Πρακτικά Συνεδριάσεων της Εφορείας της Νυχτερινής Σχολής Αγίου Νικολάου – Αγίου Βασιλείου (1933-1934), μαθητολόγιο της ίδιας σχολής (;).

• Έντυπο: Η Α΄ επταετία της Φιλικής Εταιρίας. Νέων εν Πειραιεί (φωτοτυπία).
• Έγγραφα σχετικά με τη δραστηριότητα της Εταιρίας:
  Ανακήρυξή της Καρακνάκη ως επίτιμου φίλου της εταιρίας, έγγραφο του Δήμου Πειραιώς προς Γενικό Επιθεωρητή Εκπαιδεύσεως για την απονομή βραβείων και επαίνων σε μαθητές του Δήμου, επιστολή προς ΔΣ του Συνδέσμου Νέων Πειραιώς, επιστολή της Φιλικής Εταιρίας Νέων Πειραιώς προς το Κυριακό Σχολείο σχετικά με τη διοργάνωση θερινών κατασκηνώσεων (1938, φωτοαντίγραφο), κοινοποίηση σχεδίου κανονισμού του «Κοινού γραφείου μελέτης και επιλύσεως των προβλημάτων της ζωής και των αναγκών των εργαζομένων μαθητών» (1939, φωτοαντίγραφο), σύστημα οργανώσεως της Εταιρίας (1942, φωτοαντίγραφο) (1931-1942).
• Έγγραφα της Καρακνάκη: ψήφισμα ΔΣ για την εγγραφή της ως τακτικό μέλος της Εταιρείας των Φιλοτεχνών, οργανόγραμμα Συνδέσμου Ελλήνων Νέων για το έτος 1930-1931
  Ποικίλα
  Αντίγραφο ομιλίας του Πυρουνάκη (1983), έντυπα: Καταστατικόν του Συνδέσμου προς Προστασίαν των Ανηλίκων εν Πειραιεί (1920) και Τιμόθεου Αναστασίου, Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, Γράμμα παραινετικόν αποχαιρετιστήριον προς το ποίμνιον αυτού 1931.

Πρόκειται για μέρος του αρχείου του Βασίλειου Τατάκη, σημαντικού εκπαιδευτικού και καθηγητή της φιλοσοφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Περιέχονται τεκμήρια από την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως εκπαιδευτικού στη δευτεροβάθμια και την ανώτατη εκπαίδευση, από τη θητεία του ως προέδρου του Δ.Σ. του ΚΘΒΕ, ανέκδοτη βιογραφία που έγραψε για τον Απόστολο Δοξιάδη, προσωπική και επαγγελματική αλληλογραφία, φωτογραφίες καθώς και λιγοστά τεκμήρια της συζύγου του Μαρίνας Κρέη.
Αξίζει να επισημάνουμε ορισμένα τεκμήρια από το Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του οποίου ο Τατάκης υπήρξε ο πρώτος διευθυντής. Συγκεκριμένα πρόκειται για σημειώσεις του Τατάκη σχετικά με τη λειτουργία και τα προβλήματα του σχολείου τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του. Αξία μνείας είναι ακόμη τα τεκμήρια που σχετίζονται με τις διώξεις που υπέστη ο Τατάκης, ο οποίος κατηγορήθηκε ως κομμουνιστής λόγω της συμπόρευσης του με το κίνημα του δημοτικισμού και της συνεργασίας του με τον Αλέξανδρο Δελμούζο.

Καταστατικό του συνδέσμου (έντυπο, 1904). λογοδοσίες των ετών 1907-1939 (χειρόγραφα και δακτυλογραφημένα αντίγραφα, η λογοδοσία του 1907-1910 έντυπη), πίνακες προϋπολογισμών – απολογισμών, εσωτερικοί κανονισμοί, ενδεικτικά που αφορούν τη δράση του Συνδέσμου που συνδέεται, σχεδόν αποκλειστικά, με τη λειτουργία του Κυριακού Σχολείου. Περιλαμβάνονται επίσης έξι μαθητολόγια του Κυριακού Σχολείου: 1913-1914, 1919-1922, 1923-1924, 1931-1933, 1934-1937, 1938-1940.

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλόγραφα από την συγγραφή και επεξεργασία των λογοτεχνικών έργων της, χειρόγραφα, δακτυλόγραφα και δημοσιεύσεις μελετών, άρθρων, στοχασμών της, δημοσιεύματα και κριτικές για το έργο της, οικογενειακή και φιλική αλληλογραφία, επιστολές αναγνωστών, προσωπικά και ποικίλα τεκμήρια, σειρές εφημερίδων και έντυπα, οπτικοακουστικό υλικό (φωτογραφίες, κασέτες ήχου και εικόνας).
[Βλέπε επισυναπτόμενη αναλυτική περιγραφή]

Η συλλογή περιέχει πρωτότυπα έγγραφα και χειρόγραφα που αφορούν, κυρίως, στην εκκλησιαστική, πολιτική και εσωτερική ιστορία των νησιών του Αιγαίου Πελάγους και άλλων ελληνικών χωρών τους χρόνους της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, αντίγραφα και φωτογραφίες εγγράφων και χειρογράφων από αρχεία της Ευρώπης, της Ελλάδας και της Ανατολής, διάφορα χειρόγραφα και σημειώματα του ιστοριοδίφη καθώς και την αλληλογραφία του με διαπρεπείς Έλληνες και ξένους επιστήμονες.
Επίσης, περιλαμβάνει διάφορα φιρμάνια, μπουγιουρντί, ακτιναμέδες (ahitname) και άλλα έγγραφα, που αφορούν ποικίλες υποθέσεις των νησιών του Αιγαίου Πελάγους, όπως φορολογικές υποθέσεις, απόδοση ιλτιζάμ (iltizam) νήσων και εκμίσθωση δεκάτης, διενέξεις Φράγκων και Ρωμαίων, αποστολή ανδρών και υλικών για τις ανάγκες του αυτοκρατορικού στόλου, περί προστασίας ρωσικών εμπορικών πλοίων, περί μη καταπίεσης ραγιάδων, περί επίλυσης διαφορών ραγιάδων, κ.ά.

Ο κατάλογος της συλλογής διαιρείται σε εννιά (9) κεφάλαια:

1. Εκκλησιαστικά και μοναστηριακά (Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Ιεροσολύμων, Μητροπόλεις Αγαθοπόλεως, Αθηνών, Άρτης, Βάρνας, Ευρίπου, Εφέσου, Ηρακλείας, Ιωαννίνων, Καισαρείας, Μονεμβασίας, Σάμου, Τυρνόβου, Επισκοπές, Μονές, Μονύδρια, Ναοί)
2. Λατινική Εκκλησία των Νήσων,
3. Σχολικά (Κάσος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Φολέγανδρος),
4. Κοινοτικά (Κέα, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Πάτμος, Σύρος, Φολέγανδρος),
5. Διοικητικά και Φορολογικά (Λατίνοι δυνάστες, Τουρκοκρατία-Νήσοι Αιγαίου, Άνδρος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σίκινος, Σύρος, Φολέγανδρος),
6. Ελληνικές Παροικίες του Εξωτερικού (Ανκόνα & Λιβόρνο),
7. Ιδιωτικά,
8. Διάφορα,
9. Χειρόγραφα
   και εντός των κεφαλαίων έγιναν μικρότερες υποδιαιρέσεις κατά γεωγραφικές ενότητες.

