Το πλούσιο πληροφοριακό υλικό αναφέρεται στην ειρηνική – την προ της καταστροφής – περίοδο και περιγράφει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των μικρασιατικών πληθυσμών στη γενέτειρα.
Η διερεύνηση κάθε οικισμού, λαογραφική στη αρχική της σύλληψή της, είναι πολύπλευρη και λεπτομερής, ενώ τα στοιχεία που συλλέχθηκαν καλύπτουν ευρύτατο θεματικό πεδίο: γλώσσα, γεωγραφία, οικονομία, κοινωνική και θρησκευτική ζωή, εκπαίδευση, τοπική ιστορία κ.ά. Η καταγραφή έγινε βάσει λεπτομερούς ερωτηματολογίου, το οποίο εκπονήθηκε μετά από διαβούλευση με κορυφαίους έλληνες και αλλοδαπούς μελετητές της Μικράς Ασίας.

Στεγαστική αποκατάσταση προσφύγων του Πόντου και Μικράς Ασίας στους προσφυγικούς συνοικισμούς Αγρινίου και αποκατάσταση πληθυσμών των μεταφερόμενων οικισμών περιοχής Αγρινίου. Πιο συγκεκριμένα: Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στους συγκροτούμενους οικισμούς της πόλεως Αγρινίου στην περιοχή Αγίου Κωνσταντίνου κατά οικοδομικό τετράγωνο. Σχεδιαγράμματα και εκτιμητικοί πίνακες των οικισμών των οικοπέδων και των οικημάτων. Στοιχεία σχετικά με τους 4 συνοικισμούς Αγρινίου:1) Παλαιός Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου, 2) Νέος Άγιος Κωνσταντίνος Αγρινίου, 3) Συνοικισμός Αγρινίου τέως Ε.Α.Π. (Νέα Ερυθραία), 4) Αστικός Συνοικισμός Αγρινίου Β΄ (Καπέλλα). Φάκελοι κοινόχρηστων χώρων. Διοικητική αλληλογραφία, εγκύκλιοι, νομοθεσία περί αστικής αποκατάστασης προσφύγων. Βιβλία καταγραφής προσφύγων, παραχωρήσεων, δανείων κ.λπ.

Φωτογραφίες μεσοπολεμικού Βόλου και Αγριάς

Βόλος:

1923. Πρόσφυγες Μικράς Ασίας στη διαλογή καπνών,
1924. Το Γυμνάσιο Αρρένων – οδός Γαζή & Δον Δαλεζίου,
1925. Τα ψαράδικα, 1930. Οι καμπίνες στον Άναυρο,
1926. Το εργοστάσιο υφασμάτων «Παπαγεωργίου»,
1927. Το καφενείο «Κύματα»,
1928. Το κτίριο λοιμωδών στο Νοσοκομείο

Αγριά Βόλου:

1937. Εξαγωγή ελαιών,
1938. Μεταφορά ελαιών για διαλογή,
1939. Διαλογή ελαιών,
1940. Συσκευασία ελαιών

Η Συλλογή περιέχει 20 τεκμήρια που αφορούν 4 γενιές της οικογένειας του δωρητή με αφετηρία τη Σμύρνη.
Οθωμανικό έγγραφο με χειρόγραφη σημείωση στα ελληνικά: «Αναστασία Παναγιώτου, εγεννήθη εν Σμύρνη κατά το έτος 1919», Εκλογικό βιβλιάριο, Βιβλιάριο της οικογένειας χορηγούμενο από τον Ερυθρό Σταυρό, Ληξιαρχικά έγγραφα, έγγραφα των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων, έγγραφα αναγνώρισης της αντιστασιακής δράσης του Χαράλαμπου Κ. Παπαμαρκάκη (1926-2004) στην Κατοχή.

1η κασέτα: Μαρτυρίες μικρασιατών προσφύγων από το Τσαγκλί και τα Δωμάτια.
2η και 3η κασέτα: Αφήγηση Στέλιου Σοφούλη από τους Νενέδες για τον Μικρασιατικό πόλεμο.
4η κασέτα: Αφήγηση Μαρίας Κελεμπεσιώτη από το Γέροντα Μικράς Ασίας.
5η κασέτα: Ημερίδα "Λογοτεχνία και Μικρασιατική καταστροφή".

Τρία επιστολόχαρτα της εμπορικής εταιρίας J.B. Yannikis & Cie με έδρα τη Σμύρνη και το λογότυπο της εταιρίας στα γαλλικά, δεκαετία 1910.
Αναγγελία της κηδείας της Παναγούλας Γιαννίκη, μητέρας του Ιωάννη και του Χριστόφιλου Γιαννίκη, στη Σμύρνη στις 14 Μαΐου 1919.
Ένα επιστολόχαρτο του Πρακτικού Λυκείου Σμύρνης, πρώην Ελληνογερμανικού, δεκαετία 1920.
9 πιστοποιητικά φοιτήσεως στο Ελληνογερμανικόν / Πρακτικόν Λύκειον Σμύρνης και 1 πιστοποιητικό διδασκαλίας στο ανωτέρω σχολείο. Τα πιστοποιητικά έχουν εκδοθεί από τον Ι. Γιαννίκη στον Πειραιά, μεταξύ 1924 και 1937 (ένα είναι αχρονολόγητο)

Στεγαστικό αρχείο της Διεύθυνσης Κοινωνικής Πρόνοιας νομού Αιτωλοακαρνανίας. Ατομικοί φάκελλοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στο συνοικισμό Βίγλας Μεσολογγίου κατά οικοδομικό τετράγωνο. Σχεδιαγράμματα και εκτιμητικοί πίνακες. Φάκελλοι κοινόχρηστων χώρων, κατάλληλων και μη κατάλληλων οικοπέδων, απαλλοτριώσεων, διοικητικής αλληλογραφίας.

