτιά με φωτογραφικό υλικό (αρχαιολογία)
Context area
Name of creator
Biographical history
Η Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου, κόρη του Νικόλαου Τορναρίτη και της Άννας Χατζηδημητρίου γεννήθηκε στις 9 Ιουνίου 1927 στη Λεμεσό της Κύπρου και ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της εκεί. Ο πατέρας της Νικόλαος Χρ. Τορναρίτης ήταν βιβλιοπώλης στη Λεμεσό και παιδονόμος, μετέπειτα καθηγητής στο εκεί Ημιγυμνάσιο. Θείος της ήταν ο φιλόλογος και νομικός Γιάγκος Τορναρίτης. Αδελφός της μητέρας της ήταν ο ποιητής Γλαύκος Αλιθέρσης (=Μιχάλης Χατζηδημητρίου). Η Έλση Μαθιοπούλου σπούδασε Φιλολογία και Ιστορία-Αρχαιολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (1948-1955). Το 1967 υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Βόννης, με επόπτη τον καθηγητή Ernst Langlotz και με θέμα «Zur typologie der Göttin Athena im 5 Jahrhundrent v. Ch».
Από το 1969 διορίστηκε με ετήσια σύμβαση ως Wissenschafitliche Mitarbeiterin στο Φιλολογικό Σεμινάριο του Πανεπιστημίου της Βόννης, όπου δίδασκε επίσης βυζαντινά και άλλα μεσαιωνικά κείμενα. Το 1971 διορίστηκε σε θέση λέκτορα Νέων Ελληνικών στο ίδιο σεμινάριο. Από το 1974 είχε μόνιμη θέση ως Akademische Rätin και από το 1987 ως Oberrätin στο ίδιο πανεπιστήμιο.
Από το 1995 δίδαξε ως καθηγήτρια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Από το 1996 ως το 2000 δίδαξε και στο νεοελληνικό τμήμα του Πανεπιστημίου του Erlangen στη Βαυαρία.
Συνεργάστηκε ως υπεύθυνη για την νοτιοανατολική Ευρώπη και την Κύπρο στο Graduit Kolleg (ερευνητικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα) της Φιλοσοφικής Σχολής του πανεπιστημίου της Βόννης που είχε ως θέμα «η Ιταλική Αναγέννηση και η Επίδρασή της στην Ευρώπη». Η έρευνά της είχε επικεντρωθεί στην εποχή της ενετοκρατίας στην Κύπρο και στην Κρήτη. Από το 2006 ήταν ιδρυτικό μέλος του διεθνούς ερευνητικού κέντρου «Centre for the Classical Tradition» της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόννης. Πέθανε τον Ιανουάριο του 2022.
Ήταν σύζυγος του δημοσιογράφου Βάσου Μαθιόπουλου, γιου του Πέτρου και της Μαργαρίτας Μαθιοπούλου. Κόρη τους είναι η Margarita Mathiopoulos.
[Πηγή σύνταξης βιογραφικού: Βιογραφικά σημειώματα της Έλσης Μαθιοπούλου-Τορναρίτου στο αρχείο της]
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Δωρεά της κόρης της, Margarita Mathiopoulos, Professor Emerita US Foreign Policy, University of Potsdam. Αύγουστος 2022.
Content and structure area
Scope and content
Υλικό από τις έρευνες και τις μελέτες της αρχαιολόγου και φιλολόγου Έλσης Μαθιοπούλου (φωτοαντίγραφα, σημειώσεις, εκτυπώσεις Η/Υ), από την ακαδημαϊκή σταδιοδρομία της σε πανεπιστήμια της Γερμανίας και από τη συνεργασία της με άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα. Το αρχαιολογικό μέρος του αρχείου αφορά την τυπολογία αγάλματος της Αθηνάς του 5ου αιώνα π.Χ., μαρμάρινα γλυπτά κλασικής και μεταφειδιακής εποχής καθώς και ρωμαϊκά αντίγραφα. Το μεσαιωνικό-νεοελληνικό μέρος αφορά βυζαντινούς (κυρίως τον Νικήτα Χωνιάτη) και μεταβυζαντινούς λογίους (κυρίως στη Βενετία), την κυπριακή και κρητική λογοτεχνία, την επίδραση του πετραρχισμού και της αναγέννησης σε αυτές, ιδιαίτερα το κυπριακό αναγεννησιακό canzoniere της Μαρκιανής βιβλιοθήκης, ποικίλα θέματα κυπριακού ενδιαφέροντος, τον Διονύσιο Σολωμό, τον Κ.Π. Καβάφη και άλλα θέματα νεοελληνικής λογοτεχνίας και γλώσσας καθώς και της διδακτικής της.