Αναλυτικότερα:
Κ36_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: χειρόγραφα 1-6
Κ37_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 1-43
Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 44-59,
Κ38_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 60-90
Κ39_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 91-110
Κ40_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 111-135
Κ41_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 136-155
Κ42_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 156-172
Κ43_Συλλογή Περικλέους Ζερλέντη: φ. 173-185

5 κάδρα με φωτογραφίες εκπαιδευτικού - σχολικού περιεχομένου εκ των οποίων η μια μόνο φέρει σημείωση: «Παιδαγωγικόν Συνέδριον Δημοδιδασκάλων Σύρου 7-11 Μαΐου 1951» και εικονίζει εκπαιδευτικούς έξω από το Θέατρο Απόλλων.
Οι υπόλοιπες εικονίζουν πιθανόν πάλι εκπαιδευτικούς, ιερείς κ.α. μπροστά από το Θέατρο Απόλλων, στην αυλή του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης και αλλού, και μια φωτογραφία εικονίζει τάξη του 1ου Δημοτικού Σχολείου.

Το αρχείο περιέχει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα έργων, σημειώσεων, άρθρων, δοκιμίων του Ελευθερίου Πλατή, έντυπα, αλληλογραφία, δύο βιβλία πειθαρχικών αποφάσεων και τρία λευκώματα που αφορούν την πνευματική και επαγγελματική δραστηριότητά του Πλατή.
Φάκ. 1 Χειρόγραφα του έργου Καλλιτεχνικό γίγνεσθαι (1951-1954)
Φάκ. 2 Χειρόγραφα του έργου Ο χορός. Συνειδητοποίηση του χορευτικού γίγνεσθαι. Αισθητική μελέτη
Φάκ. 3 Χειρόγραφα μελέτης για τον Husserl (περίπου 1962-1966)
[Γερμανικά, περιέχονται και φωτοτυπίες από έντυπα που αναφέρονται στον Husserl.]
Φάκ. 4 Δελτία σημειώσεων για τον Husserl
[Από ένδειξη πάνω σε φάκελο φαίνεται ότι σχεδίαζε να εκδώσει ελληνική μετάφραση του έργου του για τον Husserl το 1996.]
Φάκ. 5 Χειρόγραφα του βιβλίου Η αισθητική κοινωνία (1975)
Φάκ. 6 Χειρόγραφα και δακτυλόγραφα του βιβλίου Οι κατήγοροι του Σωκράτη (1979;)
Φάκ. 7 Αρθρογραφία κατά του μονοτονικού (1985-1992)
Πέντε τεύχη του περιοδικού Ελληνοχριστιανική αγωγή και ένα του περιοδικού Εύνοστος (1985-1986) όπου δημοσιεύονται άρθρα κατά του μονοτονικού. Υπάρχουν επίσης φωτοτυπίες τεσσάρων άρθρων (δύο του Πλατή και δύο του Εμ. Κριαρά), που αφορούν το «διάλογο» των δύο ανδρών στο περιοδικό Νέα Παιδεία για το ζήτημα του μονοτονικού.
Επίσης περιλαμβάνονται χειρόγραφα των:
-«Η γαλλική ορθογραφική απλούστευση και το μονοτονικό» (συμπεριλαμβάνονται φωτοτυπίες από γαλλικά έντυπα για το θέμα, 1988-1992),
-«Ξένα μεγάλα έθνη απέναντι στη γραφή και την ορθογραφία τους» και

• μελέτη κατά του μονοτονικού που στηρίζεται στην όλη του αρθρογραφία (αδημοσίευτη).
  Φάκ. 8 «Επιτάφιος. Οριστικό κείμενο» (1940-1973)
  Χειρόγραφο της μετάφρασης του Επιταφίου του Θουκυδίδη από τον Πλατή, αλληλογραφία με Ιω. Κακριδή (3/4/1949) και ένα έντυπο: Ι.Θ. Κακριδή, Περικλέους Επιτάφιος (Θουκυδ. ΙΙ 34-46), Β΄ έκδοση, 1940. Επίσης αποκόμματα από περιοδικά για το μεταφραστικό πρόβλημα του Επιταφίου και για βυζαντινά κείμενα .
  Φάκ. 9 Αριστοτέλους Μεταφυσικά Α - Ε (1976)
  Χειρόγραφα (ένα πρωτότυπο και ένα αντίγραφο) της μετάφρασης των κεφαλαίων Α - Ε των Μεταφυσικών του Αριστοτέλη.
  Φάκ. 10 Πρώιμα λογοτεχνικά σχεδιάσματα του Πλατή (1939-1951, 1989)
  Χειρόγραφα άρθρων, δοκιμίων, ποιημάτων του Πλατή της περιόδου 1939-1951, επιστολές του προς Όλγα Βότση και μία επιστολή Γρηγορίου Κωνσταντινόπουλου (1989) (τίτλοι υποφακέλων: «Όταν η ζωή ήταν γεμάτη από τ’ όνειρο», «Ψελλίσματα...», «Σοβαρότερες και τελειότερες καλλιτεχνικές προσπάθειες»).
  Φάκ. 11 Διάφορα άρθρα, δοκίμια, κριτικές κ.λπ. (1910-1994)
  Χειρόγραφα, δακτυλόγραφα, αλληλογραφία και έντυπα. Πανηγυρικοί λόγοι και κείμενα του Πλατή την περίοδο που ήταν μαθητής Γυμνασίου (1931-1939), τρία πρώτα τεύχη του περιοδικού Φοιτητική Εστία όπου δημοσιεύονται κείμενα του Πλατή (Ιανουάριος 1944-Μάιος 1944), διάφορα χειρόγραφα δημοσιευμένα ή μη, επιστολές προς Άγγελο Τερζάκη, Γιάννη Χατζίνη σχετικά με κριτικές έργων τους, κείμενα του Πλατή για το Σικελιανό και τεύχη του περιοδικού Το σχολείο μας (εκπαιδευτήρια «Αηδονοπούλου») με άρθρα για το έργο του Σικελιανού.
  Φάκ. 12 Αλληλογραφία (1949-1996)
  Φιλική, οικογενειακή και υπηρεσιακή αλληλογραφία καθώς και αλληλογραφία σχετικά με τα έργα του Πλατή ταξινομημένη χρονολογικά (1949-1996).
  Τα ονόματα που συναντώνται συχνότερα (πάνω από δύο φορές) είναι :
  Έφη Αιλιανού, Νίκος Αλιβιζάτος, Δημήτριος Αναγνωστόπουλος Σιγαλινός, Κωνσταντίνος Βραχνιάς, Δημήτρης Δαλαμάγκας, Γιάννης Δάλλας, Μαρία Καβρουλάκη, Ιωάννης Κακριδής, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Γ. Καραμήτρος, Σαράντος Καργάκος, Βασίλειος Κύρκος, Νίκος Λεβέντης, Χρήστος Μαλεβίτσης,
  Πέτρος Μαρκάκης, Κωνσταντίνος Μερεντίτης, Παντελής Μηχανικός, Κώστας Μιχαηλίδης, Κώστας Μορφόπουλος, Λ. Μπενάκης, Δημήτρης Νιάνιας, Ξένη Οικονομοπούλου, Αμύντας Παπαβασιλείου, Κατερίνα Παπαδοπούλου, Άγγελος Παρθένης, Π.Β. Πάσχος, Γιάννης Τζαβάρας, Γιώργος Τσαντίλης, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Κωνσταντίνος Τσιρόπουλος, Κώστας Χατζηπατέρας, Ιωάννης Χατζίνης, Χρύσανθος Χρήστου, Κύπρος Χρυσάνθης.
  Υπάρχουν επίσης επιστολές των: Τάσου Αθανασιάδη, Φάνη Κακριδή, Μελλισάνθης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, Παντελή Πρεβελάκη, Μ. Στασινόπουλου, Ι. Μπαμπινιώτη.
  Αλληλογραφία ταξινομημένη θεματικά από τον Πλατή (είτε για διάφορα έργα του είτε κατά αποστολέα) υπάρχει και στο φάκ. 14.
  Φάκ. 13 Αλληλογραφία την περίοδο της μετεκπαίδευσής του στη Βόννη (1957-1962)
  Αλληλογραφία με τη μητέρα του, Ασπασία, τα αδέλφια του Βασίλειο, Γιώργο, και Λίτσα Γωγούση, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, διάφορους συγγενείς και φίλους την περίοδο της μετεκπαίδευσής του στη Βόννη.
  Φάκ. 14 Ποικίλη αλληλογραφία (1945-1994)
  Αλληλογραφία με διαφόρους: Ελισάβετ Δούκα, στρατιώτη Πετρόχειλο Βρεττό, Αλεξάνδρα Παπαδημοπούλου, Δημήτριο Σιγαλινό Αναγνωστόπουλο, Τάκη Νικολαΐδη, Ξένη Οικονομοπούλου, Γιάννη Καραβίδα, Κάρμεν (;). Αλληλογραφία με τη Renée Jacquin πρόεδρο της εταιρείας Connaissance Hellenique σχετικά με τη μετάφραση άρθρων του Πλατή και τη δημοσίευσή τους στο περιοδικό της εταιρείας (περιλαμβάνονται και τα κείμενα με τις διορθώσεις στα γαλλικά και ελληνικά). Αλληλογραφία σχετική με λογοτεχνική κριτική, επιστολές του προς την Εύα Σικελιανού και συγχαρητήριες επιστολές διαφόρων για δημοσιευμένα έργα του.
  Φάκ. 15 Γερμανική μετάφραση της ερμηνείας του Οιδίποδος Τυράννου (1983-1985)
  Αλληλογραφία με τη μεταφράστρια Ειρήνη Δραγάνη και το κείμενο της ερμηνείας του Πλατή για το έργο στα γερμανικά.
  Φάκ. 16 Επαγγελματικά - εκπαιδευτικά (1937-1991)
  Έγγραφα από την εργασία του στην Εθνική Τράπεζα (1937-1945), αλληλογραφία, υπεύθυνες βεβαιώσεις και υπομνήματα σχετικά με τα πολιτικά φρονήματα του Πλατή (1947), σημειώσεις διδακτικής, εφημερίδες της Κυβερνήσεως κλπ. με διατάγματα σχετικά με την εκπαιδευτική νομοθεσία, αποδείξεις από την υπηρεσία του στο Θεσπρωτικό Πρέβεζας (1958), λόγοι, ομιλίες κ.λπ.
  Φάκ. 17 Επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης (1971-1983)
  Βιβλίο πειθαρχικών αποφάσεων (1971-1979), δικαστικές αποφάσεις, πειθαρχική απόφαση και έγγραφα σχετικά με την υπόθεση της συμμετοχής μαθητών και καθηγητών του Κολλεγίου Αθηνών στο «Υπόδειγμα Ην. Εθνών» στη Χάγη και τη στάση τους στη συζήτηση για το Κυπριακό ζήτημα (1979), χειρόγραφο της έκδοσης καταλόγου για την έκθεση ευρωπαϊκού βιβλίου (1976).
  Φάκ. 18 Διάφορα (1940-1997)
  Πτυχία, τιμητικές διακρίσεις, βιογραφικά σημειώματα, αποκόμματα, μελέτες του Γιάννη Τζαβάρα, σπαράγματα χειρογράφων, δοκίμια τρίτων, αποκόμματα εφημερίδων κ.λπ.
  Φάκ. 19 Εργογραφία, βιβλιογραφία
  Τρία λευκώματα με αποκόμματα και σημειώσεις εργογραφίας και βιβλιογραφίας του Πλατή (1943-1995), ημερολόγιο.