Το αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα σχετικά με τα κληρονομικά της οικογένειας Μαυρομμάτη (βεβαιώσεις, ληξιαρχικές πράξεις θανάτου, δηλώσεις φόρου κληρονομίας κ.ο.κ.) και με τις αποζημιώσεις που απαιτούσαν από το τουρκικό κράτος (τίτλους ιδιοκτησίας, αιτήσεις, δικαστικές αποφάσεις κ.ο.κ.). Στον υποφάκελο 2 περιλαμβάνονται οθωμανικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της Ερμιόνης Καραπάνου, κόρης Κωνσταντίνου Μαυρομμάτη.

Χειρόγραφα κείμενα του δραματικού και του μουσικού θεάτρου, δακτυλόγραφα, εκδόσεις και μουσικά χειρόγραφα. Προέρχονται από το αρχείο του ζεύγους Αθηνάς και Ιωάννη Σημηριώτη, εκτός από τους Σφουγγαράδες, που προέρχονται από το αρχείο του Ζαχαρία Μέρτικα. Και οι τρεις δημιουργοί του αρχείου ήταν μικρασιάτες πρόσφυγες, με καταγωγή από τη Σμύρνη.

Γενικοί Έλεγχοι, Μαθητολόγια, Πιστοποιητικά Σπουδών, Βιβλία Διεκπεραιώσεως Αλληλογραφίας, Αποθήκης τροφίμων μαθητικών συσσιτίων, Πρακτικά Εφορείας μαθητικών συσσιτίων, Μητρώο συσσιτούντων μαθητών και προσωπικού, Διάφορα οικονομικά, Πράξεις Διδακτικού Προσωπικού, Πρωτόκολλο Αλληλογραφίας, Εμβολιασμοί, Ιστορία Σχολείου, Πράξεις Σχολικής Εφορείας, Απολογισμοί, Ενδεικτικά, Αποδεικτικά εγγραφής – μετεγγραφής, Ανεπίδοτοι τίτλοι σπουδών

Φωτογραφικό λεύκωμα με θέματα από τη Μικρασιατική καταστροφή (1922): πυρκαγιά Σμύρνης· επιβίβαση προσφύγων στα πλοία· πρώτες εγκαταστάσεις, κατασκευή έργων υποδομής και οικισμών στη Μακεδονία και τη Θράκη (Γιάννες, Αρετσού Πέλλα, Νέα Καρβάλη κ.ά.)· πρόσφυγες από τη Βουλγαρία στα Κουφάλια· συνοικισμοί προσφύγων στην Αττική, Κοκκινιά, Βύρωνα, καθώς και σε άλλες περιοχές. Το Διοικητικό Συμβούλιο και τα μέλη της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων· πορτρέτα του John Campbell και Hope Simpson (1930).
Λεύκωμα με φωτογραφίες της οικογένειας Μπενάκη-Δέλτα: αναχώρηση του Αντωνίου και του Αλεξάνδρου Μπενάκη για τους Βαλκανικούς πολέμους (1913)· μέλη της οικογένειας στη θαλαμηγό του Αντωνίου Μπενάκη "Καλλιστώ"· εικόνες από την Κηφισιά (1912) και Αλεξάνδρεια (1913)· ο Ιωάννης Παρμενίδης στην Κέρκυρα. Στιγμιότυπα από τον εορτασμό της επιστροφής του βασιλιά Κωνσταντίνου από τους Βαλκανικούς πολέμους (1913). Η οικογένεια Δέλτα στη Φραγκφούρτη (1912) και στην Αλεξάνδρεια (1913).
Λεύκωμα με φωτογραφίες της οικογένειας Δέλτα στην Αλεξάνδρεια (1905, 1912-1916) και από τα ταξίδια σε Σουηδία, Βενετία, Παρίσι (1910), Schönberg (1925) κ.ά.
Λεύκωμα με φωτογραφίες από την κηδεία του Αλέξανδρου Μπενάκη στην Αλεξάνδρεια (1922).
Λεύκωμα με φωτογραφίες της οικογένειας Δέλτα στην Κηφισιά· ο γάμος της Σοφίας Δέλτα-Μαυροκορδάτου· ταξίδι στις Ινδίες· στο σπίτι του Αντωνίου Μπενάκη στην Αλεξάνδρεια· αναχώρηση του Αντωνίου και του Αλέξανδρου Μπενάκη για το μέτωπο (1912-1913).
Λεύκωμα με φωτογραφίες των συλλογών του Αντωνίου Μπενάκη στην Αλεξάνδρεια.
Οι τρεις κόρες της Πηνελόπης Δέλτα, Σοφία, Βιργινία και Αλεξάνδρα σε πρώιμη παιδική ηλικία.