Περιέχει επίσης ανάτυπα, έντυπα και αποκόμματα για τα θέματα αυτά. Βιβλία με σημειώσεις της ή χωρίς εντάχθηκαν στη βιβλιοθήκη του ΕΛΙΑ.
Appraisal, destruction and scheduling
Εκκαθαρίστηκαν άδειοι φάκελοι, χάρτινα περιβλήματα και κάποια αποκόμματα χωρίς θεματική συνάφεια με το αρχείο και χωρίς σημειώσεις της.
Accruals
Πιθανές προσθήκες
System of arrangement
Πρώτη θεματική ταξινόμηση
Διάγραμμα ταξινόμησης
Α΄ μέρος: Αρχαιολογία
Aγάλματα Αθηνάς (κυρίως: Veletri και Hope-Farnese) (σημειώσεις, κείμενα της ίδιας, σχετική βιβλιογραφία): 15 φάκελοι
Αγάλματα Αθηνάς (δελτία): 1 φάκελος
Αγάλματα Αθηνάς (φωτοαντίγραφα από σχετικές μελέτες): 10 φάκελοι
Αγάλματα Αθηνάς (έντυπα): 1 φάκελος
Αρχαιολογία (κυρίως γλυπτική): 3 φάκελοι
Αρχαιολογία - αρχαίες παραστάσεις αγγείων (δελτία) – LIMC-Απόλλων: 1 φάκελος
Αρχαιολογία – φωτοαντίγραφα: 10 φάκελοι
Αρχαιολογία – Αποκόμματα: 4 φάκελοι
Αρχαιολογία – Έντυπα: 1 φάκελος
Αρχαιολογία – φωτογραφίες από μουσεία (κυρίως αγαλμάτων της Αθηνάς): 3 αρχειακά κουτιά και 1 κουτί μεγάλων διαστάσεων
Κλασική φιλολογία: 1 φάκελος
Κλασική φιλολογία – Έντυπα: 2 φάκελοι
Β΄μέρος: Μεσαιωνική και νεοελληνική φιλολογία
Συγκεντρωμένα μελετήματα Έλσης Μαθιοπούλου: 1 φάκελος
Βυζάντιο: 2 φάκελοι
Νικήτας Χωνιάτης: 3 φάκελοι
Βυζάντιο, Ενετοκρατία (Βησσαρίων, Σαχλίκης κ.ά.): 1 φάκελος
Βυζάντιο, μεταβυζαντινοί λόγιοι (Κ. Λάσκαρης, Μ. Μουσούρος κ.ά.): 1 φάκελος
Βυζάντιο, μεταβυζαντινοί λόγιοι: 1 φάκελος
Έπος Διγενή Ακρίτα: 1 φάκελος
L. Ariosto, Orlando furioso / ιπποτικό μυθιστόρημα: 1 φάκελος
L. Ariosto, N. Conti, Augsburg: 2 φάκελοι
Pietro Bembo: 3 φάκελοι
Δημοτικό τραγούδι-μοιρολόγια, κλέφτικα, παραλογές: 1 φάκελος
Δημοτικό τραγούδι – Κρήτη/Κύπρος, παραλογές: 1 φάκελος
Δημοτικό τραγούδι – Ερωτοπαίγνια (σύνδεση με canzoniere): 1 φάκελος
Κύπρος – Canzoniere και Αναγέννηση: 1 φάκελος
Κύπρος – Canzoniere: 4 φάκελοι
Κύπρος/Βενετία: 1 φάκελος
Φίλιππος Μεμπρέ: 2 φάκελοι
Κύπρος – L. Giustiniani: 1 φάκελος
Κύπρος – Λ. Μαχαιράς: 1 φάκελος
Κύπρος: 8 φάκελοι (κυρίως φωτοτυπίες)
Ιστορία Κύπρου (φωτοτυπίες): 1 φάκελος
Κρήτη-Ερωτόκριτος: 2 φάκελοι
Κρήτη-Ερωφίλη, κρητική λογοτεχνία ενετοκρατίας (Σεμινάριο): 1 φάκελος