Πρόκειται για ένα λεύκωμα που περιέχει κυρίως αποκόμματα από εφημερίδες καθώς και λίγες προσκλήσεις σε εκδηλώσεις. Το σύνολο των τεκμηρίων σχετίζεται με τη ζωή και το έργο του Λάμπρου Παραρά. Περιλαμβάνει προσκλήσεις και ανακοινώσεις για διαλέξεις και ομιλίες του Παραρά και σχετικά δημοσιεύματα, δημοσιεύματα για τον Όμιλο Φιλοτέχνων Σμύρνης, δημοσιευμένες επιστολές του Παραρά στον τύπο για διάφορα θέματα και άρθρα του με κύριες θεματικές τα Βουρλά και τη Σμύρνη, τον Γιώργο Γληνό, τον Γεώργιο Διλβόη, την αγωγή και την εκπαίδευση των παιδιών, μεταφράσεις διηγημάτων, παιδαγωγικών και θεολογικών άρθρων και νεκρολογίες (κυρίως Σμυρνιών προσφύγων). Περιέχεται ακόμη μετάφραση του Παραρά σε αρχαίο κείμενο και έκθεση ιδεών του που δημοσιεύθηκαν στην επετηρίδα του Ελληνογερμανικού Λυκείου Σμύρνης, έτος Β΄, 1907-1908.

Το αρχείο περιέχει κυρίως έγγραφα της Βασιλικής και του Χαράλαμπου Παπανικολάου από τη σταδιοδρομία τους ως εκπαιδευτικών (κυρίως εκπαιδευτικό υλικό, σημειώσεις, ομιλίες και εισηγήσεις σε συνέδρια). Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ποιήματα μαθητών και μαθητριών που υμνούν την 21η Απριλίου.

Το αρχείο περιλαμβάνει τεκμήρια σχετικά με τις πολιτιστικές και επαγγελματικές δραστηριότητες του δικηγόρου Γ.Α. Παπαθανασίου ως νομικού συμβούλου της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας και του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Συμβουλίου του υπουργείου Παιδείας,. Περιέχονται τεκμήρια σχετικά με την Μακεδονική Εκπαιδευτική Εταιρεία, της οποίας ήταν μέλος και γραμματέας (1925-1940), του Ελληνογιουγκοσλαυϊκού Συνδέσμου (1930-1936) και του Ροταριανού Ομίλου (1950-1963) καθώς και μέρος της αλληλογραφίας του, κυρίως με τον μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης, Ιωακείμ (1934-1941). Επίσης περιλαμβάνεται μεγάλος αριθμός διάφορων δικαιολογητικών και εγγράφων που αφορούν δημοδιδασκάλους και άλλους δημοσίους υπαλλήλους και που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεκπεραίωση συνταξιοδοτικών και διοικητικών υποθέσεων, που είχε αναλάβει ως δικηγόρος ο Παπαθανασίου.