Ο Bert Hodge Hill ενασχολήθηκε με την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών σε όλη τη σταδιοδρομία του. Ήταν υπότροφος της Σχολής (1900-1903), Διευθυντής (1906-1926), σύμβουλος στις εκδόσεις για τις ανασκαφές στην Κόρινθο και άλλα προγράμματα της Σχολής, και Ομότιμος Διευθυντής (1947-1958). Τα έγγραφα του αρχείου καλύπτουν την περίοδο από την εποχή που ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Vermont και Πανεπιστήμιο Columbia (1895-1900) μέχρι το θάνατό του το 1958. Περιλαμβάνουν ένα μείγμα επαγγελματικών και προσωπικών εγγράφων και χωρίζονται σε πέντε σειρές: Αλληλογραφία, Διοίκηση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, Μέλος Επιτροπών και Οργανισμών, Αρχαιολογικές Σημειώσεις, Προσωπικά Έγγραφα εκτός από Αλληλογραφία

Περιέχει:
1) 3 χειρόγραφα ποιήματα του ποιητή Γ. Υφαντή χαρισμένα στο Μ. Ελευθερίου 1993

2) 2 επιστολές και 1 χειρόγραφο ποίημα του ποιητή Π. Θεοδωρίδη προς το Μ. Ελευθερίου 1979-1980

3) 2 carte postales προς την συγγραφέα Αθηνά Ταρσούλη 1919

4) Αλληλογραφία του Δ. Γιάλαμα με το Μ. Ελευθερίου 1979-1996 και
3 χειρόγραφα ποιήματα του Δ. Γιάλαμα 1979-1981

5) Παλαιά συλλεκτικά έντυπα της δεκαετίας ’60 που αφορούν τον ποιητή Τ. Σινόπουλο και το ποίημα του Τ. Σινόπουλου «Νεκροδείπνος»όπως εκδόθηκε στην ιδιωτική έκδοση του Α. Θ. Κίτσου –Μυλωνά 1970 το ποίημα τυπώθηκε σε 100 αντίτυπα.

6) Αλληλογραφία του ποιητή Α. Ευαγγέλου της Θεσσαλονίκης με το Μ. Ελευθερίου , ευχετήριες κάρτες 1972-1980 και επιστολές 1972-1991.

7) Περιέχει: φωτογραφίες ποιητών
1) Χ. Λιοντάκης 1981
2) Ο γιος της Ελένης Ιωάννης Αλταιμύρος
3) Θάλεια Αγγελίδου 1909-1986
4) Δώρα Μπάτσα –Βάρναλη 1950
5) Φωτεινή Οικονομίδου 1856-1883
6) Μαρία Μακρή 1906-1941
7) Λίλα Καρακάλου –Καρανικόλα 1906-1986
8) Ελένη Σβορώνου 1879-1918
9) Μελλισάνθη 1948
10) Γιάννα Βέρα 1948
11) Γιώργος Θέμελης
12) Κώστας Ουράνης
13) Ανθούλα Σταθοπούλου Βαφοπούλου 1909-1935
14) Χρυσάνθη Οικονομίδου 1902
15) Λιλή Ιακωβίδη
Γιάννης Ρίτσος κ.α

8)Αναπαραγωγή φωτογραφιών από τη Μικρά Ασία
14 ασπρόμαυρες φωτογραφίες από τη Σμύρνη, διαφόρων στρατιωτών του 1921 με επιστολές σε φωτοαντίγραφο στο πίσω μέρος της φωτογραφίας.
Φωτοτυπημένες φωτογραφίες από τη Σμύρνη 1910-1921
1 διανομητήριο από το Βασ. Γεν. Προξενείο της Ελλάδος 188.. ενός εμπόρου.

9)Βιβλίο με τίτλο «Η πρώτη επέτειος εορτή του Μικρασιατικού Συλλόγου «Ανατολής» Εν Αθήναις εκ του τυπογραφείου Π. Δ. Σακελλαρίου 1892.
Σημείωμα στρατιώτη προς την μητέρα του, γραμμένο το μισό στα γαλλικά με την ένδειξη Γ’ Σώμα Στρατού (τέως Σμύρνης.) 1930.
Δελτία ταυτότητας 1941-1943
Οικογενειακά βιβλιάρια προσφύγων 1924- 1925
Γράμμα στρατιώτη του 10ου Λόχου 14-1-1922
1 φωτογραφία της Μικρασίας σε οικισμό των Ελλήνων Αϊβαλί με χειρόγραφες χριστουγεννιάτικες ευχές 1904
Μικρασιατικός Ελληνισμός φωτογραφία με χορό των …. χ.χ.
Υπεύθυνες δηλώσεις αστικής αποκαταστάσεως προσφύγων
Μικτή Επιτροπή επί της ανταλλαγής των ελληνοτουρκικών πληθυσμών «Δήλωσις εκκαθαρίσεως 1922-1925
25 επιστολόχαρτα γραμματέα στην τουρκική γλώσσα πρίν από το 1920, με Entete Εκπαιδευτήρια της ορθοδόξουΚοινότητοςΤαταουλών (Κωνσταντινουπόλεως)
Διαταγή από το Στρατ. Διοικ. Μαγνησίας 1922
Δίπλωμα εμπορικού τμήματος του Ελληνογαλλικού Λυκείου 1911
Ενδεικτικό της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης 1888
Βιβλίο με τίτλο: «Τσάρσια και παζάρια στη Σμύρνη» Ανάτυπον του Φ. Κ. Φλάμπου Αθήναι 1962
Πιστοποιητικό Συλλόγου Αλληλοβοήθειας Προσφύγων 1947 με φωτογραφία οικογένειας.
Αρχειονομικός φάκελος Μικρασιατών Προσφύγων
7 Φωτογραφίες ασπρόμαυρες Πάγος της Σμύρνης1910
24 φωτογραφίες ασπρόμαυρες από τη Μικρασιατική Εκστρατεία περιέχει την κατασκευή γέφυρας στον Σαγγάριο Ποταμό-Φρουρά ανακτόρων – ΧΙΙΙ Μεραρχία
Πρόχειρο υπόστεγο-φρουρά Κωνσταντίνου κ.α
48 Φωτογραφίες παλιών επαγγελμάτων Τούρκων και Μικρασιατών. 1922.
1 τετράδιο πολύ μικρού μεγέθους (τσέπης) με χειρόγραφα ποιήματα και διάφορες σημειώσεις. (1918)
1 συμφωνητικό ενοικίου, 1916.
Οικογενειακό βιβλιάριο του πρόσφυγος Δ. Σαράντη

