Φάκελοι της Κεντρικής Διοίκησης και των Περιφερειακών Διοικήσεων της μεταξικής Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ). Οι φάκελοι που αφορούν την οργάνωση και λειτουργία της Κεντρικής Διοίκησης της ΕΟΝ αποτυπώνουν τις αρμοδιότητες και τη δράση της οργάνωσης: πολιτική διαφώτιση (αγωγή του Πολίτου), λογοκρισία, Τύπος και Αρχεία Φωτογραφιών (αποκόμματα Τύπου για τη δράση της ΕΟΝ και φωτογραφίες), περιοδικόν Νεολαία, μελέται θεωρητικών και τεχνικών σπουδών/βιβλιοθήκαι, στρατιωτική εκπαίδευση (πεζικό, ναυτικό, αεράμυνα-ανεμοπορία), κατασκηνώσεις ΕΟΝ, γεωργική, βιοτεχνική και τεχνική εκπαίδευση, θέματα διοικητικά/προσωπικού, κινήσεις τμημάτων για εορτασμούς, σχέδια κανονισμών, προσαρτημένοι οργανισμοί (φάκελοι σχετικά με την απορρόφηση υπαρχόντων οργανισμών νεολαίας στην ΕΟΝ), προετοιμασία και συγγραφή συγγραμμάτων και βιβλίων εκπαίδευσης, σχολές βαθμοφόρων, οργάνωση μονάδων εξωτερικού κ.ά. Οι φάκελοι των Περιφερειακών Διοικήσεων της ΕΟΝ το υλικό περιλαμβάνει, κυρίως, εκθέσεις πεπραγμένων, εκθέσεις επιθεωρήσεων, πίνακες βαθμοφόρων/σύνθεση Περιφερειακής Διοίκησης, οικονομικά στοιχεία, αλληλογραφία με την Κ.Υ., θέματα προσωπικού (διορισμοί), δελτία κινήσεως, φάκελοι οικονομικών υπηρεσιών κ.ά. Στο αρχείο εντάσσονται και φάκελοι για τη δράση της ΕΟΝ την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 -1941 που περιλαμβάνουν έγγραφα, αποκόμματα Τύπου, Δελτία Ειδήσεων και Συνθημάτων, Δελτία Στατιστικής Πολεμικής Δράσεως, δελτία πληροφοριών που αφορούν την οργάνωση της πολιτικής επιστράτευσης, τη δράση της Κεντρικής Υπηρεσίας Αλληλεγγύης Μετώπου (ΚΥΑΜ), υπηρεσία της ΕΟΝ για την επιμελητεία, και τις αντίστοιχες Περιφερειακές Υπηρεσίες, φωτογραφίες φονευθέντων μελών της ΕΟΝ που στρατεύτηκαν, φύλλα της εφημερίδας μετώπου "Οχρίς" ή "Αχρίς", σκίτσα δημοσιευμένα σε εφημερίδες κ.ά. Στο αρχείο έχει ενταχθεί και ένας φάκελος που αφορά τη Λουκία Μεταξά (απονομή τιμητικών τίτλων).

Η συλλογή περιέχει τεκμήρια που αναφέρονται στην περίοδο της πτώσης της Δικτατορίας του 1967 και τη συμμετοχή του Νίκου Βασιλάτου στην ΕΔΗΝ. Πιο συγκεκριμένα περιλαμβάνονται:

• Ένα λεύκωμα πολιτικών γελοιογραφιών του Βαγγέλη Παυλίδη: Βαγγέλης Παυλίδης, Επτά χρόνια γρουσουζιά = Vangelis Pavlidis:Political cartoons, Ερμής, Αθήνα 1974 (σελ. 117)
• Τεκμήρια από τη συμμετοχή του Νίκου Βασιλάτου ως μέλους της Ελληνικής Δημοκρατικής Νεολαίας (Ε.ΔΗ.Ν.) στην «Πανευρωπαίκή Συνδιάσκεψη Νεολαιών για την Κύπρο» (Αθήνα: Απρίλιος του 1975): κάρτα συνέδρου, μία φωτογραφία της αντιπροσωπίας της Ε.ΔΗ.Ν., μία καρτ ποστάλ (δύο αντίτυπα), πρόγραμμα της Συνδιάσκεψης, κατάλογος αντιπροσωπιών, μήνυμα του Ανδρέα Παπανδρέου στη Συνδιάσκεψη, δύο χειρόγραφα σημειώματα.
  Ένας χάρτης της Κύπρου που απεικονίζει την τουρκική εισβολή και την εθνολογική κατάσταση στο νησί, 1974.