Το αρχείο περιλαμβάνει την αλληλογραφία της Miss Marion Muir, δασκάλας στο σχολείο της Ιεραποστολής της Επισκοπικής Εκκλησίας των Διαμαρτυρομένων στην Αθήνα με τους γραμματείς Richard Duane, S.D. Denison, Joshua Kimber της Foreign Missions, Pr. Ep. Ch. (1868-1871) -μεταγενέστερη ονομασία Τhe Domestic and Foreign Missionary Society of the Protestant Episcopal Church- που βρίσκονταν στη Νέα Υόρκη για θέματα εκπαιδευτικής λειτουργίας και οικονομικής διαχείρισης του σχολείου (1868-1884, 1891-1895). Επιστολές των C.W.Merlin και J.H.Hill προς τον αμερικανό πρέσβυ C.K.Tuckerman για οικονομικά θέματα (1869-1870). Επίσης περιλαμβάνεται η αλληλογραφία του Λουδοβίκου Νικολαΐδη (Louis Nicolaides), υποπρόξενου της Αμερικής στην Αθήνα και πληρεξουσίου και διαχειριστή των οικονομικών υποθέσεων της Ιεραποστολικής Εταιρείας (Foreign Missionary Society) με τον Joshua Kimber (1898 -1902), καθώς και πληρεξούσια, πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής της κινητής περιουσίας της Εταιρείας μετά το θάνατο της Muir, πρωτόκολλο πωλήσεως ακινήτων κλπ.
Περιλαμβάνεται επίσης το αρχείο του έφεδρου λοχαγού του Πυροβολικού, Γεωργίου Λουδοβίκου Νικολαΐδη-Βούρβαχη, που αναφέρεται στην πολιτική και κοινωνική του δραστηριότητα (βιογραφικά σημειώματα, απόλυση από τη θέση εμπορικού συμβούλου στην ελληνική πρεσβεία στο Παρίσι, μετάβαση στο Βερολίνο και στην Ελβετία κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού για τη διανομή αποστολών Γαλλίας, διαχειριστής πρώτων υλών του υπουργείου Οικονομικών), οικονομικές και ιστορικές μελέτες και άρθρα του Νικολαΐδη-Βούρβαχη καθώς και έγγραφα σχετικά με την πώληση κινητών και ακινήτων (οικία οδού Λουκιανού 7) της οικογένειας.

Το αρχείο περιέχει τριμηνιαίες, εξαμηνιαίες και ετήσιες εκθέσεις προόδου των επιθεωρητών Σωματικής Αγωγής διαφόρων νομών της Ελλάδας: Έβρου, Πιερίας, Τρικάλων, Χανίων, Ξάνθης, Ροδόπης, Λάρισας, Καστοριάς, Φθιώτιδας, Φωκίδας, Σερρών, Αττικής, Λέσβου, Ηρακλείου, Λασηθίου, Κέρκυρας, Κεφαλονιάς, Βοιωτίας, Ιωαννίνων, Φλώρινας, Εύβοιας. Ρεθύμνου. Επίσης περιλαμβάνονται υπηρεσιακά έγγραφα, εγκύκλιοι, εκθέσεις σχετικά με τη σωματική αγωγή: εκδηλώσεις για τον εορτασμό εθνικών επετείων, διενέργεια μαθητικών αγώνων και «σωματικών επιδείξεων» διεξαγωγή αθλητικών αγώνων σε επίπεδο νομών. Έγγραφα για τα οικονομικά των υπαλλήλων του υπουργείου Παιδείας, οδοιπορικά του Μπαμιέρου κ.ά..

1.1 Αλληλογραφία (1870-1914)

• 97 Επιστολές του Μ. Ευαγγελίδη προς τον Δ. Μοστράτο (1870-1909), 6 επιστολικά δελτάρια (1888-1899) και 3 επισκεπτήρια (1900-1904).

• Επιστολές προς τον Δ. Μοστράτο από τους: Γ. Αρτακίδη (5 επιστολές, 1908-1909), Π. Βιζουκίδη; (3 επιστολές, 1896-1908), Διδασκαλικό Σύνδεσμο (1 επιστολή, 1907), Δ.Χ. Καρούσο (1 επιστολή, 1905), Ι. Κούσκουρα (1 επιστολή, 1903), Στ. Νούκα (8 επιστολές, 1901-1907), Δ.Π. Παξιμαδά (1 επιστολή, 1896), Φιλόπτωχο Αδελφότητα Αγίου Μηνά (1 επιστολή 1906) κ.ά.

• Επιστολές του Μ. Ευαγγελίδη προς τους: Σαπφώ (4 επιστολές, 1877-1880), Σαπφώ και Ελένη (1 επιστολή, 1880), Σμαράγδα (1 επιστολή, 1880), Παντελή (1 επιστολή, 1887), Σοφία (2 επιστολές, 1909-1910).

-Επιστολές του Μ. Ευγγελίδη προς τρίτους (1877-1910).

-Επιστολή Κορομηλά προς Ρωξάνη (1914).

1.2 Ποικίλα (1851-1907)

-Χφο ημερολόγιο (1871-1900), διπλώματα από την «Εν Αθήναις Επιστημονική Εταιρεία» (1899) και την φιλανθρωπική εταιρεία «Επτάλοφος» (1902). Κατάσταση εσόδων-εξόδων του ταμείου του «Διδασκαλικού Συνδέσμου» της Κωνσταντινουπόλεως (1907).

-«Μνημονητήριον» (1851-1876) του Γεωργίου Μωστράτου – ίσως πατέρα του Δημητρίου και προσφώνηση από τους αποφοίτους του 1906 της Μεγάλης του Γένους Σχολής (1906).

-Σημειώσεις και αποσπάσματα σημειώσεων του Δ. Μοστράτου για τον Ευθύφρονα, τον Γοργία του Πλάτωνος και την Ιφιγένεια του Ευριπίδη. Οι σημειώσεις για τον Γοργία και την Ιφιγένεια είναι γραμμένες στο verso επιστολών.

Το αρχείο περιλαμβάνει τεκμήρια των οικογενειών Μαυρίδη και Μαυρομμάτη: αλληλογραφία, οικονομικά, τίτλους ιδιοκτησίας, συμβόλαια, προικοσύμφωνα, προσωπικά, αποκόμματα Τύπου, φωτογραφίες.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τεκμήρια που αφορούν τη διαχείριση της περιουσίας του Αχιλλέα Μαυρίδη στη Φιλιππούπολη και την Αθήνα, τα τεκμήρια που σχετίζονται με την Κεντρική Εφορία της Ελληνικής Εκπαιδεύσεως στην Αδριανούπολη, πληρεξούσιος της οποίας ήταν ο Α. Μαυρίδης και η περιγραφή της εισόδου των Ρώσων στη Φιλιππούπολη κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου το 1878 σε επιστολή της Ζωής Μαυρίδη.
Σημαντικά κρίνονται ακόμη τα τεκμήρια της οικογένειας Μαυρομμάτη που σχετίζονται με την παραγωγή αλατιού στις αλυκές, στην Αγχίαλο.

Το αρχείο παρακολουθεί όλη την σταδιοδρομία του Μ. Ματθαιάσσου στην εκπαίδευση ως δασκάλου (1924-1938), επιθεωρητή δημοτικών σχολείων (1938-1957), γενικού επιθεωρητή στοιχειώδους εκπαίδευσης (1957-1964). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκθέσεις επιθεωρήσεων σχολείων και διδασκάλων στις περιοχές που υπηρέτησε ως επιθεωρητής:περιφέρεια Σιντικής (Σιδηρόκαστρο) 1938-1939, Λήμνου 1939-1944, Αλεξανδρούπολης 1945-1949, Λέσβου 1949-1957, Χανίων Κρήτης 1957-1961, Εύβοιας-Στερεάς Ελλάδας 1961-1964. Από τις ίδιες τοποθετήσεις προέρχονται επίσης αντίγραφα εγκυκλίων και εγγράφων (1938-1964), πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής, έγγραφα που αφορούν τη διαχείριση της Επιθεώρησης, δικαιολογητικά οδοιπορικών. Περιέχονται επίσης τεκμήρια που αφορούν τον κλάδο των επιθεωρητών, τα καθήκοντα και τις διεκδικήσεις τους, παιδαγωγικές μελέτες, υπομνήματα και ομιλίες. Περιλαμβάνονται επίσης βιογραφικά, διπλώματα, έγγραφα που αφορούν την υπηρεσιακή και μισθολογική εξέλιξή του (1924-1964), οικονομικά και φορολογικά του ίδιου και της δασκάλας συζύγου του Αγγελικής Αλεξάνδρου.