Υπουργείο Εξωτερικών
Ατομικός φάκελος Άθω Ρωμάνου: έγγραφα διορισμού, προαγωγών, μεταθέσεων, αποσπάσεων κ.ά. κατά τη μακρά θητεία του στο Υπουργείο Εξωτερικών (1884-1924).
Πρεσβεία Κωνσταντινούπολης (1898-1901): διαπραγματεύσεις προξενικής σύμβασης (1898)· προξενικό νομοσχέδιο και προξενικός νόμος (1900)· επερωτήσεις Β΄ συνόδου (1900). Έγγραφα γενικού περιεχομένου (1900-1901): αναφορές των ελληνικών πρεσβειών προς το Υπουργείο Εξωτερικών· διαιτητική απόφαση (1901)· ελληνοβελγική συνθήκη για την αμοιβαία έκδοση εγκληματιών (1901)· βουλγαρικός νόμος περί σχολείων· περί Αγίου Όρους· Μακεδονικό κομιτάτο· έκθεση προϋπολογισμού του Υπουργείου Εξωτερικών (1902-1903)· συζήτηση στη Βουλή επί του προξενικού νομοσχεδίου και του νομοσχεδίου του Υπουργείου Εξωτερικών κατά τον Ιούνιο του 1903· συνθήκη εμπορίου και ναυτιλίας (1903).
Μακεδονικό ζήτημα (1904): σημειώσεις του Άθω Ρωμάνου «Βουλγαρικαί συμμορίαι», «Ελληνικά σώματα, σώματα στη Μακεδονία», «Δολοφονίαι υπό Βουλγάρων».
Αλληλογραφία σχετικά με την παραγγελία χαρτών για τη Μακεδονία· ρουμανική προπαγάνδα στη Μακεδονία· στατιστικοί πίνακες των ελληνικών σχολείων στα βιλαέτια Θεσσαλονίκης και Βιτωλίων (1894-1895)· εθνογραφικοί χάρτες της Μακεδονίας (1904)· αποκόμματα εφημερίδων σχετικά με το Μακεδονικό ζήτημα· βουλγαροτουρκικές διαπραγματεύσεις (1904)· τηλεγραφήματα ανάμεσα στις διάφορες πρεσβείες.
Αλληλογραφία για το αλβανικό ζήτημα (1900-1904).
Προτάσεις για τον καταρτισμό του ελληνικού κτηματολογίου (1904). Ζήτημα διορισμού Έλληνα δικαστή στην Αίγυπτο. Φόρος επιτηδεύματος. Διαπραγματεύσεις για τη συνομολόγηση ελληνοβουλγαρικής συνθήκης (1904). Αιτιολογική έκθεση για τη συνομολόγηση εμπορικής ελληνοϊσπανικής συνθήκης (1904). Καταγγελία της ελληνοϊταλικής εμπορικής σύμβασης του 1899 εκ μέρους της Ελλάδας (1904). Προσωρινή σύναψη εμπορικής σύμβασης μεταξύ Ελλάδας-Ελβετίας (1904). Συνθήκη Ελλάδας Αυστροουγγαρίας για την έκδοση εγκληματιών.
Διώξεις του ελληνισμού της Βουλγαρίας από τη βουλγαρική κυβέρνηση (1906). Το ζήτημα της Αγχιάλου· αλληλογραφία με Σ. Ζαλοκώστα, Σ. Αντωνιάδη για τον ελληνισμό της Αγχιάλου· σημειώσεις και εκθέσεις του Άθω Ρωμάνου για τη δράση των βουλγαρικών συμμορφιών· μελέτη του ίδιου για τις διώξεις. Ελληνοαιγυπτιακή συνθήκη εμπορίου και ναυτιλίας (1906).
Κρητικό ζήτημα (1909-1910) και έγγραφα του 1901· αλληλογραφία μεταξύ Άθω Ρωμάνου και Γεωργίου Μπαλτατζή για το κρητικό ζήτημα· δηλώσεις προστάτιδων Δυνάμεων για την εκκένωση της Κρήτης τον Ιούλιο του 1909.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1910): εμπιστευτικές επιστολές του Άθω Ρωμάνου προς τον Υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Γρυπάρη (1911)· αναφορές για την επαναστατική δράση των Βουλγάρων στη Μακεδονία (1911)· διορισμός καδήδων στην Κρήτη· γαλλογερμανικές συζητήσεις για το Μαρόκο.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1912-1913)· επιστολές των: Νικολάου Πολίτη (πρεσβευτή), Διοικητή Τραπέζης Ελλάδος, Λάμπρου Κορομηλά κ.ά. προς τον έλληνα πρεσβευτή στο Παρίσι και απαντητικές επιστολές· τηλεγράφημα του βασιλιά Γεωργίου Α΄ προς τον Άθω Ρωμάνο για τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού και την κατάληψη των Ιωαννίνων (1913)· οριοθετική γραμμή της νοτίου Αλβανίας από τη Διεθνή Επιτροπή στη Φλωρεντία (1913).
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1914): σχέδια για την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Πειραιά-συνόρων-Μοναστηρίου.