Κρήτη: Η Θυσία του Αβραάμ: 1 φάκελος
Κρήτη: Θέατρο-Χορτάτσης: 1 φάκελος
Κρήτη-Αγάπιος Λάνδος (φωτοτυπίες): 1 φάκελος
Κρήτη: 2 φάκελοι
Διαφωτισμός (φωτοτυπίες): 1 φάκελος
Martinus Crusius: 1 φάκελος
Νεοελληνική λογοτεχνία – Δ. Σολωμός: 4 φάκελοι
Νεοελληνική λογοτεχνία – Κ.Π. Καβάφης: 1 φάκελος
Νεοελληνική λογοτεχνία – Ν. Καζαντζάκης: 1 φάκελος
Νεοελληνική λογοτεχνία: 2 φάκελοι
Εθνική ταυτότητα (μελετήματα): 1 φάκελος
Φάουστ, Νοβάλις, Νίτσε, Ρεγκάλντι: στον ίδιο φάκελο λόγω μικρού όγκου
Γλώσσα: 2 φάκελοι
Μεσαιωνική νεοελληνική φιλολογία – Ανάτυπα μελετών: 3 φάκελοι
Βυζάντιο/Κύπρος – βιβλία: 3 φάκελοι
Βυζάντιο/Αρχαιολογία/Ιταλική λογοτεχνία – βιβλία: 1 φάκελος
Νεοελληνική λογοτεχνία/πολιτισμός-αποκόμματα με χφα σχόλια: 1 φάκελος
Νεοελληνική λογοτεχνία/πολιτισμός-αποκόμματα: 4 φάκελοι
Πολιτική/επιστήμη-αποκόμματα: 1 φάκελος
Γ΄ μέρος: Ακαδημαϊκή ζωή
Μαθήματα-σεμινάρια: 4 φάκελοι
Μαθήματα-σεμινάρια για τον Καβάφη: 1 φάκελος
Διατριβές, εργασίες, μελέτες σπουδαστών και ερευνητών: 2 φάκελοι
Γερμανία/εκπομπές Deutsche Welle: 1 φάκελος
Ακαδημαϊκή ζωή-Γερμανία, 2 φάκελοι
Συνέδρια, εκδηλώσεις-Γερμανία: 1 φάκελος
Συνέδρια, εκδηλώσεις-Ελλάδα: 3 φάκελοι
Συνέδρια, εκδηλώσεις-Βενετία/Κύπρος: 1 φάκελος
Συνέδρια, εκδηλώσεις σε άλλες χώρες: 1 φάκελος
Ακαδημαϊκή ζωή: αλληλογραφία, συνεργασίες, επικοινωνία: 1 φάκελος
Δ' μέρος: προσωπικά
Προσωπικά (πιστοποιητικά, βιογραφικά): 1 φάκελος
Προσωπικά (σχολικά τετράδια, προσωπικές σημειώσεις): 1 φάκελος
Ιατρικά-οικονομικά: 1 φάκελος
Φωτογραφίες (προσωπικές, οικογενειακές): 1 φάκελος
Οπτικοακουστικό: 1 φάκελος
Αλληλογραφία: 1 φάκελος
Ποικίλα: 1 φάκελος
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση
Conditions governing reproduction
Language of material
- English
- French
- German
- Greek
- Italian
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Αναλυτική περιγραφή του φωτογραφικού υλικού με αρχαιολογικά θέματα
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Πανεπιστήμιο Βόννης (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση
Dates of creation revision deletion
2022
Script(s)
Sources
Δελτίο περιγραφής Φορέα
Archivist's note
Σοφία Μπόρα (χαρτώο αρχείο)
Ματθίλδη Πυρλή (φωτογραφίες)