Αλληλογραφία, προσωπικά και οικογενειακά τεκμήρια του Βασίλη Λαχανά και της συζύγου του Καλλιόπης Γιοτσαλίτου-Λαχανά

Αναλυτικότερα:

1.1 Αλληλογραφία (1913-1945)

• Αλληλογραφία Β. Λαχανά με τον πατέρα του Ηλία Λαχανά (1913-1926).

• Αλληλογραφία Β. Λαχανά με την σύζυγό του Καλλιόπη Γιοτσαλίτου-Λαχανά (1938-1958).

• Αλληλογραφία Β. Λαχανά με τρίτους (1925-1958).

• Αλληλογραφία Καλλιόπης Γιοτσαλίτου-Λαχανά (1938-1945).

1.2 Προσωπικά (1910-1962)

• Ληξιαρχική πράξη γάμου του Β. Λαχανά και της Καλλιόπης Γιοτσαλίτου-Λαχανά.

• Πληρεξούσια και διαθήκη του Ηλία Λαχανά

• Συμφωνητικά.

• Λογαριασμοί.

• Σημειώσεις του Β. Λαχανά.

• Ημερολόγιο και έγγραφα Καλλιόπης Γιοτσαλίτου-Λαχανά.

1.3 Ποικίλα

• Έγγραφα του «Βιβλιοπωλείου Άτλας».

• Έγγραφα και διαφημιστικά των εκδόσεων «Στοχαστής».

Βιογραφικές και άλλες σημειώσεις της Αικατερίνης Λασκαρίδου, επιστολές των Σοφία Τρικούπη, Ελένη Γρίβα, Ε.Σιμοπούλου, Μανώλη Τυφόξυλου κ.ά. προς την Λασκαρίδου (1869-1916), τα χειρόγραφα του βιβλίου της Ρυθμικά Παίγνια και δύο αντίτυπα της έκδοσης. Επίσης χφα φροεβελιανά άσματα του Αλ.Κατακουζηνού και δύο βιβλιαράκια με σχέδια για κεντήματα. Περιέχονται επίσης επιστολές προς την ιδρύτρια και διευθύντρια του Οίκου Τυφλών, Ειρήνη Λασκαρίδου, έγγραφα σχετικά με τη λειτουργία του Οίκου (εργασίες μαθητών, προγράμματα, μισθοδοτικές καταστάσεις), καθολικό ημερολόγιο, βιβλίο γενικών δαπανών, βιβλία υλικού (σκεύη, έπιπλα), κατάλογος βιβλιοθήκης, λογοδοσίες (1907-1952) κ.ά.

Το αρχείο περιλαμβάνει τεκμήρια σχετικά με την ιστορία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν η συλλογή φοιτητικών περιοδικών και εφημερίδων καθώς και τεκμήρια που αφορούν την φοιτητική κοινότητα και τις δράσεις της. Το αρχείο περιέχει επίσης τεκμήρια που σχετίζονται με το Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα, τις δράσεις και τα προγράμματά του καθώς και υλικό που σχετίζεται με κάποιο τρόπο με την χωροταξία των πανεπιστημιουπόλεων.

Το αρχείο περιέχει οικογενειακή αλληλογραφία (1934-1955) αιτήσεις μετάθεσης του Χρήστου και της Μαρίας (1934-1949) και εκθέσεις του Χρήστου Κεχαγιά ως επιθεωρητή δημοτικής εκπαίδευσης σχετικά με την κατάσταση των δημοτικών σχολείων στα προσφυγικά στρατόπεδα της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής (1943-1945).

Το Ιστορικό Αρχείο της Χαροκοπείου Σχολής αποτελείται από 3 σειρές οι οποίες αφορούν: α) στα διοικητικά θέματα και περιλαμβάνουν βιβλία και φακέλους οικονομικών υπηρεσιών (1968-1995), βιβλία και φακέλους πράξεων (1965-1994), βιβλία πρωτοκόλλου (1973-1994), ΦΕΚ και νομοθετικά κείμενα (1911-1991), καταστατικά και αποφάσεις (1911-1991), διαχειριστικά και συμβάσεις (1967-1994), β) στο Διδασκαλείο / ΧΑΣΟΟ όπου περιλαμβάνονται μαθητολόγια - βαθμολόγια (1929-1991), γενικοί έλεγχοι (1929-1983), ειδικοί έλεγχοι (1929-1983), έγγραφα (1931-1994), διδακτικά βιβλία (1977-1992), γ) στο οπτικοακουστικό υλικό της Χαροκοπείου Σχολής το οποίο αποτελείται από φωτογραφίες και διαφάνειες (slides).

Το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου περιλαμβάνει τεκμήρια από την επαγγελματική δραστηριότητα του Σπ. Ζώη ως ιερέα και διδάσκοντα σε σχολεία της ομογένειας: αλληλογραφία με την Αρχιεπισκοπή Αμερικής και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, από τη λειτουργία και τις δραστηριότητες ορθόδοξων ναών σε ελληνικές ενορίες διαφόρων περιοχών της Αμερικής, επίσης μεγάλο αριθμό έντυπου υλικού: εκπαιδευτικά βιβλία για χρήση των σχολείων των ελληνικών κοινοτήτων και κατηχητικών της Αμερικής, έντυπα της Αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής, έντυπα θρησκευτικών φορέων και οργανώσεων, και φωτογραφικό υλικό.

Πρόκειται για τα “Πρακτικά της Συνελεύσεως των Εταίρων της του εν Αθήναις Προτύπου Λυκείου Ανωνύμου Εταιρίας” που καλύπτουν την περίοδο από 10/6/1884 έως 12/8/1886.
Περιλαμβάνεται επίσης ονομαστικός κατάλογος (ένα φύλλο λυτό) των μετόχων με δικαίωμα ψήφου, σύμφωνα με το καταστατικό της Εταιρείας.

Ποικίλο υλικό που αφορά τη Σχολή Γεωργίου Σ. Μεταξά: εγκύκλιοι του υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας (1929-1940), φύλλα Εφημερίδος της Κυβερνήσεως (1935-1941), διπλώματα του Τμήματος Ελευθέρων Εμπορικών Σπουδών της Εμπορικής Σχολής (1922-1923), μισθολόγιο (1940-1955), κανονισμοί λειτουργίας της Σχολής, διαφημιστικά έντυπα κ.ά.