Επιστολές και τηλεγραφήματα σχετικά με την παραίτηση της κυβέρνησης Βενιζέλου (7 Μαρτίου 1915)· εμπιστευτικές επιστολές και εκθέσεις αναφερόμενες στη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων ποικίλου περιεχομένου (1916)· επισκέψεις του Άθω Ρωμάνου στο στρατόπεδο Verdun.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1917): εκθέσεις σχετικά με την είσοδο και τη θέση της Ελλάδας στον πόλεμο· διαπραγματεύσεις για την κατάληψη της Θεσσαλίας.
Δυναστικό ζήτημα: αναχώρηση του βασιλιά Κωνσταντίνου· άνοδος στο θρόνο του πρίγκιπα Αλέξανδρου· ανάληψη της αρχής από τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Υπομνήματα και αντίγραφα τηλεγραφημάτων σχετικά με τη στρατιωτική προπαρασκευή και οικονομική βοήθεια (1917). Συνέδριο ελληνικών παροικιών (Φεβρουάριος 1917). μακεδονικό μέτωπο και γαλλική αποστολή Jonnart.
Υπόθεση Αλέξανδρου Βασιλείου. Εφοδιασμός του ελληνικού στρατού· η τροπή του πολέμου. Έγγραφα σχετικά με την οργάνωση του γραφείου τύπου.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων των ετών 1919-1921 ποικίλου περιεχομένου: εκθέσεις του στρατηγού Νίδερ για την εκστρατεία στη Μεσημβρινή Ρωσία (1919)· ελληνική απόβαση στη Σμύρνη· στρατιωτικές επιχειρήσεις Μικράς Ασίας. Συνέδριο ειρήνης (1919).
Συνθήκη Σεβρών (1920)· σχέδιο τριμερούς συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας, Βρετανίας, Ιταλίας (1920)· ιταλική κατοχή Δωδεκανήσων. Έγγραφα σχετικά με τη χάραξη των ελληνοαλβανικών συνόρων (1921). Σημειώσεις για τον οικονομικό ρόλο του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Έγγραφα σχετικά με τη Μικρασιατική άμυνα.
Έγγραφα πρεσβείας Παρισίων (1923): Διάσκεψη Λωζάννης· πρόσφυγες Μικράς Ασίας και Θράκης. Αναφορές σχετικά με την έκπτωση της Δυναστείας. Διακανονισμός για τη δωρεά της βιβλιοθήκης Ψυχάρη στη Μπενάκειο Βιβλιοθήκη (1924).
Βουλευτική ιδιότητα: συμμετοχή του στις εκλογές του 1895, 1906, 1932 και εκλογή του ως βουλευτή Κεφαλονιάς.
Βαλλιάνειο κληροδότημα: διαθήκη Παναγή Βαλλιάνου (1900)· ιδρυτικός νόμος (1911)· αλληλογραφία Διαχειριστικής Επιτροπής (1905-1939)· πρακτικά, απολογισμοί, ισολογισμοί (1904-1938). Επαγγελματική σχολή Ληξουρίου (1908). Γεωργική σχολή Παναγή Βαλλιάνου. Ίδρυμα Singer-Polignac (1932).
Επιστημονικά ενδιαφέροντα και συμμετοχές σε συλλόγους: αρχαιολογικές έρευνες, ανασκαφές Βάρης και Ελευσίνας· αλληλογραφία με τους: Α. Σβορώνο, Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, Κ. Ασκούνη (1902-1939)· τροποποιήσεις του αρχαιολογικού νόμου και νομοσχέδια για τη λειτουργία των Μουσείων.
Αλληλογραφία γενικού περιεχομένου: επιστολές διαφόρων προς τον Άθω Ρωμάνο, ταξινομημένες αλφαβητικά, και σχέδια απαντήσεων του ίδιου· ενδεικτικά αναφέρουμε τους: Ελευθέριο Βενιζέλο, Ιωάννη Βαλαωρίτη, βασιλείς Γεώργιο Α΄, Γεώργιο Β΄, Ίωνα Δραγούμη, Γεώργιο Θεοτόκη, Νικόλαο Μαυροκορδάτο, Νικόλαο Πολίτη, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Ιωάννη Ψυχάρη, Jules Cambon, George Clemenceau, Gabriel Fauré, Pierre de Coubertin κ.ά.
Οικογενειακή αλληλογραφία: επιστολές Αιμιλίας Ρωμάνου, Έκτορα Ρωμάνου, Μαίρης Ρωμάνου-Covacich, Άσπας Ρωμάνου-Bourril προς τον Άθω Ρωμάνο.
Άρθρα και ιστορικές μελέτες του Άθω Ρωμάνου· αντίγραφα εκθέσεων των προβλεπτών της Βενετίας την Κεφαλονιά, πιθανόν για μελέτη που προετοίμαζε (1528-1632, 1635, 1766).
Οικογενειακά κτηματικά έγγραφα: καταγραφή της ακίνητης περιουσίας στην Κεφαλονιά· συμβόλαια της οικίας στην Τεργέστη (1905-1936). Βιβλία λογαριασμών Έκτορα Ρωμάνου (1890-1936). Αποκόμματα τύπου για το θάνατό του (1940).

