Το αρχείο αποτελείται από: Πρωτόκολλα της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (Ε.Α.Π) Κατερίνης, Ευρετήριο Πρωτοκόλλων Επιτροπής Αποκαταστάσεως και φωτογραφίες και σκαριφήματα κατοικιών προσφύγων Κατερίνης.

Βιβλία πρακτικών: Επιτροπής ανοικοδομήσεως συμμοριοπλήκτων, στεγάσεως σεισμοπαθών επαρχιών Πυλίας και Τριφυλίας, θεομηνιόπληκτων οικογενειών, ταμείου αρωγής αναπήρων και θυμάτων πολέμου, ευρετήριο παραχωρητηρίων προσφυγικών οικημάτων, βιβλίο αναλυτικών λογαριασμών αστών προσφύγων (ληξιπρόθεσμοι δόσεις), τοπογραφικά διαγράμματα.

Οριστικά Παραχωρητήρια, αιτήσεις προσφύγων, πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης προσφύγων από προσφυγικούς συλλόγους, ευρετήριο αστών προσφύγων νομού Μεσσηνίας, σχέδια προσφυγικών συνοικισμών, σχέδια τύπων προσφυγικών κατοικιών κ.ά.

Το σωζόμενο αρχείο αποτελείται από βιβλία και λίγα λυτά που περιέχουν κυρίως Πρακτικά με τις Δηλώσεις των αιτούντων και Ευρετήρια Α/μιων και Β/μιων Εκτιμητικών Επιτροπών των Ανταλλαξίμων όπως επίσης πρακτικά και ευρετήρια διαφόρων νομών.

Επίσης, περιέχει ονομαστικά ευρετήρια αποζημιωθέντων αστών προσφύγων, πρακτικά επιτροπών κληρονομικών μεριδίων και ευρετήρια ισχυουσών περικοπών.

Από τις δηλώσεις των ενδιαφερομένων προκύπτει για τον ερευνητή ένας πραγματικός θησαυρός στοιχείων που αφορούν την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των ανταλλαξίμων πριν από το 1922 , όταν ακόμη παρέμεναν στις εστίες τους. Υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση όπως είναι φυσικό στις ασχολίες και στις καλλιέργειες ανάλογα με την κοινότητα αν αυτή ήταν αστικό κέντρο ή μικρό χωριό στην ενδοχώρα , αν ήταν παράλια ή ορεινή.

Έτσι στην ενορίας της Αγίας Φωτεινής της Σμύρνης δηλώνονται καταστήματα ωρολογίων , οπτικών , μεταξωτών, υφασμάτων (βελούδα , γουναρικά και καπέλα) ειδών κυνηγιού , πορσελάνης. Επίσης δηλώνονται δύο ιδιωτικά αυτοκίνητα 300 τόμων . Όλα αυτά συνηγορούν υπέρ ενός πλουσίου αστικού κέντρου . Στην ενορία Αγίου Γρηγορίου Τραπεζούντας, επίσης μεγάλης πόλης δηλώνονται καταστήματα σιδηρικών , χρωμάτων, ραφεία χρυσοχοεία.

Αντίθετα στις κοινότητες της επαρχίας Καρς που ήταν γεωργικές και κτηνοτροφικές δηλώνονται λιβάδια , βοσκές, αλώνια και γεωργικά εργαλεία. Στα παράλια δηλώνονται λέμβοι αλιευτικές και δίκτυα, πλοιάρια , ιστιοφόρο ενδεικτικά όλα των ασχολιών της περιοχής.

Αναλόγως με την γεωγραφική θέση της κοινότητας αντίστοιχες είναι και οι καλλιέργειες. Στα παράλια της Μ. Ασίας δηλώνονται ελαιόδεντρα βαμβάκι αμπέλια, καστανιάς και λεπτοκαρυώνες και εργοστάσιο φουντουκελαίου και παραγωγής ψίχας φουντουκιού. Στην περιοχή της Προύσας συκομορεώνες και εργαλεία μετάξης και διάφορα χρειώδη σηροτροφίας. Η περιφέρεια με τις καλλιέργειες της καθορίζει εν πολλοίς και τις ασχολίες του μεγαλύτερου κέντρου.

Επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι η επιτροπή της κοινότητας σε αρκετές περιπτώσεις ζητεί αποζημίωση για τα περιουσιακά στοιχεία του Ιερού Ναού της π.χ. λιθίνη , αγροί , σχολείο διώροφο 8 αιθουσών , έπιπλα , σκεύη αργυρά και χρυσά.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα βιβλίο πιστοποιητικών της κοινότητας Φιλαδελφείας, το οποίο περιέχει φωτογραφίες προσφύγων.

Τέλος από την επιτροπή Μεταλλείων (Νόμου 4719) βλέπουμε να ζητείται αποζημίωση για μεταλλεία σμύριδας , μαρμάρων και ορυχεία άνθρακος.

