Α.Ε. 19/14 - Εταιρία των Ωραίων Τεχνών

Identity area

Reference code

GR ELIA-MIET Α.Ε. 19/14

Title

Εταιρία των Ωραίων Τεχνών

Date(s)

Level of description

Extent and medium

Context area

Name of creator

(1844 - 1853)

Administrative history

Μετά από πρόταση του υπουργού Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως ιδρύεται στις 17 Οκτωβρίου του 1844 με διάταγμα του Όθωνα η «Εταιρεία των Ωραίων Τεχνών».
Πρόκειται ουσιαστικά για φορέα που αναλαμβάνει να υπηρετήσει την εθνική ιδεολογία του νεοελληνικού κράτους: την αναγέννηση των τεχνών, ώστε να εξασφαλισθεί η καταξίωση
στα μάτια της Ευρώπης, αλλά και την ανάληψη εκ μέρους του κράτους ρόλου εθνικού κέντρου με εκπολιτιστική δράση προς τον ελληνισμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η σύσταση της Εταιρείας συνδυάστηκε με την αναδιοργάνωση του Σχολείου των Τεχνών που έγινε με διάταγμα του Όθωνα το 1843, σύμφωνα με το οποίο απομακρύνθηκαν όλοι οι Βαυαροί καθηγητές και τη διεύθυνση ανέλαβε ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου. Σκοπός της Εταιρείας ορίσθηκε «η πρόοδος των λεγομένων ωραίων τεχνών, τουτέστι της Ζωγραφικής, της Γλυπτικής, της Αρχιτεκτονικής και της Μουσικής, η συλλογή καλλιτεχνημάτων και η σύστασις Τεχνοδιδακτικού σχολείου, προσηκόντως διωργανωμένου κατά σχολάς».
Η σημασία που δόθηκε στο ρόλο και στην αποστολή της Εταιρείας φαίνεται στα πρόσωπα που αποτέλεσαν το διοικητικό της συμβούλιο: πρόεδρος αναγορεύθηκε παμψηφεί η βασίλισσα Αμαλία, πρώτος αντιπρόεδρος ο πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης και δεύτερος ο Ανδρέας Μεταξάς. Η δράση της Εταιρείας μαρτυρείται μέχρι το 1853

Name of creator

(1837 - π. 1914)

Administrative history

Στις 31 Δεκεμβρίου 1836 / 12 Ιανουαρίου 1837 δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Βασιλικό Διάταγμα για την ίδρυση Σχολείου που θα εκπαιδεύει αρχιτεχνίτες («μαΐστορες») «εις την αρχιτεκτονικήν», ύστερα από πρόταση της «επί των Εκκλησιαστικών Γραμματείας και της Δημοσίου Εκπαιδεύσεως», πάντοτε όμως με τη σύμφωνη γνώμη «των Υπουργείων των Εσωτερικών και των Στρατιωτικών». Πρότυπο του Σχολείου ήταν αντίστοιχα ιδρύματα στη Δυτική Ευρώπη, κυρίως στη Βαυαρία και τη Γαλλία.Το «Βασιλικόν Σχολείον των Τεχνών» ή «Σχολείον Πολυτεχνικόν», όπως καθιερώθηκε να αποκαλείται, στεγάσθηκε προσωρινά σε μία από τις τρεις οικίες της οικογένειας Βλαχούτση επί της οδού Πειραιώς.
Στις 22 Οκτωβρίου 1843 δημοσιεύεται Διάταγμα που επισημοποιεί τρία τμήματα: το Σχολείο των Κυριακών, προορισμένο για τους επαγγελλόμενους «διαφόρους τέχνας», το Καθημερινό Σχολείο, «διά τας βιομηχάνους τέχνας», και το Ανώτερο Σχολείο, «διά καθημερινήν διδασκαλίαν των ωραίων τεχνών». Σε αυτό, προβλέπεται η διδασκαλία καθαρά καλλιτεχνικών μαθημάτων, από τη ζωγραφική και την αγαλματοποιία έως τη χαρακτική.
Το 1887 με τη θεσμοθέτηση των τετραετούς φοίτησης σχολών «πολιτικών μηχανικών» και «μηχανουργών» (μετέπειτα μηχανολόγων) το Πολυτεχνικό Σχολείο ή Μετσόβιο Πολυτεχνείο, όπως γίνεται ευρύτερα γνωστό, «καταρτίζει άνδρες ανώτατης τεχνικής μόρφωσης για τη δημόσια υπηρεσία, τη βιομηχανία και την οικοδομή» εφάμιλλους «προς τους αποφοιτούντας εκ των μεγάλων τεχνικών της Ευρώπης σχολών».
Με νομοσχέδιο του Φεβρουαρίου 1910, το καλλιτεχνικό τμήμα θα αποχωρισθεί διοικητικά από το τμήμα των Βιομηχάνων Τεχνών, θα γίνει δηλαδή αυτοδιοικούμενο, και θα υπαχθεί στο Υπουργείο των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως. Ο Γεώργιος Ιακωβίδης, Έφορος της Πινακοθήκης, θα είναι και ο πρώτος διευθυντής της αυτόνομης Σχολής Καλών Τεχνών, η οποία ωστόσο συνεχίζει να λειτουργεί στο πλαίσιο του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), ονομασία που καθιερώθηκε με νόμο του 1914.

Archival history

Immediate source of acquisition or transfer

Αγορά από Π. Βέργο 2014

Content and structure area

Scope and content

  • Διάταγμα του Όθωνα για τη σύσταση της Εταιρίας των Ωραίων Τεχνών (17 Οκτωβρίου 1844) και αναγγελία της σύστασής της, με πρόεδρο τη βασίλισσα Αμαλία (25 Μαρτίου 1845).
  • Χειρόγραφη επιστολή του υπουργού εσωτερικών Ρήγα Παλαμήδη προς τον καθηγητή του «Σχολείου των Τεχνών» Γρηγόριο Παππαδόπουλο, με την οποία ο Παλαμήδης του ανακοινώνει πως διορίστηκε μέλος επιτροπής που θα φροντίσει τη διαίρεση του Σχολείου σε Σχολείο των ωραίων τεχνών και της βιομηχανίας.

Appraisal, destruction and scheduling

Δεν έγιναν εκκαθαρίσεις.

Accruals

Δεν αναμένονται προσθήκες.

System of arrangement

Χρονολογική.

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση.

Conditions governing reproduction

Language of material

  • Greek

Script of material

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Finding aids

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Place access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

Institution identifier

Rules and/or conventions used

ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση

Dates of creation revision deletion

2024

Script(s)

Sources

Δελτίο περιγραφής του Φορέα

Archivist's note

Γιώργος Τσακνιάς

Accession area