Το αρχείο του εκδότη της εφημερίδας Νέα Σμύρνη, Σταύρου Κουκουτσάκη, αποτελείται κυρίως από συγχαρητήριες επιστολές με την ευκαιρία του εορτασμού διαφόρων επετείων κυκλοφορίας της εφημερίδας του: δεκάχρονα (1940), εικοσάχρονα (1950), εικοσιπεντάχρονα (1955), τριαντάχρονα (1960). Στους επιστολογράφους περιλαμβάνονται νομάρχες Αττικής, πρόεδροι της κοινότητας και του δημοτικού συμβουλίου Νέας Σμύρνης, πολιτευτές και βουλευτές, μέλη της Ε.Σ.Η.Ε.Α., το προεδρείο του Πανιώνιου Γυμναστικού Συλλόγου, ιερωμένοι, φίλοι του Κουκουτσάκη και διάφοροι ιδιώτες. Περιλαμβάνεται επίσης επιστολή του Κώστα Κοτζιά, υπουργού Διοικητή Πρωτευούσης (1937) και αλληλογραφία σχετικά με άρθρο του Κουκουτσάκη στον Εθνικό Κήρυκα (1953) για την ανεύρεση της θαυματουργού εικόνας της Τήνου (1937-1960).

Σήμερα υπάρχουν στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών κατατεθειμένα 504 χειρόγραφα από όλες τις περιοχές της Μικράς Ασίας, καταταγμένα και αυτά κατά την γεωγραφική έννοια που διέπει το Αρχείο Προφορικής Παράδοσης.
Στο σύνολο περιλαμβάνονται περίπου 40 χειρόγραφα που χρονολογούνται προ του 1922, ορισμένα από τα οποία συντάχθηκαν το 19ο αιώνα από λόγιους Μικρασιάτες και τοπικούς ιστοριοδίφες.

Πρόκειται για τμήμα του αρχείου του Συλλόγου. Ο κύριος όγκος του αρχείου βρίσκεται στον Σύλλογο, στην Αλεξάνδρεια. Εισερχόμενη και εξερχόμενη αλληλογραφία (αποσπασματική, εμπίπτει χρονολογικά στην περίοδο 1918-1971). Απολογισμοί, λογοδοσίες χρήσεως, αποδείξεις. Πιστοποιητικά και δελτία ταυτότητας για την πολιτογράφηση ως Ελλήνων των Μικρασιατών προσφύγων ελληνικής καταγωγής που κατέφυγαν στην Αλεξάνδρεια μετά την Καταστροφή. Καταστατικά, αιτήσεις εγγραφής μελών και έγγραφα σχετικά με τις συνδρομές. Ποικίλα έντυπα που σχετίζονται με την φιλανθρωπική δράση και τη λειτουργία του Συλλόγου (προγράμματα καλλιτεχνικών και εορταστικών εκδηλώσεων, εισιτήρια, λαχνοί, μενού του εντευκτηρίου του Συλλόγου, αποκόμματα εφημερίδων, κ.ά.). Έγγραφα που συγκροτούν τρεις μικρές ενότητες: Παμπροσφυγική Οργάνωση Αμύνης Δικαιούχων Ανταλλαξίμων, Ομοσπονδία Σωματείων Αλεξανδρείας και Μικρασιατική Στέγη. Έξι (6) τόμοι πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (1923-1956) και ένας τόμος πρακτικών Γενικών Συνελεύσεων (1918-1923).

Φάκελοι στεγαστικού αρχείου σεισμοπαθών, θεομηνιοπλήκτων, πυροπαθών Δήμου Ναυπάκτου και διαφόρων κοινοτήτων Επαρχίας Ναυπακτίας. Ατομικοί φάκελοι προσφύγων αιτούντων στεγαστική αποκατάσταση στη Ναύπακτο κατά οικοδομικό τετράγωνο. Κτηματολογικό Διάγραμμα συνοικισμού Ναυπάκτου. Φάκελοι απαλλοτριώσεων, σεισμοπαθών προσφυγικού συνοικισμού, δικαιολογητικά διάφορα. Βιβλίο Πράξεων εκτιμητικής επιτροπής.

