Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1797 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
Χαλκογραφία - Copperplate
Context area
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Το αντίτυπο της Χάρτας του Ρήγα που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους συνιστά ένα από τα λίγα σωζόμενα αντίτυπα των οποίων τη διαδρομή από το τυπογραφείο έως τη σημερινή τους θέση γνωρίζουμε με ακρίβεια: το συγκεκριμένο αντίτυπο αγοράστηκε από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους το 1958 αντί του ποσού των 12.000 δρχ. και όπως παραδίδεται μέσω της σχετικής εγγραφής του Βιβλίου Εισαγωγής: "η Χάρτα πωλήθηκε από την Αικατερίνη Βαλέττα Άννινου, απόγονο του κόμη Σάββα Άννινου, Διοικητή της Κεφαλληνίας, [...] εις όν είχε σταλή παρά του Ρήγα ο Χάρτης ούτος".
Στο βιβλίο εισαγωγής το αντίτυπο έλαβε τον αριθμό (ΑΒΕ): 480.
Content and structure area
Scope and content
Η Χάρτα της Ελλάδος ή Χάρτα του Ρήγα απεικονίζει τον ελλαδικό χώρο και την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου νότια του Δούναβη. Τυπώθηκε το 1797 στη Βιέννη και περιλαμβάνει πλήθος μυθολογικών και ιστορικών αναφορών και τοπωνυμίων (επιπεδογραφίες, δηλαδή τοπογραφικά σχέδια, αρχαίων πόλεων, αρχαία και μεσαιωνικά νομίσματα, καταλόγους επιφανών ιστορικών προσώπων που έδρασαν στη χαρτογραφούμενη περιοχή, χρονολογίες μαχών, επιγράμματα). Αποτελείται από δώδεκα (12) φύλλα, διαστάσεων 61x83 εκ.
Ειδικότερα, το πλήρες αντίτυπο της Χάρτας που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους περιλαμβάνει δεκατρείς (13) χάρτες, καθώς στα δώδεκα αριθμημένα φύλλα της Χάρτας της Ελλάδος έχει συρραφεί, ως αρχικό αλλά χωρίς αρίθμηση , το φύλλο της Χάρτας της Μολδαβίας ("Γενική Χάρτα της Μολδοβίας, και μέρους των γειτνιαζουσών αυτή επαρχιών"). Το τελευταίο συνιστά ξεχωριστό εκδοτικό πόνημα του Ρήγα που εκδόθηκε και αυτό στη Βιέννη το 1797, όπως και η Νέα Χάρτα της Βλαχίας και το Μονόφυλλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έργα τα οποία, μαζί με τη Χάρτα της Ελλάδος, συναποτελούν το χαρτογραφικό έργο του Ρήγα.
Το περιεχόμενο των φύλλων αυτών παρουσιάζεται αναλυτικά παρακάτω (συμπεριλαμβάνεται, για λόγους πληρότητας και πιστότητας προς το φυλασσόμενο αντίτυπο, και το φύλλο της Χάρτας της Μολδαβίας):
- Στο αρχικό αλλά χωρίς αρίθμηση φύλλο απεικονίζεται η Μολδαβία και τμηματικά οι περιοχές: Βλαχία, Βεσσαραβία, Τρανσυλβανία και Θυρογέται Τάταροι, ενώ στην επάνω δεξιά γωνία του χαρακτικού εντοπίζεται προσωπογραφία του Αλέξανδρου Καλλιμάχη, ηγεμόνα της Μολδαβίας, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο χάρτης: http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567478
Για περισσότερα σχετικά με τη Γενική Χάρτα της Μολδοβίας, βλ. την εγγραφή: https://greekarchivesinventory.gak.gr/index.php/u-general-map-of-moldova-and-part-of-the-surrounding-provinces
-
Στο φύλλο 1 απεικονίζονται α) στο κάτω τμήμα η Κωνσταντινούπολη με την ευρωπαϊκή και την ασιατική ακτή και ο Βόσπορος από την Προποντίδα ως τον Εύξεινο Πόντο, β) δεξιά κοιμώμενο λιοντάρι με ακάνθινο στεφάνι επάνω του, ενώ το χαρακτικό περιλαμβάνει και δύο υπομνηματισμένες επιπεδογραφίες: α) του σαραγιού της Κωνσταντινούπολης, β) της ίδιας της Κωνσταντινούπολης: http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567479
-
Στο φύλλο 2 απεικονίζεται η νότια Πελοπόννησος και η δυτική Κρήτη: http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567480