Τρία επιστολόχαρτα της εμπορικής εταιρίας J.B. Yannikis & Cie με έδρα τη Σμύρνη και το λογότυπο της εταιρίας στα γαλλικά, δεκαετία 1910.
Αναγγελία της κηδείας της Παναγούλας Γιαννίκη, μητέρας του Ιωάννη και του Χριστόφιλου Γιαννίκη, στη Σμύρνη στις 14 Μαΐου 1919.
Ένα επιστολόχαρτο του Πρακτικού Λυκείου Σμύρνης, πρώην Ελληνογερμανικού, δεκαετία 1920.
9 πιστοποιητικά φοιτήσεως στο Ελληνογερμανικόν / Πρακτικόν Λύκειον Σμύρνης και 1 πιστοποιητικό διδασκαλίας στο ανωτέρω σχολείο. Τα πιστοποιητικά έχουν εκδοθεί από τον Ι. Γιαννίκη στον Πειραιά, μεταξύ 1924 και 1937 (ένα είναι αχρονολόγητο)

Το αρχείο εκτείνεται σε είκοσι έξι (26) φακέλους, που χωρίζονται σε πέντε θεματικές ενότητες: i. Επαγγελματική και επιστημονική δραστηριότητα (1975-1995), ii. Συγγραφική και μεταφραστική δραστηριότητα (1960-1994), iii. Αλληλογραφία (1972-1995), iv. Προσωπικά, οικογενειακά, ποικίλα, αποκόμματα Τύπου (1907-1994) και v. Κείμενα τρίτων (κυρίως θεατρικά έργα, αλλά και μελέτες, λογοτεχνικά κείμενα κ.ά.).
Στους φακέλους της πρώτης ενότητας (1-3) φυλάσσονται έγγραφα από την επαγγελματική και διοικητική δραστηριότητα του Κώστα Γεωργουσόπουλου, καθώς και έγγραφα και τεκμήρια από την επιστημονική δράση του (συμμετοχές σε συνέδρια, ημερίδες κ.ά.).
Η δεύτερη ενότητα (φάκελοι 4-6) αποτελείται από χειρόγραφα και δακτυλόγραφα κείμενα του Κώστα Γεωργουσόπουλου για θεατρικά, εκπαιδευτικά και άλλα ζητήματα (μελέτες, δοκίμια, ανακοινώσεις κ.ά.) καθώς, επίσης, από μεταφράσεις και δραματουργικές συνθέσεις του, κυρίως από το χώρο του αρχαίου δράματος.
Οι φάκελοι της αλληλογραφίας (7-11) περιλαμβάνουν επαγγελματικές και προσωπικές επιστολές προς τον Κώστα Γεωργουσόπουλο (ανάμεσά τους και κάποιες από προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών), τηλεγραφήματα, cartes postales, επισκεπτήρια, καθώς και σχέδια και αντίγραφα επιστολών του.
Στην τέταρτη ενότητα (φάκελοι 12-13) έχουν ταξινομηθεί προσωπικά και οικογενειακά έγγραφα, αποκόμματα Τύπου και ποικίλα τεκμήρια.
Τα χειρόγραφα και δακτυλόγραφα τεκμήρια της πέμπτης, και μεγαλύτερης σε έκταση, ενότητας φακέλων (14-26) χωρίζονται σε θεατρικά έργα, σενάρια και άλλα κείμενα και έχουν ταξινομηθεί θεματικά και αλφαβητικά κατά το όνομα του συγγραφέα.
Το αρχείο συμπληρώνεται από σειρά θεατρικών προγραμμάτων και συλλογή προσωπικών φωτογραφιών. Οι ενότητες αυτές έχουν καταλογογραφηθεί αναλυτικά και έχουν ενταχθεί και φυλάσσονται ως αυτόνομα τμήματα στη Συλλογή Τεκμηρίων Παραστατικών Τεχνών και Μουσικής του Ε.Λ.Ι.Α.

Μανουήλ Γεδεών: Έρευνες και μελέτες του Μ. Γεδεών, ομιλίες, πρακτικά συνεδριάσεων, ανακοινώσεις, μητρώα μελών και οικονομικά του Συλλόγου Μεσαιωνικών Γραμμάτων, δημοσιεύματα του Μ. Γεδεών και για τον ίδιο στον Τύπο, αλληλογραφία, βιογραφικά, εργογραφικά, προσωπικά, οικονομικά και φωτογραφίες. Βιβλία και έντυπα από την βιβλιοθήκη του Μ. Γεδεών.
Σοφία Γεδεών-Καρανικόλα: Κείμενα, σχέδια κειμένων, σημειώσεις και πίνακες της Σ. Γεδεών από την έρευνά της για την επιλογή επαγγέλματος στην ελληνική ύπαιθρο και ποικίλα κείμενα, σημειώσεις και έγγραφα στο πλαίσιο της εργασίας της στο Υπουργείο Παιδείας, εκθέσεις και ζωγραφιές μαθητών (1941-1943). Επιστολές της Σ. Γεδεών προς την οικογένειά της και αλληλογραφία της, προσκλήσεις, προσωπικά, οικονομικά και φωτογραφίες.
Αλέξανδρος Καρανικόλας: Έγγραφα από την εργασία του Α. Καρανικόλα στο Υπουργείο Παιδείας, αλληλογραφία του, προσωπικά του έγγραφα και ποικίλα έντυπα.

Το αρχείο περιλαμβάνει αλληλογραφία του Γ. Γαρμπή:

• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από τη μητέρα του Ελένη.
• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από τον θείο του Δημήτριο Δημίδη.
• Επιστολές προς τον Γ. Γαρμπή από διάφορους συγγενείς του.
• Επισκεπτήρια συγγενών του Γ. Γαρμπή.
• Επιστολές του Γαρμπή προς τους οικείους του από το Παρίσι, την περίοδο 1911-1912.

Υπήρχε δεύτερος υποφάκελος, ο οποίος λανθάνει. Έφερε τον τίτλο «Εκπαιδευτικά» και, σύμφωνα με τον «Κατάλογο των μικρασιατικών αρχείων του ΕΛΙΑ» (1996-1997) περιελάμβανε:

• Λογοδοσία της Εφορίας και της Διευθύντριας του Κεντρικού Παρθεναγωγείου της Ελληνικής Κοινότητος Σταυροδρομίου για το έτος 1911 (17.6.1912).
• Πρόγραμμα σχολικής εορτής. Επίδοση βραβείων για το σχολικό έτος 1912-13. Εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Χαλκηδόνος (23.6.1913).
• Πρόγραμμα της σχολικής εορτής των Τριών Ιεραρχών για το έτος 1913. Εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Χαλκηδόνος (28.1.1913).

Το αρχείο αντιστοιχεί στα παρακάτω Τμήματα: Α) Γραφείον των Εκκλησιαστικών υποθέσεων, Β) Γραφείον της Αρχαιολογικής υπηρεσίας, Γ) Το τμήμα αποτελείται από τα Γραφεία Καλών Τεχνών και Γραμμάτων, Διδακτικών βιβλίων, οδηγιών, οργάνων και Στατιστικής, Δ) Γραφείον Μέσης Εκπαιδεύσεως, Ε) Γραφείον Δημοτικής Εκπαιδεύσεως, Στ) Αρχιτεκτονικόν Γραφείον σχολικών κτιρίων και συντηρήσεως αρχαίων μνημείων και αρχαιολογικών μουσείων, Ζ) Γραφείον Λογιστηρίου, Η) Το τμήμα αποτελείται από τα Γραφεία Διεκπεραιώσεως, Αρχείων, Πληροφοριών, Θ) Γραφείον Γυμναστικής και Σκοποβολίας, Ι) Γραφείον της Σχολικής Υγιεινής.