Στις αρμοδιότητες του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού εντασσόταν κυρίως η διευκόλυνση της επικοινωνίας των πολιτών με τους φορείς της δημόσιας διοίκησης και η προώθηση των υποθέσεών τους. Κατά συνέπεια ο κύριος όγκος του υλικού αποτελείται από αιτήσεις πολιτών, συλλόγων, σωματείων, ενώσεων, κοινοτήτων κ.λπ. οι οποίες διεκπεραιώνονταν από το Πολιτικό Γραφείο στα αρμόδια υπουργεία και στις υπηρεσίες, που με τη σειρά τους έστελναν τις σχετικές απαντήσεις στα αιτήματα και στις καταγγελίες αυτές. Τα αιτήματα αφορούσαν κυρίως διορισμούς, μεταθέσεις και προαγωγές δημοσίων υπαλλήλων και στρατιωτικών, πληρωμή αποζημιώσεων, διευκολύνσεις σε εμπόρους, εταιρείες και ιδιώτες, ενώ συχνές ήταν οι καταγγελίες για υπερβασίες εκπροσώπων των αρχών. Ανάλογος ήταν και ο ρόλος του Γραφείου στις σχέσεις κεντρικής και τοπικής εξουσίας. Πρόεδροι κοινοτήτων, νομάρχες και γενικοί διοικητές απευθύνονταν στο Πολιτικό Γραφείο ώστε να ασκήσουν πιέσεις στα διάφορα υπουργεία για τη λύση των προβλημάτων των περιοχών δικαιοδοσίας τους.

Βέβαια, το Πολιτικό Γραφείο αποτελούσε και τμήμα του κομματικού μηχανισμού της πολιτικής παράταξης που κάθε φορά βρισκόταν στην εξουσία, προωθώντας τις υποθέσεις των «ημετέρων» ή φροντίζοντας για την εκκαθάριση των αντιφρονούντων από τη δημόσια διοίκηση και το στράτευμα. Άλλωστε, το Πολιτικό Γραφείο ιδρύθηκε σε μια περίοδο που ο Εθνικός Διχασμός βρισκόταν στο απόγειό του. Το Σεπτέμβριο του 1917, οπότε και ψηφίστηκε ο ιδρυτικός νόμος της υπηρεσίας, ο Βενιζέλος μόλις είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη επιτυγχάνοντας –με την απαραίτητη βοήθεια των συμμαχικών στρατευμάτων– την ενοποίηση του ελληνικού κράτους. Οι οπαδοί των Φιλελευθέρων ζητούσαν πλέον εκδίκηση και αποκατάσταση για τις διώξεις που υπέστησαν κατά τα Νοεμβριανά ή από τις φιλοβασιλικές οργανώσεις των Επιστράτων. Με τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 και την ήττα του Βενιζέλου οι ρόλοι του θύτη και του θύματος αντιστράφηκαν. Οι φάκελοι του αρχείου απεικονίζουν πλήρως το κλίμα του Εθνικού Διχασμού στη χώρα, περιέχοντας πληθώρα υποθέσεων με διώξεις και απελάσεις «αντιδραστικών» πολιτών, υπαλλήλων και στρατιωτικών.

Παράλληλα, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργούσε και ως ένα είδος προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης της εκάστοτε κυβέρνησης. Στο πλαίσιο αυτό πολίτες, σύλλογοι και σωματεία έστελναν τηλεγραφήματα και ψηφίσματα με τα οποία εξέφραζαν την επιδοκιμασία τους σε ενέργειες της κυβέρνησης, τη στήριξή τους στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και του εκάστοτε καθεστώτος και την αποδοκιμασία τους σε ενέργειες πολιτικών αντιπάλων. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις των φακέλων του αρχείου με τα τηλεγραφήματα καταδίκης της απόπειρας δολοφονίας του Ε. Βενιζέλου στο Παρίσι ή με τα τηλεγραφήματα στήριξης του καθεστώτος του Θ. Πάγκαλου.

Επιπλέον, το Πολιτικό Γραφείο λειτουργώντας επικουρικά στο έργο του πρωθυπουργού διεκπεραίωνε και υποθέσεις που σχετίζονταν με την εξωτερική πολιτική του ελληνικού κράτους. Έτσι, στο αρχείο έχουν διασωθεί σημαντικά έγγραφα που σκιαγραφούν τις ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, ιδιαίτερα της περιόδου 1917-1923. Υπενθυμίζεται ότι κατά την παραπάνω περίοδο σημειώθηκαν γεγονότα-ορόσημα για τη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού κράτους: η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η εδαφική επέκταση στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών, η στρατιωτική ήττα στο Μικρασιατικό Μέτωπο, ο ξεριζωμός του ελληνικού πληθυσμού και η υπογραφή της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών και της Συνθήκης Ειρήνης στη Λωζάννη. Το Πολιτικό Γραφείο ήταν επίσης μέρος του προπαγανδιστικού μηχανισμού στήριξης των διεκδικήσεων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται φάκελοι του αρχείου, όπως για παράδειγμα, εκείνοι που συγκεντρώνουν τηλεγραφήματα διαμαρτυρίας για το βομβαρδισμό της Κέρκυρας από τους Ιταλούς ή την απέλαση του Οικουμενικού Πατριάρχη από την τουρκική κυβέρνηση.

Η υπηρεσία του Πολιτικού Γραφείου συγκέντρωνε ακόμη και πληροφορίες που αφορούσαν τις επιχειρήσεις και την οργάνωση του ελληνικού στρατεύματος, αλλά και την εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Έτσι, υπάρχουν φάκελοι με πληροφορίες για τις επιχειρήσεις των ελληνικών δυνάμεων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική Εκστρατεία με χάρτες διάταξης των ελληνικών, συμμαχικών και εχθρικών στρατευμάτων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι φάκελοι εκείνοι που συγκεντρώνουν πληροφορίες για τη δράση κομμουνιστικών ομάδων, αντιφρονούντων, μειονοτικών ομάδων και κάθε είδους προπαγάνδας στο εσωτερικό της χώρας. Άλλωστε, στο πλαίσιο του Πολιτικού Γραφείου λειτουργούσαν υπηρεσίες που αποτελούσαν στην ουσία τους προδρόμους της ΕΥΠ, όπως η Υπηρεσία Πληροφοριών του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και η Υπηρεσία Γενικής Ασφάλειας του Κράτους.