-
Στο φύλλο 3 απεικονίζονται τα νησιά του Νοτιοανατολικού Αιγαίου, με τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια, και η ανατολική Κρήτη: http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567481
-
Στο φύλλο 4 απεικονίζεται η Κέρκυρα και η κύρια παράσταση του τίτλου της Χάρτας, ενώ περιλαμβάνονται ένθετες και δύο επιπεδογραφίες: στην πρώτη αποτυπώνονται οι Φερές, γενέτειρα του Ρήγα, ενώ στη δεύτερη η Αθήνα και τα περίχωρά της, έως τον Πειραιά. http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567482
-
Στο φύλλο 5 απεικονίζεται η Θεσσαλία, η Ήπειρος, η Στερεά Ελλάδα, η Κεφαλλονιά και η βόρεια Πελοπόννησος http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567483
-
Στο φύλλο 6 απεικονίζονται τα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567484
-
Στο φύλλο 7 απεικονίζονται το Ιόνιο πέλαγος και η Ήπειρος, ενώ περιλαμβάνονται δύο ένθετες επιπεδογραφίες από το «Νέο Ανάχαρσι»: η μία αποτελεί σχεδιάγραμμα της μάχης των Πλαταιών, ενώ η δεύτερη σχεδιάγραμμα της ναυμαχίας της Σαλαμίνας http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567485
-
Στο φύλλο 8 απεικονίζεται η Μακεδονία. http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567486
-
Στο φύλλο 9 απεικονίζεται η Θράκη και η περιοχή της Κωνσταντινούπολης, ενώ υπάρχει και ένθετο τοπογραφικό σχεδιάγραμμα της Ολυμπίας από το «Νέο Ανάχαρσι». http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567487
Στα φύλλα 10-12 απεικονίζονται τμήματα των Βαλκανίων στα βόρεια των περιοχών:
-
Φύλλο 10: Κάτω Ουγγαρία, Σκλαβονία, Δαλματία, Ιλλυρία, Βοσνία. Στο επάνω μέρος του φύλλου αυτού ξεκινά, με την καταγραφή αρχαίων Ελλήνων, ο κατάλογος επιφανών ιστορικών προσώπων –αρχαίων Ελλήνων και Βυζαντινών «Ρωμαίων» αυτοκρατόρων- που έδρασαν στον ελληνικό χώρο. http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567488
-
Φύλλο 11: Σερβία, Βλαχία, Δακία και μέρος της Βουλγαρίας. Συνεχίζεται ο κατάλογος ιστορικών προσώπων που έδρασαν στον ελληνικό χώρο. http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567489
-
Φύλλο 12: Ιάσιο, Βλαχία, Βουλγαρία και Ρουμανία. Ολοκληρώνεται ο κατάλογος ιστορικών προσώπων με την καταγραφή Ρωμαίων αυτοκρατόρων.http://arxeiomnimon.gak.gr/browse/resource.html?tab=tab02&id=567490
Σχεδιαστής: Ρήγας Φεραίος - Βελεστινλής
Χαράκτης: Μήλλερ, Φρανσουά
Εκδότης: Χάρη των Ελλήνων και Φιλελλήνων
Τόπος έκδοσης χαρακτικού: Βιέννη
Τόπος έκδοσης χαρακτικού: Vienna
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Το πλήρες αντίτυπο της Χάρτας που φυλάσσεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους έχει τις εξής ιδιαιτερότητες:
- Αποτελείται από δεκατρείς (13) χάρτες διαστάσεων 61x83 εκ., καθώς στο κύριο σώμα των δώδεκα αριθμημένων φύλλων της Χάρτας της Ελλάδος έχει συρραφεί, χωρίς αρίθμηση ως αρχικό, το φύλλο της Χάρτας της Μολδαβίας ("Γενική Χάρτα της Μολδοβίας, και μέρους των γειτνιαζουσών αυτή επαρχιών", 1797). Η αρχική βιβλιοδεσία διατηρείται μέχρι σήμερα.
- Εντάσσεται στο πλαίσιο της σπάνιας τυπολογίας παράδοσης της Χάρτας η οποία χαρακτηρίζεται από την απουσία ή την ελλιπή γραφή συμβόλων, τοπωνυμίων και σχολίων, τα οποία προστίθενται ή διορθώνονται σε μία δεύτερη τυπολογία της.
Βλ. και: https://iiif.lib.harvard.edu/manifests/view/ids:24146534
Alternative identifier(s)
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Ρήγας Βελεστινλής (Subject)