Το αρχείο είναι σημαντικής ιστορικής αξίας˙ όχι μόνο γιατί προέρχεται από μια μοναδική για την ελληνική ιστορία περίοδο, τον διχασμό, αλλά και γιατί είναι ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, τμήματα των αρχείων της Προσωρινής Κυβέρνησης Θεσσαλονίκης (1916-1917). Παρά τον μικρό όγκο και τον θεματικό περιορισμό του στον χώρο της εκπαίδευσης, το αρχείο αποτελεί πηγή πληροφόρησης για σημαντικά κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα των Νέων Χωρών, προσδιορισμένα, βέβαια, από τις συνθήκες του πολέμου και του εθνικού διχασμού.
Στο αρχείο υπάρχουν, καταρχήν, τεκμήρια σχετικά με την επιτελική δράση των δυνάμεων της Entente στη Μακεδονία˙ μέσα από την αλληλογραφία του συμβούλου Δημοσίας Εκπαιδεύσεως με αξιωματούχους υπηρεσιών της Στρατιάς της Ανατολής (Armée d’ Orient) μπορεί να διαπιστωθεί ο κυριαρχικός ρόλος τους σε θέματα μείζονος σημασίας, όπως ο επισιτισμός, ο έλεγχος των μετακινήσεων, η απελευθέρωση συλληφθέντων και η τύχη αγνοουμένων, η συλλογή και ο έλεγχος των πληροφοριών. Στοιχεία, επίσης, για ζητήματα θρησκευτικών μειονοτήτων, κυρίως τα σχετικά με τα περιουσιακά δικαιώματα, τη θρησκευτική διοίκηση, την εκπαίδευση της μουσουλμανικής κοινότητας και τις σχέσεις της με τον ελληνικό πληθυσμό, όπως και για την εκπαίδευση της ισραηλιτικής κοινότητας μπορούν να αναζητηθούν στο αρχείο. Επιπροσθέτως, τα μικρής ποσότητας τεκμήρια για εκκλησιαστικά και μοναστηριακά ζητήματα της ορθόδοξης κοινότητας δίνουν εικόνα όχι μόνο για συνήθη θέματα (ναοί, κτήματα) αλλά και για την επίδραση του διχασμού στο σώμα της Εκκλησίας και τη στάση αρχιερέων στο κίνημα Εθνικής Άμυνας. Εξάλλου, το διοικητικό σχήμα της Προσωρινής Κυβέρνησης (τριανδρία, σύμβουλοι, αντιπρόσωποι, νομάρχες, υποδιοικητές, διοικητικοί επίτροποι) και η λειτουργία της αποκαλύπτονται με πληρότητα, καθώς και οι συγκρούσεις τοπικής και κεντρικής ισχύος στη λήψη των αποφάσεων. Έτσι, οι χειρισμοί κάποιων θεμάτων και οι σχετικές αποφάσεις μπορούν να αποτελέσουν τεκμήρια για την εκτίμηση της διακυβέρνησης που άσκησε η Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας κατά την υπό συζήτηση περίοδο.
Ως προς τα ζητήματα της εκπαίδευσης, το αρχείο έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι για την αναζήτηση σε αυτό της τυπικής εκπαιδευτικής λειτουργίας, η οποία θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε συνήθη εκπαιδευτικά αρχεία, αλλά για τη γνώση της λειτουργίας και της διαχείρισης ενός ευαίσθητου χώρου, όπως αυτός της εκπαίδευσης, σε συνθήκες πολέμου και εθνικού διχασμού. Θέματα όπως η γλωσσική και εθνική αφομοίωση των σλαβόφωνων και βλαχόφωνων πληθυσμών της Μακεδονίας, η εκπαιδευτική αφομοίωση των νησιών Ίμβρου και Τενέδου, που βρίσκονταν ακόμη υπό ελληνικό έλεγχο, οι αντιδράσεις εκπαιδευτικών στο κίνημα, η εγκατάλειψη θέσεων ή η στράτευσή τους και η συνακόλουθη δυσλειτουργία των σχολείων, η πολιτική προπαγάνδα και τα σύμβολα που τέθηκαν σε χρήση από το καθεστώς συγκεντρώνουν, μεταξύ άλλων, το ιστορικό ενδιαφέρον.
Χρήσιμα τεκμήρια αποτελούν οι εκθέσεις διευθυντικών και εποπτικών στελεχών της εκπαίδευσης, οι αναφορές διοικητικών αρχών σε ελληνική και γαλλική γλώσσα, αναφορές και αιτήσεις κατοίκων, οι πίνακες εκπαιδευτικού προσωπικού, τα συνημμένα με αιτήσεις εκπαιδευτικών πιστοποιητικά σπουδών και υπηρεσίας (αρκετά από αυτά παλαιά, ξεδιπλώνουν ιστορίες και περιπλανήσεις εκπαιδευτικών σε κοινότητες του τουρκοκρατούμενου Ελληνισμού και φωτίζουν την εκπαίδευση εκείνης της περιόδου), οι προϋπολογισμοί σχολικών δαπανών των ετών 1910-1912 και η μαρτυρούμενη κοινοτική αδράνεια μετά το 1914 και την πορεία προς το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ενδιαφέρουσα διάσταση του αρχείου είναι και το ότι αυτό συγκροτεί συνοπτικό χάρτη των σχολείων δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης που λειτούργησαν στις Νέες Χώρες λίγα χρόνια μετά την ενσωμάτωσή τους στο κράτος. Ουσιαστικά, το αρχείο αποτελεί μια ακόμη πηγή πληροφόρησης για παλαιά τοπωνύμια αυτών των περιοχών. Τα περισσότερα από αυτά, ταυτισμένα με τα αντίστοιχα σημερινά, έχουν καταγραφεί στο αλφαβητικό ευρετήριο.

Βιβλία-Βιβλιοθήκες, περιοδικά, δημοσιεύματα εφημερίδων, Ιδιωτική Εκπαίδευση, Κύκλοι-έτη σπουδών, ωράριο μαθητών, υποτροφίες, αριστεία, Ελληνόπαιδες του εξωτερικού, αλλοδαποί σπουδαστές, Μέθοδοι και οδηγίες τρόπου διδασκαλίας, εξωδιδακτικές εκδηλώσεις, σχολική υγιεινή, γενικές εξετάσεις-παρακολούθηση ύλης-αξιολόγηση μαθημάτων, επιτροπή εμπειρογνωμόνων και έκθεση βαθμολογητών, ειδική νομοθεσία περί συνδικαλισμού, σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, συνδικαλιστικές οργανώσεις, επίταξη, επιστράτευση, βουλευτικές- δημοτικές-κοινοτικές εκλογές, νομαρχιακή επιτροπή παιδείας-πρακτικά Νομαρχιακού Συμβουλίου, αγωγή υγείας, σχολικοί σύμβουλοι Α/θμιας, σχολικοί σύμβουλοι Β/θμιας, μαθητικοί καλλιτεχνικοί αγώνες, σχολικές δραστηριότητες, προσκλήσεις.

Το αρχείο του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελείται από βιβλία βαθμολογίου, τίτλους σπουδών και εγγραφής, βιβλία μισθοδοσίας, αλληλογραφία που αφορούν τη λειτουργία του Δημοτικού και του Γυμνασίου του Σχολείου. Επίσης, υπάρχουν τεκμήρια σχετικά με τη φοίτηση φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών (διπλωματικές εργασίες, ερωτηματολόγια).