Έτσι από τις ταπεινές δηλώσεις (δύο όρνιθες ή δυο κυψέλαι) μέχρι και τις πιο πλούσιες (μεταλείο σμύριδος) ή από τα διώροφα και τριώροφα σπίτια της Τραπεζούντας μέχρι την οικία με στάβλο μια μικρής κοινότητας φαίνεται όλη η ζωή και οι δραστηριότητες των κατοίκων.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα Ευρετήρια υπάρχει ένα πλήθος ονομάτων ανταλλαξίμων, όπως επίσης και στοιχεία από τα οποία φαίνονται τα επαγγέλματα που ασκούσαν στην Τουρκία. Στις κοινότητες της ενδοχώρας η κύρια ασχολία ήταν γεωργός ή έμπορος, ενώ στις μεγάλες πόλεις βρίσκουμε υφασματοπόλες, βιβλιοπώλες, ράπτες, δασκάλους, φωτογράφους , λογιστές, σουδζουκτσήδες , λειτουργούς κλπ. Εκτός από τα παραπάνω αξιόλογη πηγή για την έρευνα αποτελούν τα ονόματα των κοινοτήτων που αναφέρονται στο Αρχείο.

Η ορθογραφία των κοινοτήτων είναι αυτή που αναγράφεται στα πρακτικά και γι’ αυτό το λόγο οι περισσότερες κοινότητες βρίσκονται σε γενική πτώση (π.χ. κοιν. Δογάντζας , επαρχίας Ηρακλείας-Ραιδεστού). Πολλές φορές υπήρχε στο πρακτικό διπλή ονομασία που βρίσκεται σε παρένθεση (π.χ. κοιν. Αρέτσου (Ρυσίου) επαρχίας Χαλκηδόνος. Επίσης υπήρχε και διαφορετική γραφή για την ίδια κονότητα <Πλατυάνου ή Πλατιανών> επαρχίας Προύσης).

Μητρώο οικογενειών προσφύγων προερχόμενων από τη Μικρά Ασία.

Πρόκειται για µια αρχειακή ενότητα µοναδικής εµβέλειας και σηµασίας. Μέσα από τα 726 κουτιά του αρχείου (περισσότερα από 500.000 έγγραφα) αναδύεται η δραστηριότητα της ΕΔΑ και ενός µεγάλου αριθµού συνδικάτων, σωµατείων, ενώσεων, οργανώσεων νεολαίας, εφηµερίδων κλπ. Συνιστά µε άλλα λόγια, µια ακτινογραφία της µεταπολεµικής ελληνικής Αριστεράς και όχι µόνο. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του, το αρχείο υπερβαίνει τα όρια ενός πολιτικού κόµµατος και αποτελεί ένα «προνοµιακό παρατηρητήριο» της ελληνικής κοινωνίας κατά την πρώτη µεταπολεµική περίοδο.

Συνοπτική περιγραφή

• Συνέδρια, συνδιασκέψεις και σύνοδοι της Διοικούσας Επιτροπής και της Εκτελεστικής Επιτροπής της EΔA
• Τεκµήρια του Γενικού Συµβουλίου, του Οργανωτικού Γραφείου, της Επιτροπής Διαφώτισης και του Γραφείου Τύπου της ΕΔΑ
• Υλικά της κοινοβουλευτικής οµάδας
• Έγγραφα των βοηθητικών επιτροπών και τµηµάτων της Eκτελεστικής Eπιτροπής (Γραφείο Δηµοκρατίας-Aµνηστείας, Νοµικό Τµήµα, Γραφείο Εθνικής Αντίστασης, Συνδικαλιστικό Γραφείο, Αγροτο-συνεταιριστικό Γραφείο, Γραφείο Αυτοδιοίκησης, Γυναικεία Βοηθητική Επιτροπή της ΕΔΑ, Tµήµα Διεθνών Σχέσεων κ.ά.).
• Βουλευτικές και δηµοτικές εκλογές
• Νοµαρχιακές Επιτροπές και τοπικές κοµµατικές οργανώσεις
• Διεθνείς Σχέσεις της ΕΔΑ
• Αρχείο της εφηµερίδας Η Αυγή
• Αρχείο της εφηµερίδας Δηµοκρατική Αλλαγή
• Γυναικείο κίνηµα: αρχείο της Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών (ΠΕΓ) (1964–1967), αρχείο της Συντονιστικής Επιτροπής Εργαζοµένων Γυναικών (1963–1967), τεκµήρια για την δράση άλλων γυναικείων οργανώσεων
• Κίνηµα ειρήνης – Μαραθώνιες πορείες Τεκµήρια για τους πολιτικούς κρατούµενους και εξόριστους
• Σύλλογοι για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης
• Τεκµήρια για τους πολιτικούς πρόσφυγες
• Μελέτες για το νοµικό πλαίσιο του εµφυλίου πολέµου
• Νεολαιίστικο και φοιτητικό κίνηµα: αρχεία της Νεολαίας EΔA (1956-1964), της Δηµοκρατικής Κίνησης Νέων Γρηγόρης Λαµπράκης (1963-1964) και της Δηµοκρατικής Νεολαίας Λαµπράκη (1964-1967). Φοιτητικοί σύλλογοι, φοιτητικές παρατάξεις, πανσπουδαστικά συνέδρια. Εργαζόµενοι µαθητές και σπουδαστές. Οργανώσεις µεταναστών και Ελλήνων φοιτητών του εξωτερικού.
• Εργατικό και συνδικαλιστικό κίνηµα : οµοσπονδίες, εργατοϋπαλληλικά σωµατεία και ενώσεις. Εργατικά κέντρα, ΓΣΕΕ. Διάφορες ενώσεις και επαγγελµατικοί σύλλογοι.