Ημερήσιες διαταγές, καταστατικά, προκηρύξεις, αποκόμματα εφημερίδων, φωτογραφίες, πολυγραφημένα τεύχη του Αλκιμικού Δελτίου, τεύχη του περιοδικού "Άλκιμος", λογοτεχνικά γυμνάσματα αλκίμων και χειρόγραφες σημειώσεις με τίτλο "Αλκιμικόν Εγκόλπιον". Έντυποι οργανισμοί του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων (1927, 1929), εκδόσεις της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας και φυσιολατρικά περιοδικά. Φωτογραφίες από εκδηλώσεις και οικογενειακές στιγμές.
Εγκύκλιοι του Σώματος Ελλήνων Οδηγών (1948 - 1952) και έγγραφα του Τοπικού Συμβουλίου Κηφισιάς σχετικά με ζητήματα οργάνωσης και δράσης του Σώματος καθώς και για τη συμβολή στην περίθαλψη των "ανταρτόπληκτων" παιδιών (έντυπη μπροσούρα σχετικά με το "παιδομάζωμα")
Εγκύκλιοι Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων (Χ.Ε.Ν.) Αθηνών και προγράμματα εκδρομών (1955 - 1961), λογοδοσία εκτελεστικής επιτροπής Χ.Ε.Ν. Ελλάδος, Αθήνα 1961.
Προκήρυξη της Νομαρχίας Αττικής με τα ονόματα των υποψηφίων βουλευτών της Α΄ εκλογικής περιφέρειας Αθηνών του 1974.

Συνοπτική περιγραφή:

• Συνέδρια και συνδιασκέψεις της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος
• Κεντρικό συµβούλιο της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος: ανακοινώσεις, αποφάσεις, πρακτικά συνεδριάσεων
  *Τοπικές οργανώσεις / Ρήγας Φεραίος Θεσσαλονίκης
• Φεστιβάλ Αυγής – Θούριου
• Φυλλάδια και προκηρύξεις
• Φοιτητικό - σπουδαστικό κίνηµα – Μαθητικό κίνηµα
• Τεκµήρια της Κεντρικής Επιτροπής και των Συνεδρίων του ΚΚΕεσ.

Φωτογραφίες αθλητικών Σωματείων Σερρών, δράσης των «Λαμπράκηδων» στις Σέρρες (1962), επίσκεψης και συναυλιών Μίκη Θεοδωράκη (1965, 1975), παραδοσιακών επαγγελμάτων (κουλουρτζήδων, παγωτατζήδων), επαγγελματιών, σχολείων (Εμπορικής Σχολής Σερρών), θρησκευτικών (πανηγύρεων) λαογραφικών (πυροβασίας, γυναικοκρατίας) και πολιτικών εκδηλώσεων.

Έγγραφα σχετικά με λογοκρισία του εγχώριου Τύπου, εθιμοτυπία, αστυνόμευση και χωροφυλακή, διοίκηση Δήμων και Κοινοτήτων, εμπόριο και λαθρεμπόριο, αλιεία, γεωργία, κτηνοτροφία και δασοπονία, εκπαίδευση, σχολικές εφορείες και διδακτήρια, μαθητικά συσσίτια, φυσική αγωγή και οργανώσεις νέων, θύματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, λειτουργία της Επιτροπής Ηθών, ταχυδρομεία, Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, Επιμελητήρια, Γεωργική Τράπεζα, απογραφή και δημογραφικά στατιστικά, βοήθεια προς πυροπαθείς, πλημμυροπαθείς, παλλινόστηση προσφύγων, δημόσια υγεία, εργατικά ζητήματα, μεταλλεία, ηλεκτροφωτισμός, τυπογραφεία, λειτουργία ξενοδοχείων.