Νόμοι, προεδρικά διατάγματα, εγκύκλιοι, ενημερωτικά, κτηριολογικά, προγράμματα, βιβλία ύλης, περίθαλψη, εξωδιδακτικές εκδηλώσεις, εκδρομές - εορταστικές εκδηλώσεις, στατιστικά, οικονομικά σχολής, εξοπλισμός, αλληλογραφία με το Υπουργείο παιδείας και εμπιστευτική αλληλογραφία, απολογισμοί, υποψήφιοι και επιλαχόντες σπουδαστές, τίτλοι σπουδών, εγγραφές, εξετάσεις δικαιολογητικά σπουδαστών, αποτελέσματα, αιτήσεις για έκδοση πιστοποιητικών, φάκελοι αρχείου, φάκελοι αρχείου «Κλεόβουλου» συνεταιρισμού δασκάλων, μισθολόγια, μισθοδοσία δασκάλων και προσωπικού, επιμίσθια καθηγητών, επιμόρφωση, μετεκπαίδευση, εκθέσεις προσωπικού, συσσίτια και εντάλματα πληρωμής συσσιτίων, σχολική εφορεία (πρακτικά συνεδριάσεων), ατομικοί φάκελοι δασκάλων, εφημερίδες, πρωτόκολλα αλληλογραφίας, βιβλία διεκπεραίωσης εγγράφων, πρακτικά (διεύθυνσης, επιτροπής επιλογής υποψηφίων, συλλόγου καθηγητών, υγειονομικής και πρακτικής άσκησης), απουσιολόγια, κυλικείο, ημερολόγια κίνησης συσσιτίου, βιβλία αποθήκης, βιβλία ταμείων, βιβλία βιβλιοθήκης

Μητρώα σπουδαστών, δικαιολογητικά κατατακτήριων εξετάσεων, δικαιολογητικά εισαχθέντων - εγγραφέντων (αιτήσεις, απολυτήρια, αναλυτικές βαθμολογίες, υπεύθυνες δηλώσεις, αποδεικτικά απολύσεως, ατομικά δελτία επιτυχίας, αποδεικτικά μετεγγραφής, πιστοποιητικά, δελτία ατομικών στοιχείων, βεβαιώσεις επιτυχίας εξετάσεων, πίνακες, βεβαιώσεις νομιμοφροσύνης), μη προσελθόντες υποψήφιοι, μετεγγραφές σπουδαστών, αποδεικτικά αναγνώρισης πτυχίων εξωτερικού, βιβλίο πρακτικών πτυχιακών εξετάσεων, βιβλίο αποδεικτικών σπουδών, βιβλία πτυχίων, βεβαιώσεις νομιμοφροσύνης υποψηφίων - πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων, υγειονομική περίθαλψη σπουδαστών, σπουδαστικά δάνεια (βεβαιωτικές καταστάσεις, βιβλίο πράξεων χορήγησης σπουδαστικών δανείων, ομόλογα, αιτήσεις και δικαιολογητικά για τη χορήγηση σπουδαστικών δανείων), αιτήσεις και δικαιολογητικά για μετεγγραφή φοιτητών εξωτερικού, εγκύκλιοι και ΦΕΚ σχετικά με την εισαγωγή σπουδαστών, εισερχόμενη - εξερχόμενη εμπιστευτική αλληλογραφία, πρωτόκολλα αλληλογραφίας, ΦΕΚ, διατάγματα, εισερχόμενη - εξερχόμενη αλληλογραφία, στατιστικά δελτία, πρωτόκολλα παράδοσης - παραλαβής υλικού, κρατικές επιχορηγήσεις, εισερχόμενη - εξερχόμενη αλληλογραφία σχετικά με το κλείσιμο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, απολογισμοί - προϋπολογισμοί, μισθωτήρια, πληρωμές μισθωμάτων, καταστάσεις εξόδων ΠΙΚΠΑ, έγγραφα και εγκύκλιοι σχετικά με τη διδακτηριακή κατάσταση, εκθέσεις λειτουργίας, απολογισμός πεπραγμένων, προγραμματισμός δραστηριοτήτων, οδηγίες διδασκαλίας μαθημάτων, έγγραφα και εγκύκλιοι Πρότυπων Δημοτικών Σχολείων Παιδαγωγικής Ακαδημίας Μυτιλήνης (ωρολόγια προγράμματα, αποσπάσεις και μεταθέσεις εκπαιδευτικών, πίνακες μαθητών, πίνακες αποτελεσμάτων, βαθμολογίες, αντίγραφα πράξεων ΠΥΣΔΕ και ΝΥΣΔΕ, στατιστικά στοιχεία, στατιστικά μηχανογραφικών δελτίων, πράξεις διδακτικού προσωπικού, ανάληψη υπηρεσίας εκπαιδευτικών, εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις λειτουργίας), έγγραφα και εγκύκλιοι Ειδικού Σχολείου (αντίγραφα πράξεων διδακτικού προσωπικού, στατιστικοί πίνακες, καταστάσεις μαθητών και δασκάλων, ΦΕΚ, αξιολόγηση μαθητών), υπηρεσιακοί - ατομικοί φάκελοι, μισθοδοτικές καταστάσεις και μισθολογικά μητρώα προσωπικού, δασκάλων και καθηγητών, βεβαιώσεις αποδοχών, κανονικές άδειες, καταστάσεις πληρωμών έκτακτων καθηγητών, μισθολόγια ΙΚΑ, καταστάσεις ασφαλίσεως, προαγωγές, αποφάσεις Νομάρχη για προσαύξηση επιδόματος χρόνου εργασίας, δελτία κινήσεως προσωπικού, κατατάξεις και μεταθέσεις εκπαιδευτικών, υπηρεσιακές εκθέσεις, βιβλίο διδασκαλιών επικουρικών καθηγητών, βιβλία πράξεων επιτροπής υγειονομικής και πρακτικής εξέτασης υποψήφιων διδασκάλων, αντίγραφα και αποσπάσματα πράξεων ΠΥΣΠΕ και ΠΥΣΔΕ, επιμορφωτικά προγράμματα ΝΕΛΕ, συσσίτια (εκθέσεις λειτουργίας, εισερχόμενη - εξερχόμενη αλληλογραφία, απολογισμός, ωράρια εργασίας, μισθοδοτικές καταστάσεις, βιβλία αγοράς ενσήμων, καταστάσεις ημερομισθίων και κρατήσεων, αναγγελίες πρόσληψης, καταστάσεις ασφαλίσεως, μισθολόγια ΙΚΑ, εβδομαδιαίο πρόγραμμα συσσιτίων, μητρώα συσσιτούντων μαθητών, βιβλία πράξεων επιτροπής σπουδαστικών συσσιτίων, βιβλίο αποθήκης τροφίμων, βιβλία και πίνακες εσόδων - εξόδων, οικονομικά στοιχεία, δικαιολογητικά επιδόματος συσσιτίων, ημερολόγια, πρωτόκολλα παράδοσης - παραλαβής), υποτροφίες ΙΚΥ (δικαιολογητικά, καταστάσεις φοιτητών, προγράμματα, πράξεις, αιτήσεις, πιστοποιητικά, βιβλίο πράξεων επιτροπής ΙΚΥ, ΦΕΚ, άδειες, καταστάσεις υπαλλήλων, καταστάσεις βαθμολογιών, κανονισμοί υποτροφιών, θέματα εξετάσεων), Σχολική Εφορεία (αποφάσεις συγκρότησης, διορισμός μελών, εξερχόμενη αλληλογραφία, βιβλίο πράξεων, απολογισμός - προϋπολογισμός, ισολογισμός, βιβλία Σχολικού Ταμείου, αποφάσεις, πράξεις), ανέγερση Ιερού Ναού Τριών Ιεραρχών, ανέγερση Ηρώου πεσόντος εν πολέμου υπέρ πατρίδος εκπαιδευτικού λειτουργού, Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο (πράξεις, αποφάσεις, ημερήσιες διατάξεις για το προσωπικό της Παιδαγωγικής Ακαδημίας), πράξεις Επιτροπής Εφηβικής Πρωτοβουλίας, Εθνικό Ίδρυμα "Ο Βασιλεύς Παύλος" (υποτροφίες), Οργανισμός Εργατικής Εστίας (χορήγηση χρηματικών βραβείων),