Τα ελληνικά σχολεία ιδρύθηκαν στα επαναστατικά χρόνια. Πρόκειται για σχολεία «μέσης εκπαιδεύσεως», στα οποία βασικό μάθημα διδασκαλίας ήταν η αρχαία ελληνική γλώσσα. Σε ορισμένα από αυτά διδάσκονταν και άλλα μαθήματα, όπως γαλλική γλώσσα, ιερά ιστορία και κατήχηση, στοιχεία φυσικομαθηματικών επιστημών και φιλοσοφίας (κυρίως σε «νεωτερικά» σχολεία, όπως των Κυδωνιών, της Σμύρνης, της Χίου). Οι μαθητές χωρίζονταν κατά τάξεις ή περιόδους, με βάση κυρίως το μάθημα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, η διδασκαλία της οποίας προχωρούσε επαγωγικά. Καθώς δεν υπήρχε νομοθετική ρύθμιση σχετική με τη λειτουργία των Ελληνικών σχολείων, τη σχετική πρωτοβουλία είχε ο διδάσκαλος. Οι διδάσκαλοι αυτών των σχολείων ήταν είτε σπουδασμένοι στην Ευρώπη είτε μαθητές παλαιών γραμματικών είτε σπουδαστές σπουδαίων σχολείων της Ανατολής και της Πελοποννήσου. Τον Ιανουάριο του 1833, σύμφωνα με έκθεση του υπουργού Ι. Ρίζου, στην οποία περιλαμβάνεται και κατάλογος των υπαρχόντων σχολείων, καταγράφονται 37 Ελληνικά σχολεία: 20 στην Πελοπόννησο, 1 στη Δυτική Ελλάδα και 16 στις Νήσους.
Η κυβέρνηση του νεαρού βασιλείου θεσμοθέτησε με διάταγμα της 31ης Δεκεμβρίου 1836/12 Ιανουαρίου 1837 «Περί κανονισμού των ελληνικών σχολείων και γυμνασίων» την οργάνωση της Μέσης Εκπαίδευσης. Σύμφωνα με το διάταγμα αυτό, το τριτάξιο «Ελληνικόν Σχολείον» ήταν ο ένας από τους δύο κύκλους που περιλάμβανε η Μέση Εκπαίδευση. Ο άλλος ήταν το τετρατάξιο «Γυμνάσιον», στο οποίο υπαγόταν το Ελληνικό Σχολείο όπου τα δύο συνυπήρχαν. Σκοπός του Ελληνικού σχολείου ήταν να προετοιμάσει για το γυμνάσιο αλλά και για τον κοινωνικό βίο, εάν ο μαθητής δεν ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του. Στο Ελληνικό σχολείο εγγράφονταν μαθητές του Δημοτικού σχολείου που είχαν τελειώσει την δ’ τάξη, από το 1867 με «δοκιμαστήριες» εξετάσεις. Ο βασικός κορμός των μαθημάτων τους ήταν: Αρχαία Ελληνικά, Θρησκευτικά, Γεωγραφία, Ιστορία, Μαθηματικά, Φυσικά, Γαλλικά, Λατινικά, Τεχνικά.
Τα Ελληνικά σχολεία καταργήθηκαν με τον νόμο 4373/13 Αυγούστου 1929 «Περί διαρρυθμίσεως των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως» (ΦΕΚ 297, τ.Α΄).

[Βιβλιογραφία: Δαυίδ Αντωνίου, Περίγραμμα της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης 1821 – 2017, Οργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος, Αθήνα 2018]