Δηλώσεις ζημιών από τα γερμανικά στρατεύματα σε χωριά των επαρχιών του νομού Κοζάνης. Καταστάσεις γεννηθέντων και αποβιωσάντων σε χωριά. Καταστάσεις ανταρτοπλήκτων. Κατάλογοι εγγραφής προσφύγων. Διαβιβαστικά στρατιωτικής μονάδος 730. Πρόσφυγες από βουλγαροκατούμενες περιοχές. Ανταλλάξιμα. ΕΟΝ. Όμιλος διοικητικών υπαλλήλων. Εκλογικοί κατάλογοι 1945. Αλώνια, δάση, καυσόξυλα. Περίθαλψη απόρων οικογενειών. Διοικητική εξέταση κατά προέδρου κοινότητος Πτολεμαΐδας. Πρακτικό συνελεύσεως νεολαίας Κοινότητας Ακρινής Κοζάνης προς ίδρυση εθνικιστικού συλλόγου, 1937. 12 έγγραφα σχετικά με υποθέσεις καπνεργατών νομού Κοζάνης, 1938. 31 αιτήσεις και έγγραφα (πιστοποιητικά με φωτογραφία, στρατολογικά, έγγραφα του Εισαγγελέως Πλημμελειοδικών κ.λπ.) "περί χορηγήσεως διαβατηρίου".

Πρόκειται για µια αρχειακή ενότητα µοναδικής εµβέλειας και σηµασίας. Μέσα από τα 726 κουτιά του αρχείου (περισσότερα από 500.000 έγγραφα) αναδύεται η δραστηριότητα της ΕΔΑ και ενός µεγάλου αριθµού συνδικάτων, σωµατείων, ενώσεων, οργανώσεων νεολαίας, εφηµερίδων κλπ. Συνιστά µε άλλα λόγια, µια ακτινογραφία της µεταπολεµικής ελληνικής Αριστεράς και όχι µόνο. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του, το αρχείο υπερβαίνει τα όρια ενός πολιτικού κόµµατος και αποτελεί ένα «προνοµιακό παρατηρητήριο» της ελληνικής κοινωνίας κατά την πρώτη µεταπολεµική περίοδο.

Συνοπτική περιγραφή

• Συνέδρια, συνδιασκέψεις και σύνοδοι της Διοικούσας Επιτροπής και της Εκτελεστικής Επιτροπής της EΔA
• Τεκµήρια του Γενικού Συµβουλίου, του Οργανωτικού Γραφείου, της Επιτροπής Διαφώτισης και του Γραφείου Τύπου της ΕΔΑ
• Υλικά της κοινοβουλευτικής οµάδας
• Έγγραφα των βοηθητικών επιτροπών και τµηµάτων της Eκτελεστικής Eπιτροπής (Γραφείο Δηµοκρατίας-Aµνηστείας, Νοµικό Τµήµα, Γραφείο Εθνικής Αντίστασης, Συνδικαλιστικό Γραφείο, Αγροτο-συνεταιριστικό Γραφείο, Γραφείο Αυτοδιοίκησης, Γυναικεία Βοηθητική Επιτροπή της ΕΔΑ, Tµήµα Διεθνών Σχέσεων κ.ά.).
• Βουλευτικές και δηµοτικές εκλογές
• Νοµαρχιακές Επιτροπές και τοπικές κοµµατικές οργανώσεις
• Διεθνείς Σχέσεις της ΕΔΑ
• Αρχείο της εφηµερίδας Η Αυγή
• Αρχείο της εφηµερίδας Δηµοκρατική Αλλαγή
• Γυναικείο κίνηµα: αρχείο της Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών (ΠΕΓ) (1964–1967), αρχείο της Συντονιστικής Επιτροπής Εργαζοµένων Γυναικών (1963–1967), τεκµήρια για την δράση άλλων γυναικείων οργανώσεων
• Κίνηµα ειρήνης – Μαραθώνιες πορείες Τεκµήρια για τους πολιτικούς κρατούµενους και εξόριστους
• Σύλλογοι για την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης
• Τεκµήρια για τους πολιτικούς πρόσφυγες
• Μελέτες για το νοµικό πλαίσιο του εµφυλίου πολέµου
• Νεολαιίστικο και φοιτητικό κίνηµα: αρχεία της Νεολαίας EΔA (1956-1964), της Δηµοκρατικής Κίνησης Νέων Γρηγόρης Λαµπράκης (1963-1964) και της Δηµοκρατικής Νεολαίας Λαµπράκη (1964-1967). Φοιτητικοί σύλλογοι, φοιτητικές παρατάξεις, πανσπουδαστικά συνέδρια. Εργαζόµενοι µαθητές και σπουδαστές. Οργανώσεις µεταναστών και Ελλήνων φοιτητών του εξωτερικού.
• Εργατικό και συνδικαλιστικό κίνηµα : οµοσπονδίες, εργατοϋπαλληλικά σωµατεία και ενώσεις. Εργατικά κέντρα, ΓΣΕΕ. Διάφορες ενώσεις και επαγγελµατικοί σύλλογοι.