Η ενασχόληση με ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας και η αντικομμουνιστική υστερία της περιόδου διασώζουν στα έγγραφα του αρχείου σημαντικά στοιχεία για τη δράση και την πολιτική σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών ομάδων, εργατικών ενώσεων και συνδικάτων, ενώ δίνουν μια εικόνα για το εργατικό κίνημα στην Ελλάδα και για την πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι στην εργατική τάξη και την πολιτική της εκπροσώπηση. Στο αρχείο λοιπόν φυλάσσονται σοσιαλιστικά και κομμουνιστικά έντυπα, προκηρύξεις του ΚΚΕ, ψηφίσματα και υπομνήματα της ΓΣΕΕ, Εργατικών Κέντρων, συνδικάτων, σωματείων και άλλο παρόμοιο υλικό.
Σημαντικά στοιχεία μπορούν να αντληθούν, επίσης, από το υλικό του αρχείου για την κοινωνική ιστορία της χώρας. Για παράδειγμα, η αποκατάσταση των προσφύγων μετά το 1922, ο πόνος του χαμού συγγενών τους και η εχθρική διάθεση των ντόπιων απέναντί τους είναι ζητήματα που διαπερνούν το υλικό του αρχείου. Υπάρχουν λοιπόν φάκελοι της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων και της Ανώτατης Διεύθυνσης Προσφύγων, πληθώρα υπομνημάτων προσφυγικών οργανώσεων, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους φακέλους με αιτήσεις συγγενών ελλήνων στρατιωτών και προσφύγων με τις οποίες ζητούσαν πληροφορίες για την τύχη των δικών τους που δεν είχαν επιστρέψει από τη Μικρά Ασία.

Το αρχείο του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού καλύπτει ακόμη ζητήματα οικονομικής και τοπικής ιστορίας, της καλλιτεχνικής ζωής του τόπου, ενώ παρέχει κάποιες πληροφορίες για τις ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Εκτός από τα έγγραφα, οι παραπάνω πληροφορίες μπορούν να αντληθούν από διάφορα έντυπα, φυλλάδια, περιοδικά, εφημερίδες και φωτογραφικό υλικό.

Το αρχείο εκτείνεται από το έτος 1863, καλύπτει κατά συνέπεια την Οθωμανική περίοδο, στο πλαίσιο της οποίας είχε παραχωρηθεί στην Κάλυμνο αυτονομία, με την υποχρέωση καταβολής ενός φόρου κατ’ αποκοπή που ονομάζονταν «μακτού». Τα προνόμια του νησιού επιβεβαιώθηκαν το 1835 με σουλτανικό φιρμάνι. Το έτος 1869 η Κάλυμνος αποδέχεται την παρουσία «Καϊμακάμη» (δικαστή).
Στο αρχείο περιλαμβάνεται η αλληλογραφία της δημογεροντίας με την Καϊμακαμία (Υποδιοίκηση), στην οποία καταγράφονται ζητήματα προνομίων, φόρων, ενοικιάσεων, μηνύσεων και καταγγελιών σε βάρος πολιτών για παραβατικές συμπεριφορές, αδικήματα, για μη ανταπόκριση σε οικονομικές υποχρεώσεις κ.ά. Περιλαμβάνονται ακόμα σπουδαίες πληροφορίες για την σπογγαλιεία του νησιού, καθώς ζητήματα εκπαίδευσης, διορισμών και μισθοδοσίας, δημόσιας υγείας και πρόνοιας (ιατροφαρμακευτική κάλυψη), δημοσίων έργων, διακηρύξεων, απαγορεύσεων κ.λπ.
Το αρχείο καλύπτει επίσης την περίοδο από το 1912 και εξής οπότε το νησί βρισκόταν υπό ιταλική διοίκηση, μέχρι την ένωση με το ελληνικό κράτος το 1948 έως το έτος 1968.
Συγκεκριμένα περιλαμβάνονται οι εξής ενότητες:

1. Πρακτικά Δημοτικού Συμβουλίου και γενικών συνελεύσεων (1863-1927 και 1946-1951)
2. Αλληλογραφία εξερχομένων εγγράφων δημογεροντίας – δημαρχίας των ετών 1864 – 1922
3. Πρωτόκολλα αλληλογραφίας των ετών 1919 – 1957
4. Βιβλία συμβολαιογραφικών πράξεων των ετών 1879 – 1947
5. Βιβλία συμβολαιογραφικών πράξεων ακινήτων (πωλητήρια-υποθήκεςς κ.α.) των ετών 1879 – 1948
6. Σπογγαλιευτικά – ναυτολογήσεις των ετών 1881 – 1926
7. Προνομιούχες εκκινήσεις-άδειες σπογγαλιείας-σπογγαλιευτικά πληρώματα κ.α. των ετών 1902 – 1947
8. Πωλητήρια-ενοικιάσεις-ιδιοκτησίες πλοίων των ετών 1902 – 1947
9. Οικονομικά διάφορα των ετών 1885 – 1965
10. Διάφορα των ετών 1902 – 1968
11. Σύμμεικτοι τόμοι των ετών 1881 – 1946